Του Κώστα Ιερίδη
Τρόμο σε όσους έχουν λάβει δάνειο σε ελβετικό φράγκο προκαλεί το σημερινό ράλι του νομίσματος που άγγιξε ακόμη και το 33%, με αποτέλεσμα η ισοτιμία του με το ευρώ να είναι 1 προς 1.
Η Εθνική Τράπεζα της Ελβετίας (Swiss National Bank – SNB) αιφνιδίασε σήμερα τις αγορές ανακοινώνοντας ότι διακόπτει την ελάχιστη συναλλαγματική ισοτιμία του 1,20 ανά ευρώ
Τι σημαίνει πρακτικά αυτή η αλλαγή για τους δανειολήπτες
Σύμφωνα με όσα αναφέρει το δικηγορικό γραφείο Γκλαβόπουλος Χ.Δ. & ΣΙΑ ΕΕ, το 10% του χαρτοφυλακίου στεγαστικής πίστης των τραπεζών, δηλαδή δάνεια ύψους άνω των 10 δισ. ευρώ, δόθηκε σε ελβετικό φράγκο.
Η χαμηλότερη δόση στα δάνεια σε ελβετικό φράγκο αποτέλεσε σημαντικό δέλεαρ την εποχή των «παχιών αγελάδων» στην Ελλάδα για χιλιάδες φορολογουμένους Πριν από την εκδήλωση της κρίσης χρέους στην Ελλάδα (τέλος του 2006 έως το 2009 -περίοδος υψηλής συναλλαγματικής ισοτιμίας ευρώ/ελβετικού φράγκου-) οι τράπεζες προώθησαν μακροπρόθεσμα δάνεια σε ελβετικό φράγκο. Το δανειακό αυτό προϊόν επιλέχθηκε με δέλεαρ τη χαμηλότερη δόση (λόγω libor).
Έτσι, πάρα πολλοί δανειολήπτες προσέφυγαν ομαδικά σε λήψη τέτοιων δανείων ή μετέτρεψαν τα στεγαστικά τους δάνεια από ευρώ σε ελβετικό φράγκο. Σε διαφημιστικά μηνύματα τραπεζών κυρίαρχο μήνυμα ήταν τότε το: «Ευέλικτο στεγαστικό swiss… πραγματικά χαμηλό κυμαινόμενο επιτόκιο, πραγματικά χαμηλή δόση με τη σιγουριά του ελβετικού νομίσματος».
Τα αποτελέσματα είναι σήμερα γνωστά… Ιδού ένα πραγματικό παράδειγμα δανειολήπτη:
Απρίλιος 2007: Στεγαστικό δάνειο 282.000,00 CHF ή 171.783,43 ευρώ (με ισοτιμία €/CHF = 1,64).
Έπειτα από έξι χρόνια κανονικής καταβολής των μηνιαίων δόσεων: Ποσό που έχει συνολικά καταβληθεί μέχρι σήμερα σε ευρώ: 64.920,54 ευρώ
Υπόλοιπο οφειλής: 230.500,00 CHF ή 193.690,00 ευρώ (με τρέχουσα ισοτιμία €/CHF = 1,20 περίπου).
Ο δανειολήπτης οφείλει σήμερα στην τράπεζα 21.907,00 ευρώ παραπάνω από το ποσό που δανείστηκε πριν από έξι χρόνια, ενώ πληρώνει εμπρόθεσμα τη μηνιαία δόση και έχει ήδη καταβάλει 64.920,54 ευρώ.
Aν το δάνειο καταγγελθεί από την τράπεζα λόγω αδυναμίας του δανειολήπτη, η διαταγή πληρωμής που θα εκδοθεί εις βάρος του θα αφορά στο ποσό των 193.690 ευρώ. Η θέση του ως προς την τράπεζα σήμερα, εάν συνέχιζε σε ευρώ, κανονικά θα ήταν 171.783,43 – 64.920,54=106.862.89 ευρώ (ή λίγο περισσότερο ανάλογα με τα επιτόκια ευρώ της αρχικής σύμβασης).
Τι λένε οι αναλυτές
Να ενδυναμώσει τις άμυνες της, μία εβδομάδα πριν την κρίσιμη συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας κατά την οποία ο Μάριο Ντράγκι αναμένεται να ανακοινώσει την έναρξη ενός προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης, επιδιώκει η κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας με την απόφασή της να ξεκλειδώσει την ισοτιμία του φράγκου με το ευρώ.
Κίνηση την οποία ο κεντρικός τραπεζίτης της χώρας Τόμας Τζόρνταν χαρακτήρισε αποτέλεσμα καλά μελετημένης σκέψης και όχι αποτέλεσμα πανικού. Κατά τον ίδιο τα αρνητικά επιτόκια είναι ένα ισχυρό εργαλείο που θα έχει αυξημένα αποτελέσματα για τη χώρα. Εκτίμησε δε ότι το ελβετικό φράγκο θα υποχωρήσει ξανά από τα τρέχοντα επίπεδα, ενώ αρνήθηκε να απαντήσει στην ερώτηση αν η SNB παρεμβαίνει στην αγορά συναλλάγματος.
