«Τρεις μύθοι που μπλοκάρουν την πρόοδο των φτωχών» είναι ο τίτλος της ετήσιας επιτολής του πολυεκατομμυριούχου Μπιλ Γκέιτς, η οποία αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα της φιλανθρωπικής οργάνωσης που έχει ο ίδιος ιδρύσει «Bill & Melinda Gates Foundation». Στο κείμενο αυτό, ο πλουσιότερος άνθρωπος του πλανήτη αποστέλλει ένα μήνυμα αισιοδοξίας` ότι σε 21 χρόνια από τώρα καμία χώρα δεν θα είναι φτωχή.
Με μία σειρά επιχειρημάτων ο Μπιλ Γκέιτς καταρρίπτει τους μύθους -κατ΄αυτόν είναι τρεις- που περιβάλλουν τις 35 φτωχότερες χώρες του κόσμου, σύμφωνα με τα κριτήρια εισοδήματος των πολιτών, που έχει θεσπίσει η Παγκόσμια Τράπεζα.
«Με όποιο κριτήριο, ο κόσμος είναι καλύτερος από ό,τι ήταν. Έχει αυξηθεί το προσδόκιμο ζωής των ανθρώπων, (οι οποίοι ζουν) πιο υγιεινές ζωές. Πολλά έθνη που παλαιότερα ελάμβαναν βοήθεια, τώρα είναι αυτάρκη. Ίσως να σκέφτεστε ότι τέτοια εντυπωσιακή πρόοδος θα γιορταζόταν ευρέως, αλλά στην πραγματικότητα, η Μελίντα (σ.σ. η σύζυγός του) κι εγώ εντυπωσιαστήκαμε από το πόσοι άνθρωποι θεωρούν ότι ο κόσμος χειροτερεύει. Η πεποίθηση ότι ο κόσμος δεν μπορεί να καταπολεμήσει την ακραία φτώχεια και τις επιδημίες, δεν είναι απλά λανθασμένη, αλλά και επιβλαβής. Για αυτό ακριβώς τον λόγο, σε αυτή την ετήσια επιστολή, θα σας παρουσιάσουμε μερικούς από τους μύθους που επιβραδύνουν το έργο και την επόμενη φορά που θα ακούσετε αυτούς τους μύθους, ελπίζουμε να κάνετε το ίδιο». Αυτή είναι η εισαγωγή της επιστολής.
Με το παραπάνω σκεπτικό, ξεκινά ο Μπιλ Γκέιτς την επιχειρηματολογία του, θέλοντας να καταρρίψει τρεις μύθους που εμποδίζουν την πρόοδο για τις φτωχές χώρες. Μάλιστα, σημειώνει πως οι περισσότερες χώρες θα έχουν μεγαλύτερο κατά κεφαλήν εισόδημα από όσο έχει σήμερα η Κίνα. Πώς θα το επιτύχουν αυτό; Επωφελούμενες από τις πιο παραγωγικές γειτονικές τους χώρες και από καινοτομίες, όπως νέα εμβόλια, ή και την ψηφιακή επανάσταση.
Οι τρεις μύθοι είναι οι εξής:
1. Οι φτωχές χώρες είναι καταδικασμένες να μείνουν φτωχές.
«Έχω ακούσει αυτό τον μύθο πολλές φορές για πολλές χώρες, αλλά κυρίως για τις χώρες της Αφρικής. Μία γρήγορη αναζήτηση στο Διαδίκτυο και θα σας βγάλει δεκάδες τίτλους άρθρων και βιβλίων για το πώς οι πλούσιες χώρες γίνονται πλουσιότερες και γιατί οι φτωχές φτωχότερες. Ευτυχώς, αυτά τα βιβλία δεν έγιναν μπεστσέλερ, επειδή είναι στη βάση τους λανθασμένα. Στην πραγματικότητα, τα εισοδήματα και άλλα κριτήρια τους ευ ζην ανεβαίνουν σχεδόν παντού, συμπεριλαμβανομένης της Αφρικής» αναφέρει μεταξύ άλλων, ο Μπιλ Γκέιτς.
2. Η ξένη βοήθεια πηγαίνει εντελώς χαμένη.
