Toυ Κώστα Μπετινάκη
Σε μπερδεμένο κουβάρι εξελίσσεται ο πόλεμος στη Συρία, καθώς αυτό που θεωρήθηκε από πολλούς ως «τελικό στάδιο» έχει πολύπλοκες πολιτικές εξελίξεις.
Ευρύτατη στρατιωτική επιχείρηση πραγματοποιούν οι τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις στα σύνορα, αλλά και εντός της Συρίας, με στόχο να «καθαρίσουν» την περιοχή από πυρήνες τζιχαντιστώνΙδιαίτερα μετά την απόφαση της Τουρκίας να αρχίσει πολεμικές επιχειρήσεις στο συριακό έδαφος, ξεκινώντας με βομβαρδισμό εναντίον των τρομοκρατών του Daesh (Ισλαμικό Χαλιφάτο), αλλά και των Κούρδων ανταρτών του συριακού YPG στη βόρεια Συρία και κατόπιν να εισβάλει σε συριακό έδαφος.
«Αρχίσαμε μια στρατιωτική επιχείρηση στη βόρεια Συρία στις 04.00 σήμερα το πρωί με στόχο να εξαλείψουμε τις απειλές που θέτει το Χαλιφάτο και οι Κούρδοι της Συρίας» δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, προσθέτοντας ότι η χώρα του θέλει να «θέσει ένα τέλος» στα προβλήματα στα τουρκικά σύνορα, καθώς δέχεται συχνές επιθέσεις στην περιοχή των συνόρων της από περιοχές της γειτονικής Συρίας.
Σε εξέλιξη τουρκική επιχείρηση στην Τζαραμπλούς
Οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις (TSK) πέρασαν τα συριακά σύνορα στο πλαίσιο της επιχείρησης «Euphrates Shield» (Ασπίδα του Ευφράτη) εναντίον του Ισλαμικού Χαλιφάτου νωρίς το πρωί της 24ης Αυγούστου με συντονισμένες αεροπορικές επιδρομές και βομβαρδισμό από πυροβόλα μεγάλης ακτίνας δράσης.
Δείτε εικόνες από τις τουρκικές επιχειρήσεις στη Συρία:
Σύμφωνα με δημοσίευμα της Hürriyet, οι πολεμικές επιχειρήσεις εξελίσσονται ως εξής:
11.07: Τουρκικά άρματα μάχης εισήλθαν σε συριακό έδαφος και αρχίζουν να βάλλουν εναντίον θέσεων του ISIS.
10.39: Είχε προηγηθεί ισχυρός βομβαρδισμός από το τουρκικό πυροβολικό που είχε βάλλει εναντίον 81 στόχων του ISIS με 294 βλήματα.
Ο κύριος στόχος του πρώτου βομβαρδισμού από το τουρκικό πυροβολικό ήταν θέσεις του Daesh κοντά στην Τζαραμπλούς και των Κούρδων του YPG βόρεια της Manbij, όπως ανακοινώθηκε επίσημα.
Σύμφωνα με Τούρκους αξιωματούχους, «ο βομβαρδισμός είχε στόχο να ανοίξει διάδρομος για τις επιχειρήσεις».
Νωρίτερα στην Άγκυρα είχε ανακοινωθεί ότι «θα ξεκαθαριστεί πλήρως η περιοχή των συνόρων από τους τρομοκράτες» που θεωρούνται υπεύθυνοι για την φονική βομβιστική επίθεση που προκάλεσε 54 νεκρούς σε γάμο το Σαββατοκύριακο.
Όπως δήλωσε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Τσαβούσογλου, «Το Daesh θα εκλείψει από την περιοχή των συνόρων και θα κάνουμε το παν για να το πετύχουμε (αυτό)».
Εκπρόσωπος των ανταρτών, μιλώντας ανώνυμα είπε πως οι υποστηριζόμενοι από τους Τούρκους Σύροι αντικαθεστωτικοί αντάρτες.
Η Τουρκία είχε ενημερώσει τη Ρωσία για τις επιχειρήσεις που σχεδιάζει για την «απελευθέρωση της Τζαραμπλούς από το Daesh».
Όπως μετέδωσε το τουρκικό ειδησεογραφικό δίκτυο NTV, «οι τουρκικές Αρχές ενημέρωσαν νωρίτερα ότι τουρκικές δυνάμεις σε συνεργασία με μαχητικά αεροσκάφη της αμερικανικής συνεργασίας, έχουν ξεκινήσει στρατιωτική επιχείρηση για να ξεκαθαρίσουν τα συριακά σύνορα από τους μαχητές του Daesh».
Όπως μετέδωσε το CNN Turk οι τουρκικές Αρχές ζήτησαν από τους πολίτες «να εγκαταλείψουν εθελοντικά τις κατοικίες τους στην μεθοριακή περιοχή Καρκαμίς της επαρχίας του Γκαζιάντεπε, η οποία τη Δευτέρα είχε δεχθεί δύο οβίδες που ερρίφθησαν από την απέναντι πλευρά των τουρκο-συριακών συνόρων. Η αστυνομία ειδοποίησε τους κατοίκους του Καρκαμίς «να επιβιβασθούν στα λεωφορεία που τους παρείχε η νομαρχία για να μεταφερθούν σε ασφαλέστερη τοποθεσία».