Ο κ. Τζόρνταν συμπλήρωσε ότι η SNB θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά την κατάσταση στις συναλλαγματικές ισοτιμίες, ενώ απέκλεισε την πιθανότητα να εισέλθει η οικονομία σε ένα σπιράλ αποπληθωρισμού. Εμφανίστηκε επίσης πεπεισμένος ότι οι τράπεζες δεν θα εφαρμόσουν τα αρνητικά επιτόκια για τους μικρούς πελάτες τους. Για το ζήτημα της σύνδεσης της ισοτιμίας του ευρώ με το φράγκο τόνισε πως όλα είναι θέμα timing. Για πολύ καιρό η πολιτική της ελάχιστης ισοτιμίας ήταν η σωστή, είπε.
Σε ανακοίνωση που εξέδωσε η SNB ανέφερε: «Πρόσφατα, οι αποκλίσεις στις νομισματικές πολιτικές των μεγάλων νομισματικών περιοχών έχουν αυξηθεί σημαντικά, μια τάση που αναμένεται να γίνει πιο έντονη. Το ευρώ έχει υποτιμηθεί σημαντικά έναντι του δολαρίου και αυτό με την σειρά του έχει αποδυναμώσει το ελβετικό φράγκο έναντι του δολαρίου. Στις συνθήκες αυτές, η SNB έκρινε ότι η ενίσχυση και η διατήρηση της ελάχιστης ισοτιμίας του ελβετικού φράγκου έναντι του ευρώ δεν είναι πλέον δικαιολογημένη».
Σύμφωνα με αναλυτές, η κίνηση μπορεί να πυροδοτήθηκε από το υψηλό κόστος των παρεμβάσεων που έκανε η SNB τους τελευταίους μήνες για να διατηρήσει την σύνδεση με το ευρώ. Το ελβετικό φράγκο δέχθηκε πιέσεις τόσο από τις εκροές προς επενδυτικά καταφύγια που προκάλεσε η κρίση στη Ρωσία όσο και από τις προσδοκίες ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα ξεκινήσει ένα πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων.
Στην πλειονότητά τους οι αναλυτές υποστηρίζουν ότι η απόφαση της SNB σχετίζεται με το επικείμενο Συμβούλιο της ΕΚΤ στις 22/1, στο οποίο ενδέχεται να αποφασιστεί η έναρξη του προγράμματος αγοράς κρατικών ομολόγων, γεγονός που θα πιέσει ακόμη περισσότερο την ισοτιμία του ευρώ με τα ξένα νομίσματα. Επομένως οι Ελβετοί ενδέχεται να προχώρησαν σε αυτή την κίνηση προκειμένου να απελευθερώσουν το νόμισμα τους από τις επιπτώσεις που θα έχει μια ενδεχόμενη τέτοια απόφαση.
Λένε ακόμη ότι με την κίνηση αυτή η Τράπεζα της Ελβετίας δεν αφήνει το παραμικρό περιθώριο να υπάρξουν κερδοσκοπικές κινήσεις, εν όψει της έναρξης του ευρωπαϊκού QE, όπως όλα δείχνουν. Εάν η ισοτιμία ευρώ – φράγκου παρέμενε «κλειδωμένη», μετά από μια απόφαση για QE στην E.E. θα δινόταν η δυνατότητα να βγουν λεφτά στην πλάτη της ΕΚΤ, με trading στο ευρώ έναντι του «κλειδωμένου φράγκου».
Άλλοι λένε ότι η κεντρική τράπεζα περιμένει μαζικές εισροές σε περιουσιακά στοιχεία σε ελβετικό φράγκο όταν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ξεκινήσει ένα ευρύ πρόγραμμα αγορών ομολόγων – το οποίο αναμένεται αργότερο αυτό το μήνα. «Θα ήταν πολύ δύσκολο να υπερασπιστεί το ελάχιστο επίπεδο» εξηγούν.
«Η απόφαση της SNB σήμερα βαθαίνει το πείραμα της Ελβετίας με την αντισυμβατική νομισματική πολιτική» δηλώνουν αναλυτές της J.P. Morgan, εξηγώντας ότι η SNB ελπίζει ότι αυτό θα αποτρέψει τους επενδυτές από το να βλέπουν το ελβετικό φράγκο ως ασφαλές καταφύγιο και ως εκ τούτου να αποφευχθεί ένα αρνητικό σοκ στην ελβετική οικονομία.