«Ίσως να έχετε διαβάσει ειδησεογραφικά άρθρα σχετικά με την ξένη βοήθεια, γεμάτα γενικεύσεις που βασίζονται σε μικρά παραδείγματα. Τείνουν να αναφέρουν παραδείγματα για σπατάλη σε κάποιο πρόγραμμα (ξένης βοήθειας) και δείχνουν ότι η ξένη βοήθεια είναι μία σπατάλη. Αν έχετε ακούσει αρκετές τέτοιες ιστορίες, είναι εύκολο να λάβετε την εντύπωση ότι η βοήθεια απλά δεν έχει αποτέλεσμα. Δεν προκαλεί, λοιπόν, απορία ότι μία βρετανική εφημερίδα υποστήριξε πέρυσι πως περισσότεροι από τους μισούς ψηφοφόρους επιθυμούν περικοπές στην υπερπόντια αποστολή βοήθειας. Αυτά τα άρθρα σας δίνουν μία λανθασμένη εικόνα αυτών που πραγματικά συμβαίνουν στις χώρες οι οποίες λαμβάνουν βοήθεια.Από τότε που η Μελίντα κι εγώ ιδρύσαμε αυτό το ίδρυμα 14 χρόνια πριν,σταθήκαμε αρκετά τυχεροί να διαπιστώσουμε ιδίοις όμασι τον αντίκτυπο των προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται από το ίδρυμα και λαμβάνουν κρατική επιχορήγηση. Αυτό που είδαμε με τον καιρό, είναι ανθρώπους να ζουν περισσότερο, να γίνονται υγιείς, να ξεφεύγουν από τη φτώχεια εξ αιτίας εν μέρη των υπηρεσιών που αναπτύχθηκαν από τη βοήθεια» τονίζει ο Αμερικανός μεγιστάνας.
3. Το να σώζονται ζωές οδηγεί σε υπερπληθυσμό.
«Διαβάζουμε σχόλια όπως αυτό (σ.σ. μύθος 3) στο μπλογκ του ιδρύματος, στη σελίδα στο Facebook και στο Twitter. Είναι λογικό που οι άνθρωποι ενδιαφέρονται για το αν ο πλανήτης μπορεί να συνεχίσει να στηρίζει το ανθρώπινο είδος, ειδικότερα στην εποχή της κλιματικής αλλαγής. Αλλά αυτού του είδους η λογική έβαλε τον κόσμο σε μπελάδες. Το άγχος για το μέγεθος του πληθυσμού στον πλανήτη έχει μία επικίνδυνη τάση να παρακάμψει την ανησυχία για τα ανθρώπινα πλάσματα που συνθέτουν τον πληθυσμό» γράφει ο Μπιλ Γκέιτς.
Πατήστε εδώ για να διαβάστε ολόκληρη την ετήσια επιστολή του πλουσιότερου ανθρώπου στον πλανήτη.
Το τέρας της ανισότητας στο μικροσκόπιο του Φόρουμ στο Νταβός
Εν τω μεταξύ, αύριο ξεκινά στα χιονισμένα βουνά της Ελβετίας το τετραήμερο ετήσιο συνέδριο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF), με τη συμμετοχή περίπου 2.500 επιφανών επιχειρηματιών, ακαδημαϊκών και πολιτικών ηγετών από ολόκληρο τον κόσμο, μεταξύ των οποίων και ο Μπιλ Γκέιτς.
Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος οι συζητήσεις είναι προγραμματισμένο να περιστραφούν γύρω από ένα βασικό φλέγον ζήτημα. Το 2009, στον απόηχο της κατάρρευσης της Lehman Brothers, το θέμα ήταν η «διαμόρφωση του κόσμου μετά την κρίση», ενώ τα επόμενα χρόνια οι συνομιλίες έμελλε αναπόφευκτα να περιστραφούν γύρω από την ευρωπαϊκή κρίση χρέους καθώς και το ελληνικό ζήτημα. Πίσω στην αυγή του 2014, το βασικό θέμα που σαν φάντασμα πλανιέται πάνω από το ελβετικό θέρετρο είναι αυτό της διαρκώς διευρυνόμενης ανισότητας μεταξύ φτωχών και πλουσίων.
Εν αναμονή της αυριανής έναρξης του Παγκόσμιου Οικονομικού Συνεδρίου, όλοι συμφωνούν πως η εισοδηματική ανισότητα συνιστά ίσως τη μεγαλύτερη απειλή για την παγκόσμια οικονομία τα επόμενα δέκα χρόνια. Ο Κλάους Σβαμπ (ιδρυτής και πρόεδρος του WEF), η Κριστίν Λαγκάρντ (διευθύντρια του ΔΝΤ) καθώς και 700 εξέχοντα μέλη του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ έσπευσαν τις τελευταίες ημέρες να υπογραμμίσουν μέσω ανακοινώσεων-δηλώσεων τον μεγάλο κίνδυνο που εγκυμονεί το «τέρας» της ανισότητας για την παγκόσμια σταθερότητα.
