Οι συνταξιούχοι θα επωμιστούν… για μία ακόμη φορά μεγάλο μέρος του «επώδυνου συμβιβασμού», σύμφωνα με τις προτάσεις της κυβέρνησηςΨαλίδι στις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, αύξηση των εισφορών για τις κύριες και τις επικουρικές, έκτακτη εισφορά της τάξης του 12% επιχειρήσεων με έσοδα άνω των 500.000 ευρώ καθώς και επιβολή φόρου πολυτελείας για ιδιωτικά σκάφη περιλαμβάνει μεταξύ άλλων η ελληνική πρόταση προς τους εταίρους, με την οποία θα εξασφαλιστούν εξτρά έσοδα 7,9 δις για τη διετία 2015-16.
Συγκεκριμένα, εκτιμάται ότι τα νέα μέτρα θα συνεισφέρουν στον προϋπολογισμό 2,69 δισ. κατά το τρέχον έτος και 5,2 δισ. το 2016, με το Μαξίμου να επιβεβαιώνει, μέσω non-paper που εξέδωσε το βράδυ της Δευτέρας, ότι αναγκάστηκε να κινηθεί εκτός προγράμματος Θεσσαλονίκης και να υιοθετήσει μέτρα πέραν των δεσμεύσεών του.
Όπως σημειώνεται, στον βωμό της σωτηρίας των εργασιακών και της υιοθέτησης χαμηλών πρωτογενών πλεονασμάτων, θυσιάστηκαν μία σειρά… προεκλογικών και μετεκλογικών εξαγγελιών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι παρά τις επανειλημμένες διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης, η συμφωνία θα είναι «τσουχτερή» για τους συνταξιούχους, καθώς -βάσει των προτάσεων της Αθήνας- οι συντάξεις περικόπτονται εμμέσως. Η αύξηση των εισφορών οδηγεί σε μείωση του τελικού ποσού που φτάνει στην τσέπη των συνταξιούχων.
Παράλληλα, νεφελώδες παραμένει το τοπίο σχετικά με το τι μέλλει γενέσθαι με τον ΦΠΑ. Στο έγγραφο με τις προτάσεις της κυβέρνησης, που είδε το φως της δημοσιότητας, δεν διευκρινίζεται τι πρόκειται να συμβεί σχετικά με τους τρεις συντελεστές που επιθυμεί το Μαξίμου, καθώς και με την κατάργηση των μειωμένων συντελεστών στα νησιά, που αποτελεί casus belli για τον Πάνο Καμμένο.
Ωστόσο, όπως αποκάλυψε ο ανταποκριτής των «Financial Times» στις Βρυξέλλες, Peter Spiegel, ο ΦΠΑ στον ηλεκτρισμό θα παραμείνει στο 13%.
Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με αξιωματούχους της ευρωζώνης, οι εταίροι ζητούν τα έσοδα από την αύξηση του ΦΠΑ να φτάσουν στο 1% του ΑΕΠ, το 2016, έναντι 0,74% που προτείνει η Ελλάδα.
Διαβάστε αναλυτικά τα μέτρα που προτάθηκαν από την ελληνική πλευρά και τις εκτιμήσεις για τα έσοδα που θα εξασφαλίσουν ποσό ύψους 7,9 δις έως το τέλος του 2016:
Συντάξεις
-«Ψαλίδι» στις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις: 60 εκατ. το 2015 και 300 εκατ. ευρώ το 2016.
-Αύξηση εισφορών για τις κύριες συντάξεις του ΙΚΑ στο 3,9%: 350 εκατ. ευρώ το 2015 και 800 εκατ. το 2016.
-Αύξηση εισφορών υγείας από το 4% στο 5% (κύριες συντάξεις): 135 εκατ. ευρώ το 2015 και 270 εκατ. ευρώ το 2016.
-Αύξηση εισφορών υγείας από 0% στο 5% (επικουρικές συντάξεις): 0 εκατ. το 2015 και 240 εκατ. ευρώ το 2016.
-Αύξηση εισφορών στα επικουρικά ταμεία από 3% στο 3,5%: 120 εκατ. ευρώ το 2015 και 250 εκατ. ευρώ το 2016.