Η Citigroup σημειώνει από την πλευρά της πως η κίνηση της SNB πιθανότατα σηματοδοτεί μια αλλαγή τακτικής στο μείγμα των νομισματικών συνθηκών, με τα χαμηλότερα επιτόκια να αντισταθμίζουν την ανατίμηση.
Μέχρι τώρα, ωστόσο, το συνολικό αποτέλεσμα της σημερινής απόφαση είναι μια σημαντική σύσφιξη των νομισματικών συνθηκών, με τις αποπληθωριστικές επιπτώσεις από την ανατίμηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας να υπερβαίνει κατά πολύ την τόνωση από τη μείωση των επιτοκίων. Εάν διατηρηθεί η ανατίμηση, η SNB θα κόψει πιθανότατα τα επιτόκια της ακόμα πιο βαθιά σε αρνητική περιοχή.
Saxo Bank: Ανάλυση για τις εξελίξεις στο ελβετικό φράγκο
του Steen Jakobsen, Επικεφαλής Οικονομολόγου της Saxo Bank
Βρισκόμουν σε ταξίδι στην Ελβετία όταν ενημερώθηκα, προς μεγάλη μου έκπληξη, ότι η Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας (SNB) απέσυρε την ελάχιστη ισοτιμία του EURCHF, παρά τις προσδοκίες μου σε παλαιότερη ανάλυσή μου, όπου αναφερόταν ως πιθανός κίνδυνος ένα σχετικό ενδεχόμενο, χωρίς ωστόσο να προβλέπεται μια τέτοια ανατροπή τόσο σύντομα.
Η SNB προφανώς στάθμισε τα υπέρ και τα κατά της ισοδυναμίας και αποφάσισε ότι τα μειονεκτήματα υπερίσχυαν των πλεονεκτημάτων. Σε μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα, η κίνηση αυτή θα κριθεί όχι μόνο λογική, αλλά και απαραίτητη για την προστασία της μακροπρόθεσμης ανάπτυξης της Ελβετίας και τις προσδοκίες πληθωρισμού. Η SNB αναγνωρίζει ουσιαστικά ότι ο επιχειρηματικός κύκλος πρέπει να ακολουθήσει την πορεία του, και ότι το τεχνητά αδύναμο CHF οδηγούσε έμμεσα σε διόγκωση της ήδη ισχυρής αγοράς ακινήτων, ενώ ταυτόχρονα εγκατέλειπε την ελβετική νομισματική πολιτική στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ).
Η επίδραση αυτή πλέον αναιρείται, και η Ελβετία στέλνει ένα ηχηρό μήνυμα σε χώρες όπως η Ιαπωνία ότι ο δρόμος προς την ανάπτυξη και τη μακροπρόθεσμη ευημερία απαιτεί να επιτραπεί στην αγορά να ορίζει τη συναλλαγματική ισοτιμία. Η Ελβετία αντιμετώπισε το ενδεχόμενο ενός ισχυρότερου CHF μέσω της καινοτομίας, της παραγωγικότητας και ενός μεγάλου «Mittelstand» – δηλαδή ενός μεγάλου τομέα μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Η Ιαπωνία το αντιμετώπισε εξάγοντας το πρόβλημά της σε άλλες χώρες. Η κίνηση της SNB είναι απολύτως λογική και προσφέρει ελπίδα στις αγορές και τα χρηματιστήρια, δεδομένου ότι η αποδοχή των ανοδικών και πτωτικών φάσεων του επιχειρηματικού κύκλου αποτελεί τη μόνη οδό για επιστροφή των μέσων τιμών σε καλύτερα επίπεδα.
Εκτιμώ ότι, όταν εξομαλυνθεί η κατάσταση, η διαπραγμάτευση του EURCHF θα κυμαίνεται περίπου στο 1,000-1,0500. Το CHF έχει ενισχυθεί γιατί υποστηρίζεται από ένα φορολογικό καθεστώς, μια αποτελεσματική και εκπαιδευμένη κοινωνία, και έναν κλάδο μικρομεσαίων επιχειρήσεων ο οποίος επιδιώκει διαρκώς την ποιότητα και την κατάρτιση. Πλέον υποστηρίζεται και από μια SNB που ευνοεί τη μικροοικονομία έναντι της μακροοικονομίας, επιτρέποντας στη συναλλαγματική ισοτιμία να προσδιοριστεί από την αγορά.
Το γεγονός αυτό δεν αναιρεί τη δυσάρεστη έκπληξη που επιφύλαξε η Κεντρική Τράπεζα για πολλούς επενδυτές και εταιρείες. Ωστόσο, αποτελεί κάλεσμα αφύπνισης και μια επιβεβαίωση της θέσης μας ότι το 2015 θα σηματοδοτήσει την έναρξη μιας περιόδου με μεγαλύτερη μεταβλητότητα.
.jpg)
