Το αυστηρά πολιτικό μέρος της επίσκεψης Ερντογάν στην Αθήνα ολοκληρώθηκε λίγο μετά τις 16.30 το απόγευμα με τη συνέντευξη Τύπου Αλέξη Τσίπρα – Ταγίπ Ερντογάν στα ΜΜΕ. Η συνέντευξη αυτή και οι τοποθετήσεις των δύο ηγετών αποκάλυψαν το εύρος των εν δυνάμει συμφωνιών αλλά και το πλαίσιο των υπαρκτών διαφωνιών όσον αφορά στο σύνολο των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Όσον αφορά στη Συνθήκη της Λωζάνης, ο Ταγίπ Ερντογάν έγινε πιο σαφής όταν μίλησε για εκσυχρονισμό και επικαιροποίηση της συνθήκης χωρίς να υπάρχει ούτε μία εδαφική βλέψη της Τουρκίας στις γειτονικές της χώρες.
Τη λεπτομέρεια αυτή επεσήμανε και ο Αλέξης Τσίπρας ανταπαντώντας, επισημαίνοντας μάλιστα πως η δημόσια αυτή τοποθέτηση του Ταγίπ Ερντογάν ξεκαθάρισε το θολό τοπίο το οποίο επικρατούσε έως σήμερα γύρω από το θέμα αυτό.
Όσον αφορά στο Κυπριακό, ήταν σαφείς οι διαχωριστικές γραμμές μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας αφού ο Ταγίπ Ερντογάν σχεδόν αποκλειστικά αναφέρθηκε στην αρνητική κατάληξη του σχεδίου Ανάν χωρίς εκτενή αναφορά στις πρόσφατες συνομιλίες και στην αποτυχία των ειρηνευτικών συνομιλιών στο Crans Montana στην Ελβετία.
Όσον αφορά στη δυτική Θράκη και τη μουσουλμανική μειονότητα η τουρκική πλευρά καθαρά έθεσε θέμα εκλογής των Μουφτήδων από τη μουσουλμανική κοινότητα απορρίπτοντας την κρατούσα πρακτική από τα μέσα της δεκαετίας του 80, του διορισμού δηλαδή των Μουφτήδων.
Στο σημείο αυτό ο πρόεδρος της Τουρκίας ανέφερε πως προσδοκά στην θετική διαμόρφωση πλαισίου εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης ως προς το θέμα αυτό. Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ωστόσο, αναφερόμενος εκτενώς στο σεβασμό της θρησκευτικής ελευθερίας στην Ελλάδα και στον σεβασμό των θρησκευτικών πιστεύω, των θρησκευτικών παραδόσεων αλλά και των χώρων λατρείας, τόνισε πως η ελληνική πλευρά έχει προχωρήσει στην αναστήλωση πολλών τεμένων σε όλη τη χώρα αλλά ποτέ δεν σκέφτηκε να χρησιμοποιήσει μουσουλμανικό λατρευτικό χώρο για οποιαδήποτε άλλη θρησκευτική δραστηριότητα άλλου δόγματος όπως συνέβη πολλάκις στην Αγία Σοφία της Πόλης.
Περιέργως και ενδεχομένως για ευνόητους λόγους, ο Ταγίπ Ερντογάν, άφησε αναπάντητη, αν και δεν το συνηθίζει, αυτή την αιχμή.
Όσον αφορά την στρατιωτική κατάσταση στο Αιγαίο, τις παραβιάσεις και τις προκλήσεις, ο κ. Ερντογάν παρέπεμψε το θέμα στη συνεργασία μεταξύ του τουρκικού και του ελληνικού ΥΕΘΑ παρά τις τοποθετήσεις της ελληνικής πλευράς και του Αλέξη Τσίπρα σχετικά με τα θέματα ασφαλείας που προκύπτουν αλλά και την επιδείνωση του κλίματος στις διμερείς σχέσεις από τις στρατιωτικές αυτές δραστηριότητες της τουρκικής πλευράς.