ΦΠΑ
Οι προτάσεις της κυβέρνησης παραμένουν ασαφείς. Στο σχετικό έγγραφο που κατέθεσε η ελληνική πλευρά, αναφέρεται ότι το νέο σύστημα επιβολής του ΦΠΑ θα εξασφαλίσει στα ταμεία του κράτους 680 εκατ. το 2015 και 1,36 δις το 2016.
Φορολογία επιχειρήσεων και εισοδημάτων αυτών
-Έκτακτη εισφορά 12% για επιχειρήσεις με κέρδη άνω των 500.000 ευρώ: 945 εκατ. ευρώ το 2015, 405 εκατ. το 2016.
-Αύξηση στον συντελεστή φορολόγησης των επιχειρήσεων με κέρδη άνω του 1 εκατ. ευρώ από 26% στο 29%: 0 εκατ. ευρώ το 2015, 410 εκατ. ευρώ το 2016.
-Αύξηση εισφοράς αλληλεγγύης: 220 εκατ. ευρώ το 2015 και 250 εκατ. ευρώ το 2016
Άλλα μέτρα
-Μείωση αμυντικών δαπανών: 200 εκατ. ευρώ τo 2016.
-Φόρος τηλεοπτικής διαφήμισης: 100 εκατ. ευρώ τo 2015 και 100 εκατ. ευρώ το 2016.
-Αύξηση του φόρου πολυτελείας και ένταξη σε αυτόν των ιδιωτικών σκαφών: 47 εκατ. ευρώ το 2015 και 47 εκατ. ευρώ το 2016.
– Ηλεκτρονικός τζόγος: 35 εκατ. ευρώ το 2015 και 225 εκατ. ευρώ το 2016.
– Άδειες κινητής τηλεφωνίας για δίκτυα 4G και 5 G: 350 εκατ. ευρώ το 2016.
«Πυρετός» διαβουλεύσεων
Από το πρωί της Δευτέρας βρίσκονται σε εξέλιξη πυρετώδεις διαβουλεύσεις, με στόχο την εξεύρεση συμφωνίας. Σύμφωνα με κορυφαίους Ευρωπαίους αξιωματούχους, η πρόταση της ελληνικής πλευράς αποτελεί μία σημαντική βάση για τη συνέχιση των συνομιλιών, ωστόσο, δεν χαρακτηρίζεται ως αποδεκτή λύση.
Ως εκ τούτου, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται να καταστεί σαφές πού θα καταλήξει τελικώς η «μπίλια» της διαπραγμάτευσης και ποια θα είναι τα μέτρα που θα ζητηθούν τις επόμενες, κρίσιμες ώρες, από την πλευρά των εταίρων.
Μαξίμου: Τι ζητούσαν – Τι δώσαμε
Non-parer, με αφορμή τα μέτρα-σοκ που είδαν το φως της δημοσιότητας εξέδωσε το βράδυ της Δευτέρας το Μέγαρο Μαξίμου.
Το Μαξίμου παραδέχεται ότι οδηγήθηκε εκτός των «κόκκινων γραμμών», προκειμένου να εξασφαλίσει μία βιώσιμη λύσηΌπως επισημαίνεται, η πρόταση που απεστάλη προς τους θεσμούς δεν συνάδει με το πρόγραμμα της κυβέρνησης, αλλά αποτελεί προϊόν σκληρής διαπραγμάτευσης, με στόχο να επιτευχθεί συμφωνία που δεν θα θίγει τα εργασιακά.
Πρόκειται, ουσιαστικά, για μία παραδοχή του Μεγάρου Μαξίμου ότι οδηγήθηκε εκτός των «κόκκινων γραμμών» που είχαν τεθεί, σημειώνεται, ωστόσο, ότι απετράπησαν σκληρότερα μέτρα που είτε είχαν συμφωνηθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση, είτε απαιτήθηκαν από τους εταίρους.
Επιπλέον, υπογραμμίζεται ότι η πρόταση προβλέπει χαμηλά πρωτογενή πλεονάσματα 1% και 2% για το 2015 και το 2016 αντίστοιχα.