Στα χέρια 85 ανθρώπων ο ίδιος πλούτος που μοιράζεται ο μισός πληθυσμός του πλανήτη
Όσο για τις διαστάσεις που έχει λάβει το εν λόγω «τέρας», αυτές αναλύονται από τη διεθνή οργάνωση Oxfam υπό μορφή στατιστικών στοιχείων ικανών να κλονίσουν ακόμη και τον πλέον χοντρόπετσο καπιταλιστή. Η Oxfam έδωσε χθες στη δημοσιότητα έκθεση με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Δουλεύοντας για τους λίγους».
Σύμφωνα με αυτήν, οι 85 πλουσιότεροι άνθρωποι του κόσμου έχουν συγκεντρώσει τον ίδιο πλούτο με αυτόν που μοιράζονται τα 3,5 δισεκατομμύρια των φτωχότερων κατοίκων του πλανήτη, δηλαδή περίπου ο μισός πληθυσμός της γης. Όπως σημειώνεται στην έκθεση, το διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ της αποκλειστικής ελίτ των πολυδισεκατομμυριούχων και των φτωχότερων στρωμάτων μπορεί να έχει «ολέθριες» συνέπειες, προκαλώντας κοινωνικές αναταραχές.
Η Oxfam υπολογίζει ότι οι 85 πλουσιότεροι άνθρωποι του κόσμου έχουν περιουσία συνολικής αξίας 1,7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, όση αναλογεί και στο πιο φτωχό μισό της ανθρωπότητας. Υπολογίζεται επίσης ότι περίπου ο μισός πλούτος του κόσμου, που συνολικά ανέρχεται στα 110 τρισεκατομμύρια δολάρια, ανήκει στο 1% του παγκόσμιου πληθυσμού. Εξάλλου, το 70% των ανθρώπων ζουν σε χώρες όπου το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών έχει διευρυνθεί τα τελευταία 30 χρόνια.
«Οι άνθρωποι απομονώνονται όλο και περισσότερο από την οικονομική και πολιτική εξουσία, με αναπόφευκτο αποτέλεσμα την αύξηση των κοινωνικών εντάσεων και τον μεγαλύτερο κίνδυνο κοινωνικής αποσύνθεσης», προειδοποιεί η Oxfam στην έκθεσή της. Εκτιμάται επίσης ότι η ελίτ των πλουσίων κρύβει περίπου 18,5 τρισεκατομμύρια δολάρια σε φορολογικούς παραδείσους ανά τον κόσμο.
Η φιλανθρωπική οργάνωση καλεί τους συμμετέχοντες στο Φόρουμ του Νταβός να υποστηρίξουν προοδευτικά φορολογικά συστήματα, να μην επιδιώκουν πρακτικές φοροαποφυγής και φοροδιαφυγής, να μη χρησιμοποιούν τον πλούτο τους για την εξασφάλιση πολιτικών εξυπηρετήσεων και να φροντίζουν οι εταιρείες τις οποίες ελέγχουν να καταβάλλουν στους εργαζόμενους μισθούς που επιτρέπουν την άνετη διαβίωσή τους.
Στην κορυφή των πλουσίων ο Μπιλ Γκέιτς
.jpg)
Όσο για τον τίτλο του πλουσιότερου ανθρώπου στον κόσμο, αυτόν ανακατέλαβε από τον Μεξικανό Κάρλος Σλιμ Ελού μέσα στο 2013 ο Μπιλ Γκέιτς. Σύμφωνα με στοιχεία του πρακτορείου Bloomberg, ο 58χρονος ιδρυτής και πρόεδρος της Microsoft αύξησε την περιουσία του κατά 15,8 δισ. στα 78,5 δισ. δολάρια, κερδίζοντας από το ράλι που πραγματοποίησε η μετοχή της εταιρείας του.
Ο μεγιστάνας, ο οποίος αποκαλείται από πολλούς ως «σωτήρας των φτωχών», έχει δωρίσει 28 δισ. δολάρια για το ίδρυμά του.
Προ ολίγων πάντως ημερών ο βρετανικός «Guardian» έγραψε πως ο Γκέιτς κινδυνεύει να θεωρηθεί… υποκριτής γιατί χρησιμοποιεί περίπλοκα τεχνάσματα για την αποφυγή φόρων. Σύμφωνα με την εφημερίδα, «ο Γκέιτς έχει κάθε δικαίωμα να πράττει όπως θέλει με τα πλούτη του, αλλά αν επιθυμεί να συζητάει για την ανάπτυξη, να κάνει κήρυγμα για τη φτώχεια και να λέει στα κράτη πώς να ξοδεύουν τα χρήματα των φορολογουμένων τους, οφείλει πρώτα να βάλει το δικό του σπίτι σε τάξη»
Επιμέλεια: Μαριάννα Μαρμαρά
