Με τη συμφωνία μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών να θυμίζει το… γεφύρι της Άρτας, Αθήνα και Βρυξέλλες επιδίδονται σε ένα άνευ προηγουμένου πινγκ-πονγκ ευθυνών, τη στιγμή που το ενδεχόμενο μίας έκτακτης Συνόδου Κορυφής για την Ελλάδα εντός του ερχόμενου σαββατοκύριακου είναι ανοικτό.
Ο Τσίπρας κατηγορεί τους θεσμούς, ο Γιούνκερ «αδειάζει» τον Έλληνα πρωθυπουργό και οι Αμερικανοί ζητούν συμφωνίαΘα προηγηθούν οι κρίσιμες για το μέλλον της χώρας συνεδριάσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας την Τετάρτη και του Eurogroup την Πέμπτη.
Η επίθεση που εξαπέλυσε, εξάλλου, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας προς τους θεσμούς, από το βήμα της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία διεξήχθη μέσα σε κλίμα έντασης, το απόγευμα της Τρίτης, είναι ενδεικτική της δραματικότητας των στιγμών.
(20150616225753).jpg)
Υπό αυτές τις συνθήκες, ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ δείχνει να γυρίζει οριστικά την πλάτη του στην Ελλάδα, προκαλώντας, με δηλώσεις του, τη σφοδρή αντίδραση του Μαξίμου, τη στιγμή που το πρακτορείο Bloomberg αναπαράγει σενάρια τρόμου περί επιβολής Capital Controls στις ελληνικές καταθέσεις.
Τσίπρας: «Είμαστε υποχρεωμένοι να μην υποκύψουμε σε εκβιασμούς»
Ο πρωθυπουργός, έπειτα από έναν σύντομο απολογισμό του κυβερνητικού έργου, επεσήμανε ότι «αυτό που μας ζητείται είναι να αποδεχθούμε συμφωνία που θα παρασύρει μια οικονομία που είναι έτοιμη να ορθοποδήσει, να την παρασύρει σε μια υφεσιακή δίνη και σε μια αβεβαιότητα».
«Αν στόχος είναι η συνέχιση προγράμματος του ΔΝΤ, που όλοι στον κόσμο γνωρίζουν ότι απέτυχε, τότε δεν αφήνεται κανένα περιθώριο επιλογής στο ελληνικό κοινοβούλιο. Εμείς είμαστε υποχρεωμένοι να μην υποκύψουμε σε πιέσεις και εκβιασμούς. Ήρθε η στιγμή οι εταίροι μας να μιλήσουν ξεκάθαρα. Θέλουν το ΔΝΤ να είναι μέρος της συμφωνίας κουβαλώντας τις αποτυχημένες συνταγές; Και πως γίνεται να αποδέχονται τα σκληρά του μέτρα, αλλά όχι τις προτάσεις του για διαγραφή χρέους; Το ΔΝΤ έχει εγκληματικές ευθύνες για τη σημερινή κατάσταση στη χώρα».
(20150616225345).jpg)
Την ίδια ώρα, η ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ έμοιαζε με καζάνι που βράζει, με κορυφαία στελέχη του κόμματος να ασκούν κριτική στη διαπραγματευτική τακτική της κυβέρνησης και τις απόψεις υπέρ της ρήξης να κάνουν εκ νέου την εμφάνισή τους, επισημαίνοντας ότι ο «έντιμος συμβιβασμός» που ευαγγελιζόταν ο πρωθυπουργός έχει δώσει τη θέση του σε έναν «επώδυνο συμβιβασμό».
Γιούνκερ: «Λένε στην κοινή γνώμη πράγματα που δεν έχω πει»
Κι αν ο Αλέξης Τσίπρας πέταξε το γάντι στους θεσμούς, ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ το σήκωσε, κατηγορώντας την ελληνική κυβέρνηση για ψέματα προς τον ελληνικό λαό. Ταυτόχρονα, αρνήθηκε ότι οι δανειστές έχουν ζητήσει να επιβληθούν ορισμένα από τα μέτρα που έχουν έρθει στο φως της δημοσιότητας τις τελευταίες ημέρες.