Συνοψίζοντας, οι κυβερνητικοί κύκλοι, κάνουν λόγο για μία βιώσιμη λύση, που δεν επιβαρύνει τα χαμηλά και τα μεσαία εισοδήματα.
Το non-paper του Μαξίμου:
1. Η πρόταση της κυβέρνησης δεν αποτελεί μέρος του προγράμματός της. Είναι αποτέλεσμα σκληρών και επίπονων διαπραγματεύσεων προκειμένου να υπάρξει συμφωνία που δεν θα θίγει τα εργασιακά δικαιώματα, δεν θα διαλύει τον κοινωνικό ιστό και θα δίνει προοπτική.
Μια πρόταση, που, όμως, δεν καταδικάζει τη χώρα σε σκληρή λιτότητα και συνιστά μία βιώσιμη λύση για την ελληνική οικονομία, χωρίς επιβάρυνση για τα χαμηλά και τα μεσαία εισοδήματα. Η κυβέρνηση δεν επιζητεί μια ακόμα συμφωνία που θα παρατείνει την αβεβαιότητα αλλά διεκδικεί μία λύση που θα διευθετεί μεσοπρόθεσμα ζητήματα που ταλανίζουν την ελληνική οικονομία και κοινωνία.
2. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να διευθετηθεί το ζήτημα του χρέους και της μεσοπρόθεσμης χρηματοδότησης, ώστε να μπει τέλος στον φαύλο κύκλο της αβεβαιότητας. Να μην αναγκάζεται η χώρα να παίρνει συνεχώς νέα δάνεια προκειμένου να ξεπληρώνει τα προηγούμενα. Για αυτό ακριβώς ως μία λύση ουσιαστική έχει προταθεί η εξαγορά των ομολόγων Τρισέ [SMP Bonds] ύψους 27 δισ. ευρώ από τον ESM, ώστε με αυτό τον τρόπο να λήγουν μετά το 2022, να έχουν χαμηλότερα επιτόκια, ενώ να δίνεται η δυνατότητα στην Ελλάδα να συμμετέχει στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.
3. Το σχέδιο συμφωνίας περιλαμβάνει ακόμα την χρηματοδότηση της ανάπτυξης, ιδίως στις υποδομές και τις νέες τεχνολογίες, μέσω ενός επενδυτικού πακέτου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
4. Η ελληνική πρόταση προβλέπει χαμηλά πρωτογενή πλεονάσματα 1% και 2% για το 2015 και το 2016 αντίστοιχα, έναντι 3% και 4,5% που είχε υπογράψει η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου. Μόνο για το 2016 η οικονομία θα απαλλαγεί από μέτρα ύψους 8,2 δισ. ευρώ!
Σε βάθος πενταετίας ο συνολικός δημοσιονομικός χώρος που εξασφαλίζεται φτάνει τα 15,4 δισ. ευρώ, πάνω, δηλαδή, από το 8,5% του σημερινού ΑΕΠ!
5. Η κυβέρνηση τροποποίησε τις κλίμακες στην εισφορά αλληλεγγύης προκειμένου να μην πληρώνουν οι χαμηλόμισθοι και χαμηλοσυνταξιούχοι. Να σημειωθεί ότι η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου είχε εξαγγείλει μείωση κατά 30% της εισφοράς αλληλεγγύης μόνο αν το 2014 είχε πρωτογενή πλεόνασμα 1,5%.
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, όμως, το 2014 το πρωτογενές πλεόνασμα ήταν μόλις 0,4%, γεγονός που δεν θα οδηγούσε σε μείωση της εισφοράς αλληλεγγύης. Η πρόταση της κυβέρνησης είναι:
* 12.000 – 20.000 ευρώ 0,7% [από 1%]
* 20.001 – 30.000 ευρώ 1,4% [από 2%]
* 30.001 – 50.000 ευρώ 2,0% [από 2%]
* 50.001 – 100.000 ευρώ 4,0% [από 3%]
*100.001 – 500.000 ευρώ 6,0% [από 4%]
* Πάνω από 500.000 ευρώ 8,0% [νέα κλίμακα]
6. Στο ΦΠΑ παραμένουν οι τρεις συντελεστές 23%,13% και 6% [από 6,5%]. Ενέργεια, νερό, εστίαση διατηρούνται στο μεσαίο συντελεστή ενώ μειώνεται, έστω κατά 0,5%, ο ΦΠΑ σε φάρμακα/βιβλία. Οι θεσμοί ζητούσαν δύο συντελεστές [11% και 23%] όπου τα φάρμακα εντάσσονταν στο 11% και ενέργεια, νερό, εστίαση στο 23%.
