Αμφιβολίες και ερωτηματικά στην πρεμιέρα του Νταβός. Η παγκόσμια επιχειρηματική ελίτ προβληματίζεται για την πορεία της παγκοσμιοποίησης, τις ανισότητες, αλλά και τις αυξανόμενες τάσεις εθνικισμού και απομονωτισμού.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναθεωρεί επί τα βελτίω τις προβλέψεις του για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας. Υπό κανονικές συνθήκες η είδηση αυτή θα προκαλούσε πανυγηρισμούς. Αλλά η Κριστίν Λαγκάρντ εμφανίζεται ιδιαίτερα εγκρατής και προβληματισμένη. “Η ανάπτυξη θα πρέπει να είναι πιο ισορροπημένη και δίκαια κατανεμημένη, όχι μόνο μεταξύ των χωρών, όπως συνέβη τις περασμένες δεκαετίες, αλλά και στο εσωτερικό της κάθε χώρας”, προειδοποιεί η επικεφαλής του ΔΝΤ.
Για 48η χρονιά η παγκόσμια οικονομική ελίτ συναντάται στο Νταβός. Όπως πάντα οι συμμετέχοντες ομονοούν στην εκτίμηση ότι η παγκοσμιοποίηση και τα ανοιχτά σύνορα προσφέρουν ευκαιρίες για ευημερία και δημιουργία νέου πλούτου. Ωστόσο, θέτουν πλέον επιτακτικά ορισμένα κρίσιμα ερωτήματα: Πώς μπορεί η παγκοσμιοποίηση να γίνει πιο δίκαιη; Πώς αντιμετωπίζονται πιο αποτελεσματικά οι ανισότητες; Πώς μπορεί ο καπιταλισμός να “προστατέψει τον εαυτό του”; Η άνοδος του εθνικισμού και του προστατευτισμού, η γενικευμένη δυσπιστία απέναντι στις “ελίτ”, το Brexit, αλλά και η εκλογή Τραμπ στις ΗΠΑ προκαλούν προβληματισμό. “Σε πολλές ανεπτυγμένες οικονομίες οι ψηφοφόροι αμφισβητούν την ικανότητα του πολιτικού κατεστημένου να διασφαλίσει δίκαιες ευκαιρίες ανάπτυξης και ευημερίας” προειδοποιεί ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ Μορίς Όμπστφελντ.
Υπέρ της παγκοσμιοποίησης η Ινδία
Ανοίγοντας τις εργασίες του Νταβός ο πρωθυπουργός της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι εγκωμίασε την πορεία και τις ευκαιρίες που προσφέρουν τα ανοιχτά σύνορα, αλλά παραδέχθηκε ότι για πολλούς η παγκοσμιοποίηση “έχει χάσει τη γοητεία της”. Για τον πρόεδρο της Ελβετίας Αλέν Μπερσέ “η προσδοκία ότι οι αγορές μπορούν να ρυθμίσουν τα πάντα οδηγεί σε λάθος συμπεράσματα”. Ο βρετανός οικονομολόγος Γκάι Στάντινγκ θεωρεί πάντως ότι οι πολιτικοί είναι συνυπεύθυνοι γι αυτή την εξέλιξη. “Η εταιρική φορολογία έχει μειωθεί κατά το ήμισυ τα τελευταία 20 χρόνια και θα μειωθεί ακόμη περισσότερο μετά την τελευταία φορολογική μεταρρύθμιση στις ΗΠΑ”, τονίζει. Πρόκειται για ένα σύστημα έμμεσης επιδότησης των επιχειρήσεων, επισημαίνει, που προκαλεί υψηλότερα ελλείμματα, τα οποία με τη σειρά τους επιφέρουν περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες, καθώς και στις επενδύσεις σε κρίσιμες υποδομές. “Τα τελευταία 30 χρόνια το πραγματικό εισόδημα των εργαζομένων έχει παγώσει”, αναφέρει ο βρετανός οικονομολόγος.
Όσο αυτονόητα συμπίπτουν οι συμμετέχοντες στο συμπέρασμα ότι κάτι πρέπει να γίνει, τόσο εύκολα διαφωνούν για το τί μπορεί να είναι αυτό το “κάτι”. Κάποιοι εστιάζουν στη βελτίωση της εκπαίδευσης, άλλοι πιστεύουν ότι επιβάλλεται, εδώ και τώρα, να θεσπιστούν πιο αυστηροί κανόνες, ενώ δεν λείπουν εκείνοι που βλέπουν θετικά τις αυξανόμενες τάσεις απομονωτισμού. Ο επικεφαλής της Dow Chemical Άντριου Λιβέρις, που έχει διατελέσει και σύμβουλος του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, περιγράφει το δίλημμα ως εξής: “Για πρώτη φορά καλούμαστε να απαντήσουμε στο ερώτημα, εάν είμαστε μία εταιρία παγκόσμιας εμβέλειας με έδρα στις ΗΠΑ ή μία αμερικανική εταιρία με παγκόσμια δραστηριότητα. Μέχρι σήμερα δεν χρειαζόταν να προβληματιστούμε ιδιαίτερα επ΄αυτού, γιατί απλούστατα πηγαίναμε όπου βρίσκαμε τις καλύτερες προοπτικές”.
Η “στρατηγική” Τραμπ
Το ερώτημα έχει ιδιαίτερη σημασία για έναν επιχειρηματικό κολοσσό όπως η Dow Chemical, που πραγματοποιεί τα 2/3 του τζίρου της εκτός ΗΠΑ. Αλλά τί πιστεύει ο Άντριου Λιβέρις για την εμπορική πολιτική του αμερικανού προέδρου, ο οποίος μάλιστα προ ημερών επέβαλε εμπορικούς δασμούς σε εισαγόμενα ηλιακά πάνελ στηρίζοντας μονομερώς τις αμερικανικές εταιρίες του κλάδου; “Ως μία αμερικανική εταιρία παγκόσμιας εμβέλειας που όμως υπάγεται εν μέρει στη δικαιοδοσία άλλων χωρών, αποκτούμε μεγαλύτερη επιρροή”, υποστηρίζει ο Λιβέρις. Και αυτό γιατί πολλοί “ανησυχούν πλέον για τις ΗΠΑ. Και ανησυχούν γιατί ξέρουν ότι αν δεν δώσουν μία ευκαιρία στις αμερικανικές εταιρίες, δεν θα έχουν κι εκείνοι ευκαιρίες στις ΗΠΑ. (…) Ίσως αυτή να είναι τελικά η τακτική του Ντόναλντ Τραμπ…”
Πηγή: DW