«Νοιάζομαι για τον ελληνικό λαό, όχι για την ελληνική κυβέρνηση» δήλωσε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σημείωσε πως δεν έχει υπάρξει καμία επικοινωνία με την Αθήνα από το βράδυ της Κυριακής, τονίζοντας πως ο ίδιος αποφάσισε να «διακόψει» τις διαπραγματεύσεις καθώς «δεν οδηγούσαν πουθενά».
(20150616225236).jpg)
Ο πρόεδρος της Κομισιόν κατηγόρησε την ελληνική κυβέρνηση πως παραποιεί εσκεμμένα τις θέσεις των θεσμών όταν μιλά στον ελληνικό λαό. «Λένε στην κοινή γνώμη πράγματα που δεν συνάδουν με όσα εγώ έχω πει στον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα», δήλωσε με νόημα.
Σακελλαρίδης: «Θετική η διαφοροποίηση Γιούνκερ από τις προτάσεις των θεσμών»
Οι αιχμές του επικεφαλής της Κομισιόν δεν έμειναν αναπάντητες από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, Γαβριήλ Σακελλαρίδη, ο οποίος ξεκαθάρισε ότι «το κείμενο που παραδόθηκε στον Έλληνα πρωθυπουργό την προηγούμενη Τετάρτη επισήμως από τους θεσμούς περιλάμβανε 10% αύξηση του ΦΠΑ στο ηλεκτρικό ρεύμα και αύξηση 4,5% στο ΦΠΑ στα φάρμακα, κατάργηση του ΕΚΑΣ, αύξηση των εσόδων από το ΦΠΑ κατά 1,8 δισ. και μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 1,8 δισ. ευρώ».
«Ποτέ δεν είπαμε ότι είναι άποψη της Κομισιόν και του κ. Γιουνκέρ προσωπικά, αλλά ότι είναι συνθετική πρόταση των τριών θεσμών. Είναι θετικό που ο κ. Γιούνκερ καταθέτει την διαφοροποίησή του ως προς αυτές τις κατευθύνσεις», πρόσθεσε.
«Η ελληνική κυβέρνηση έχει καταθέσει προτάσεις με ισοδύναμα μέτρα, που καλύπτουν πλήρως το δημοσιονομικό κενό, μεταφέροντας παράλληλα τα βάρη από τα πιο αδύναμα κοινωνικά στρώματα, ενώ έχει προτείνει και την μείωση των αμυντικών δαπανών», κατέληξε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.
Παράλληλα, ο υπουργός Οικονιμικών, Γιάνης Βαρουφάκης, με παρέμβασή του στο δελτίο ειδήσεων της ΕΡΤ, το βράδυ της Τρίτης, επιβεβαίωσε ότι «η πρόταση που παρέδωσε ο κ. Γιούνκερ στον Αλέξη Τσίπρα περιελάμβανε άκρως υφεσιακά μέτρα».
Λιου: «Ρεαλιστικός συμβιβασμός με τους πιστωτές»
Με τις διαπραγματεύσεις να οδεύουν… σε τοίχο και το αδιέξοδο να είναι πιο ορατό από ποτέ, ανέλαβε δράση ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζακ Λιου, ο οποίος, σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον πρωθυπουργό, το βράδυ της Τρίτης, τον κάλεσε να κάνει μια σοβαρή κίνηση για να φτάσει σε ρεαλιστικό συμβιβασμό με τους πιστωτές.
Λίγο νωρίτερα, ο Λευκός Οίκος, δια μέσω του εκπροσώπου του, εξέφρασε την ελπίδα ότι η κατάσταση μεταξύ της Ελλάδας και των πιστωτών της μπορεί να επιλυθεί προτού επιφέρει σημαντικές, αρνητικές επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία.
Ο Τζος Έρνεστ επεσήμανε ότι όλες οι πλευρές που εμπλέκονται στις συνεχιζόμενες συνομιλίες θα πρέπει να ενδιαφέρονται να ξαναστηθεί η Ελλάδα σε ισχυρές οικονομικές βάσεις, κατά τρόπο που να μην διασαλεύονται οι χρηματοπιστωτικές αγορές.