7. Οι θεσμοί ζητούσαν:
– Την κατάργηση του ειδικού καθεστώτος φορολογίας εισοδήματος.
– Την κατάργηση των επιδοτήσεων για το πετρέλαιο θέρμανσης.
– Την κατάργηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο κίνησης των αγροτών.
– Τη διενέργεια μελέτης για την κοινωνική πολιτική με στόχο την περικοπή δαπανών κατά 0,5% του ΑΕΠ, δηλαδή 900 εκατ. ευρώ.
Η κυβέρνηση δεν θα προχωρήσει στην εφαρμογή των παραπάνω μέτρων. Αντίθετα, τα μέτρα που προτείνει μεταφέρουν τα βάρη στα υψηλότερα στρώματα, βρίσκει νέες πηγές εσόδων και μειώνει τις δαπάνες, όχι από τον πυρήνα του κοινωνικού κράτους, όπως έκαναν οι προηγούμενες κυβερνήσεις, αλλά από εκεί όπου υπάρχουν περιθώρια.
Συγκεκριμένα:
– Αυξάνεται από το 2016, κι όχι από το 2015, ο συντελεστής φορολογίας των ΑΕ και ΕΠΕ [όχι των ελεύθερων επαγγελματιών και των ατομικών επιχειρήσεων] από το 26% στο 29%.
– Επιβάλλεται έκτακτη εισφορά 12% στις επιχειρήσεις με κέρδος πάνω από 500.000 ευρώ.
– Αυξάνεται ο φόρος πολυτελείας [αυτοκίνητα άνω των 2500 κ.εκ., πισίνες, αεροπλάνα, ιδιωτικά σκάφη άνω των 10 μέτρων].
– Εφαρμόζεται ο φόρος τηλεοπτικών διαφημίσεων και θα διεξαχθούν διαγωνισμοί για τις τηλεοπτικές άδειες και τις άδειες κινητής τηλεφωνίας.
– Επιβάλλεται φορολογία στα ηλεκτρονικά παίγνια (VLTs).
– Μειώνονται οι αμυντικές δαπάνες κατά 200 εκατ. ευρώ.
8. Φορολογική διοίκηση
Οι θεσμοί ζητούσαν:
– Τη μείωση του ποσού των 1.500 ευρώ και την κατάργηση του ανώτατου ορίου 25% στις κατασχέσεις τραπεζικών λογαριασμών για χρέη στην εφορία
– Την αύξηση του επιτοκίου που εφαρμόζεται στο πρόγραμμα ρύθμισης οφειλών
Η κυβέρνηση με βάση το πρόγραμμά της πέτυχε και θα περιληφθούν στην συμφωνία τα παρακάτω:
– Καταπολέμηση του λαθρεμπορίου πετρελαίου, μεταξύ άλλων και μέσω του εντοπισμού των αδήλωτων δεξαμενών.
– Εντατικοποίηση των ελέγχων στα τραπεζικά εμβάσματα [π.χ. λίστα Λαγκάρντ] και εφαρμογή μέτρων για την εθελοντική αποκάλυψη περιουσιακών στοιχείων.
– Ενίσχυση της διοικητικής επίλυσης διαφορών για την επιτάχυνση των εκκρεμών υποθέσεων.
– Προώθηση των ηλεκτρονικών πληρωμών.
– Φοροαπαλλαγές σε μόνιμους κατοίκους νησιών με χαμηλά εισοδήματα.