Σχετικά τώρα με το μείζον θέμα του προσφυγικού. Ήταν ένα από τα σημεία στα οποία όπως φάνηκε από τις δηλώσεις των δύο ηγετών υπήρξε πρόθεση για συνεργασία και για επίλυση των προβλημάτων. Η ελληνική πλευρά αναγνώρισε το βαρύ φορτίο που φέρει η Τουρκία η οποία φιλοξενεί 3,5 εκατ. Σύρους πρόσφυγες, ο δε Ταγίπ Ερντογάν επεσήμανε την ανακολουθία της Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία είχε υποσχεθεί τρία συν τρία δισ. ευρώ ως βοήθεια προς την Τουρκία για τη διαχείριση του προσφυγικού θέματος από τα οποία έχουν καταβληθεί μόνον τα 850 εκατ. ευρώ.
Το σημείο τριβής στις συνομιλίες αυτές αφορούσε τους Τούρκους στρατιωτικούς που έχουν ζητήσει πολιτικό άσυλο στην Ελλάδα. Η Τουρκία κατά τη διάρκεια των συνομιλιών έθεσε και πάλι το θέμα της έκδοσής τους. Η τοποθέτηση του Αλέξη Τσίπρα ήταν κατευναστική και σαφής. Η Ελλάδα δεν θεωρεί καλοδεχούμενους τους πραξικοπηματίες, όμως η ελληνική δικαιοσύνη είναι ανεξάρτητη. Στο πλαίσιο αυτό θα πράξει ότι πρέπει και όπως πρέπει. Μία τέτοια τοποθέτηση μπορεί να θεωρηθεί ως θετική και πάντως όχι επιθετική από την τουρκική πλευρά.
Δεν φαίνεται να υπήρξαν διαφορές στα ζητήματα που αφορούν τις διμερείς οικονομικές και εμπορικές σχέσεις ούτε στα θέματα τουρισμού και μεταφορών που εθίχθησαν κατά τη διάρκεια των συνομιλιών. Αντιθέτως φαίνεται πως και οι δύο πλευρές συμφωνούν πως υπάρχουν πολλές δυνατότητες και προοπτικές για την διεύρυνση αυτού του κύκλου συνεργασιών στον τομέα της οικονομίας, του εμπορίου, των μεταφορών και του τουρισμού. Τέλος, ο Ταγίπ Ερντογάν επέμεινε δύο φορές στην προοπτική στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών χωρίς ωστόσο να υπάρξουν περισσότερες λεπτομέρειες επί του θέματος αυτού.
Η Ιερουσαλήμ
Ο Ταγίπ Ερντογάν αναφέρθηκε με ένταση στην απόφαση της Αμερικής να αναγνωρίσει την Ιερουσαλήμ
ως πρωτεύουσα του Ισραήλ. Έθεσε το θέμα χωρίς να είναι επιθετικός ως προς την απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ αλλά έθεσε και το πλαίσιο των περαιτέρω ενεργειών της Τουρκίας στον αραβικό και ισλαμικό κόσμο. Η αντίθεση είναι σαφής και δεν αποτελεί αντικείμενο συζήτησης από τη στιγμή που ο πρόεδρος της Τουρκίας ξεκαθάρισε ότι η Ιερουσαλήμ είναι το πνευματικό κέντρο τριών μονοθεϊστικών θρησκειών.
Όμως η τοποθέτηση του Έλληνα πρωθυπουργού που τάχθηκε σαφέσταστα κατά της απόφασης αυτής των ΗΠΑ φαίνεται πως ικανοποίησε την τουρκική πλευρά αν και η Άγκυρα δεν θα είχε καμία αμφιβολία πως αυτή ακριβώς θα ήταν η θέση της Αθήνας δεδομένων των μακροχρόνιων δεσμών της Ελλάδας με τις αραβικές χώρες της Εγγύς και Μέσης Ανατολής.
Φωτογραφίες: EUROKINISSI/ΤΑΤΙΑΝΑ ΜΠΟΛΑΡΗ