Τα «σενάρια τρόμου» του Bloomberg
Το ενδεχόμενο για την επιβολή των capital controls ενισχύεται, όσο περισσότερο διαφαίνεται νέο αδιέξοδο στο Eurogroup της Πέμπτης, εκτιμά σε ανάλυσή του το Bloomberg. Τονίζοντας παράλληλα ότι αυξάνονται οι ουρές στις τράπεζες, από τους πολίτες που επιθυμούν να αποσύρουν τα χρήματά τους από τις τράπεζες.
Στην κατεύθυνση αυτή, το οικονομικό ειδησεογραφικό πρακτορείο παραθέτει μια σειρά από απαντήσεις σε ερωτήματα που σχετίζονται με ένα τέτοιο ενδεχόμενο, παρουσιάζοντας βήμα – βήμα το πώς θα μπορούσε να εφαρμοστεί και τι μπορεί να σημαίνει αυτό για τους Έλληνες καταθέτες.
– Πώς θα μπορούσε να συμβεί;
Το πιθανότερο σενάριο είναι ότι σε περίπτωση που οι συνομιλίες καταρρεύσουν ή φτάσουν σε αδιέξοδο, τότε οι κυβερνήσεις της ΕΕ θα πουν στον Ελληνα πρωθυπουργό να μην περιμένει βοήθεια από την ΕΚΤ, προειδοποιώντας τον ότι ο μηχανισμός παροχής έκτακτης ρευστότητας μέσω του ELA δεν θα μπορούσε να συνεχιστεί για πολύ ακόμα. Γεγονός που θα έφερνε τον κ. Τσίπρα αντιμέτωπο με μια επιλογή: Να αφήσει τις τράπεζες να καταρρεύσουν ή να επιβάλλει ελέγχους κεφαλαίων.
– Τι θα γίνει αν η Ελλάδα αθετήσει μια υποχρέωσή της;
Πολλές από τις εγγυήσεις, τα collaterals που δεσμεύονται έναντι του ELA, είναι ομόλογα εγγυημένα από την κυβέρνηση και ελληνικοί τίτλοι, μεταξύ των οποίων και έντοκα γραμμάτια. Έτσι, εάν η Ελλάδα αθετήσει μια υποχρέωσή της, οι κεντρικοί τραπεζίτες της Ευρωζώνης πιθανότατα θα αποφάσιζαν ότι τα πιστωτικά ιδρύματα δεν είναι πλέον επιλέξιμα για να δεχθούν έκτακτη ρευστότητα, καθώς ο εγγυητής δεν είναι φερέγγυος. Διαφορετικά, η ΕΚΤ θα μπορούσε να επιβάλει ένα πολύ μεγάλο discount στην ονομαστική αξία των ελληνικών collateral, θέτοντας μάλιστα ένα αυστηρό όριο για τον μέγιστο δυνητικό ELA. Η ΕΚΤ θα μπορούσε ακόμη και να διακόψει τον ELA αμέσως, αναγκάζοντας τον Ελληνα πρωθυπουργό να αποφασίσει επί τόπου για το τι θα κάνει.
– Πώς θα λειτουργούσαν τα capital controls;
Η απάντηση του Bloomberg είναι ενδεικτική: Θα πονούσαν… Αν και κανείς δεν γνωρίζει πώς ακριβώς θα λειτουργούσαν στην Ελλάδα.
Στην περίπτωση της Κύπρου, αναφέρει το πρακτορείο, έγινε το εξής: Οι αναλήψεις από τα ΑΤΜ περιορίστηκαν στα 300 ευρώ το άτομο ανά ημέρα. Την ίδια ώρα, οι μεταβιβάσεις πάνω από 5.000 ευρώ στο εξωτερικό απαιτούσαν έγκριση από ειδική επιτροπή, ενώ οι εταιρείες χρειάζονταν έγγραφα για κάθε εντολή πληρωμής, με εγκρίσεις για πάνω από 200.000 ευρώ που καθορίζονται από τη διαθέσιμη ρευστότητα. Επίσης, οι γονείς δεν μπορούσαν να στείλουν στα παιδιά τους, που σπούδαζαν στο εξωτερικό, πάνω από 5.000 ευρώ το τρίμηνο.