9. Οι πρόωρες συντάξεις θα περιοριστούν από το 2016 σταδιακά [και όχι από 30.06.2015] μέχρι το 2025, διατηρώντας τις εξαιρέσεις για ειδικές κατηγορίες [βαρέα και ανθυγιεινά, μητέρες ΑΜΕΑ], χωρίς να θίγονται θεμελιωμένα δικαιώματα.
10. Το ΕΚΑΣ δεν θα καταργηθεί αλλά θα αντικατασταθεί από το 2020 από ένα νέο πλαίσιο προστασίας των χαμηλοσυνταξιούχων.
11. Δεν θα εφαρμοστεί η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος, που θα μείωνε τις συντάξεις κατά 500 εκατ. ευρώ.
12. Θα αυξηθεί η σύνταξη ανασφάλιστων του ΟΓΑ.
13. Παραμένουν οι φόροι υπέρ τρίτων που χρηματοδοτούν το ασφαλιστικό σύστημα.
14. Δεν αλλάζουν τα ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης στα 67 έτη, όπως ζητούνταν για όσους βγουν στη σύνταξη από την 30η Ιουνίου 2015.
15. Στην αγορά εργασίας η κυβέρνηση:
– Δεν αποδέχθηκε τη διατήρηση του ισχύοντος πλαισίου των συλλογικών διαπραγματεύσεων μέχρι το τέλος του 2015, και θα επαναφέρει το προηγούμενο πλαίσιο.
– Δεν αποδέχθηκε τις μαζικές απολύσεις και τον συνδικαλιστικό νόμο σύμφωνα με τις «καλές πρακτικές» των χωρών της ΕΕ.
– Δεν αποδέχθηκε «να μην ανακληθούν οι νομικές παρεμβάσεις της προηγούμενης περιόδου στα εργασιακά». Αυτό σημαίνει ότι είναι έτοιμη να νομοθετήσει για την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και την αύξηση του κατώτατου μισθού.
16. Αγορές προϊόντων:
Η κυβέρνηση κατέθεσε μια ολοκληρωμένη πρόταση για την πάταξη των μονοπωλίων και των ολιγοπωλίων, την πτώση των τιμών των προϊόντων και τη συνακόλουθη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών.
Η πρόταση αυτή περιλαμβάνει μια σειρά από πρωτοβουλίες για τη μείωση του διοικητικού κόστους, την προώθηση των εξαγωγών, και την απλοποίηση των διαδικασιών λειτουργίας των επιχειρήσεων σε συνεργασία με Διεθνείς Οργανισμούς.
Περιλαμβάνει επίσης στοχευμένες παρεμβάσεις σε κλειστές αγορές, απορρίπτοντας την προσέγγιση των θεσμών για την εφαρμογή των «υπολοίπων» του προηγούμενου προγράμματος σε σχέση με την απελευθέρωση της αγοράς του γάλακτος, των αρτοποιείων, των φαρμακείων και την λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές.
17. Ενέργεια:
Η κυβέρνηση απέρριψε την πρόταση των θεσμών για την ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, καθώς και τη λειτουργία της «μικρής ΔΕΗ».
18. Δημόσιος Τομέας:
Δεν θα γίνει καμία περικοπή σε μισθούς του δημόσιου τομέα, με βάση τα όσα ίσχυαν στις 31/12/2014.
19. Διαφθορά:
Μέχρι το τέλος Ιουλίου, η κυβέρνηση θα καταθέσει μια ολοκληρωμένη Στρατηγική Πρόταση ενάντια στη διαφθορά.
20. Στις ιδιωτικοποιήσεις η συμφωνία προβλέπει:
– Ελάχιστο ποσό επένδυσης για κάθε ιδιωτικοποίηση.
– Προστασία των εργασιακών δικαιωμάτων.
– Δέσμευση από τη πλευρά των επενδυτών για την προώθηση της τοπικής οικονομίας.
– Υποχρεωτική συμμετοχή του δημοσίου στο κεφάλαιο.
– Προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομίας.
21. Εξαιρείται η μεταφορά [πώληση] των μετοχών του ΟΤΕ από τη λίστα των προαπαιτούμενων των θεσμών.
Επιμέλεια: Μυρτώ Τσάβαλου, Μανώλης Φουσκολαγουδάκης