– Πώς θα μπορούσαν να τεθούν σε εφαρμογή;
Αυτό θα αποτελούσε έκπληξη, τονίζει το Bloomberg. Στην Κύπρο ξεκίνησε με το κλείσιμο των τραπεζών για ημέρες, μεταξύ της 16 και 28 Μαρτίου του 2013. Αυτό έδωσε τη δυνατότητα στη χώρα να διαπραγματευθεί μία συμφωνία με τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Οι τράπεζες άνοιξαν εκ νέου άνοιγμα με ένα σχέδιο ανακεφαλαιοποίησης για το χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας, το οποίο περιελάμβανε την επιβολή περιορισμών στις αναλήψεις.
– Ποιος παίρνει την απόφαση;
Η απόφαση είναι στο χέρι της κυβέρνησης, υποστηρίζει το Bloomberg. Σύμφωνα με ένα νόμο του 1993 ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας της χώρας μπορεί να επιβάλλει περιορισμούς, αλλά χρειάζεται την ίδια ημέρα που θα θελήσει να το κάνει την έγκριση του υπουργείου Οικονομικών.
– Για πόσο θα μπορούσε να διαρκέσει;
Χρονικό όριο επισήμως δεν υπάρχει. Στην Κύπρο διατηρήθηκε ο έλεγχος κεφαλαίων για δύο χρόνια, παρά το γεγονός ότι αρχικά είχε χαρακτηριστεί ένα προσωρινό μέτρο έκτακτης ανάγκης. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η εμπειρία από άλλες χώρες, όπως η Ισλανδία, δείχνει ότι εφόσον επιβληθούν, μπορούν μόνο να αρθούν σταδιακά, μετά από μια μακρά χρονική περίοδο.
– Είναι νόμιμη μια τέτοια κίνηση;
Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις! Σύμφωνα με το Bloomberg. ενώ η ελεύθερη κίνηση κεφαλαίων είναι μια από τις τέσσερις βασικές ελευθερίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι δυνατόν να επιβληθούν περιορισμοί «κάτω από αυστηρές συνθήκες και στο πλαίσιο της δημόσιας ασφάλειας». Η ίδια η ΕΕ ήταν άλλωστε που επέτρεψε στην Κύπρο μια τέτοια απόφαση, καταλήγει το πρακτορείο.
– Τι σημαίνει το Capital Control;
Capital control σημαίνει:
α) Περιορισμός στις ημερήσιες αναλήψεις χρημάτων από ΑΤΜ
β) Περιορισμός στις μεταφορές χρημάτων από λογαριασμό σε λογαριασμό
γ) Περιορισμός στις αποστολές εμβασμάτων στο εξωτερικό
«Συμφωνία πάση θυσία»
Από την πλευρά τους, Έλληνες καθηγητές Πανεπιστημίου και οικονομολόγοι, μιλώντας στο zougla.gr, υπογραμμίζουν την αναγκαιότητα επίτευξης συμφωνίας, περιγράφοντας ενδεχόμενη ρήξη ως το πλέον οδυνηρό και απευκταίο σενάριο.
Παράλληλα, 13 κορυφαίοι Έλληνες οικονομολόγοι με κείμενο που συνυπογράφουν προειδοποιούν ότι «Η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα ήταν ολική καταστροφή».
Αναφερόμενοι στις τραγικές συνέπειες ενδεχόμενης χρεοκοπίας, εντός ή εκτός ευρώ, κάνουν λόγο για μια κατάσταση που θα ήταν «εξαιρετικά δύσκολη να τη διαχειριστεί οποιαδήποτε ελληνική κυβέρνηση».
(20150616224950).jpg)
Επιμέλεια: Μανώλης Φουσκολαγουδάκης