Η Συρία καταδικάζει τις τουρκικές στρατιωτικές επιχειρήσεις
Η Δαμασκός κάνει λόγο για παραβίαση της εθνικής της κυριαρχίας, συμπληρώνοντας ότι οι αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις εντός του εδάφους της Συρίας πρέπει να διεξάγονται σε συντονισμό με τη συριακή κυβέρνηση.
Η συριακή διπλωματία κατηγορεί ακόμη την Άγκυρα ότι θέλει να αντικαταστήσει το Ισλαμικό Χαλιφάτο με «άλλες τρομοκρατικές ομάδες», όπως αποκαλεί τον Ελεύθερο Συριακό Στρατό, ένοπλο βραχίονα της συριακής αντιπολίτευσης.
Πιο θολό το τοπίο
Τα γεγονότα αυτά εξελίσσονται καθώς:
# Αποχώρησαν από την ιρανική αεροπορική βάση Χαμαντάν, τα ρωσικά βομβαρδιστικά, μετά από ανακοίνωση του ρωσικού Υπουργείου Άμυνας που αναφέρει πως «ολοκληρώθηκε η αποστολή τους».
# Ο πρωθυπουργός της Τουρκίας ανακοίνωσε ότι η Άγκυρα διαθέτει στη Ρωσία τη χρήση της αεροπορικής βάσης του Ιντσιρλίκ για τους βομβαρδισμούς εναντίον των τζιχαντιστών του Daesh (Ισλαμικό Χαλιφάτο). Δεν έγινε γνωστό αν παρόμοιο αίτημα έχει υποβάλει η Μόσχα.
# Ο αρχηγός των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών Ηakan Fidan έφθασε στη Δαμασκό (για πρώτη φορά μετά το 2011) για συνομιλίες με αξιωματούχους της συριακής κυβέρνησης.
Οι εξελίξεις αυτές σημειώνονται καθώς η Τουρκία βομβαρδίζει θέσεις των Κούρδων στη βόρεια Συρία, με την πρόφαση ότι πλήττει θέσεις τζιχαντιστών και εντάσσονται στα επακόλουθα της συνάντησης Πούτιν-Ερντογάν, στην Αγία Πετρούπολη στις 9 Αυγούστου, κατά την οποία οι σχολιαστές «διείδαν» τη δημιουργία άξονα Ρωσίας-Τουρκίας-Ιράν.
- Ωστόσο όπως επισημαίνουν και Τούρκοι ανεξάρτητοι αναλυτές, δεν είναι ακόμη ξεκάθαρη η τουρκική εξωτερική πολιτική που διαμορφώνεται μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου.
- Πάντως υπενθυμίζεται πως η προσέγγιση είχε σημειωθεί λίγο νωρίτερα, στις 9 Ιουνίου, ότι είχε πραγματοποιηθεί τριμερής συνάντηση στην Τεχεράνη των υπουργών Άμυνας Ρωσίας-Τουρκίας-Ιράν.
Μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα, στην Άγκυρα είχε ανακοινωθεί ότι πραγματοποιήθηκε τηλεφωνική επικοινωνία ανάμεσα στον Ερντογάν και τον Ιρανό πρόεδρο Χασάν Ρουχανί, κατά την οποία «εξετάσθηκαν περιφερειακά ζητήματα».
- Στις 12 Αυγούστου ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Μοχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ πήγε στην Άγκυρα για «κρίσιμες συνομιλίες συνεργασίας, σχετικές με τα περιφερειακά ζητήματα» με προφανή στόχο την διαμόρφωση της τριμερούς συνεργασίας στο συριακό μεταξύ Άγκυρας-Τεχεράνης και Μόσχας.
- Στις 15 Αυγούστου ο υφυπουργός Εξωτερικών του Ιράν Χουσεΐν Τζαμπέρι Ανσαρί, υποδεχόταν στην Τεσχεράνη τον ειδικό απεσταλμένο του Πούτιν για ζητήματα Μέσης ανατολής, Μιχαήλ Μπογκντάνοφ. Ουδείς αμφιβάλει πως στη συνομιλία τους εξετάσθηκε η κοινή δράση στο συριακό ζήτημα.
Εκείνο που προβάλλεται είναι το ενδιαφέρον τόσο από τη Ρωσία, όσο και το Ιράν, αλλά και την Τουρκία, για την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας και την εθνική ενότητα του συριακού λαού.
Κάτι που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τα αμερικανική σχέδια που προωθούν την αυτονόμηση των Κούρδων της Συρίας (στα πρότυπα με τους Κούρδους του Ιράκ).
H νέα προσέγγιση της Τουρκίας με το Ιράν σημαίνει πως η Άγκυρα απομακρύνεται από τον άξονα ΗΠΑ-Σαουδικής Αραβίας – Ιορδανίας – ΙσραήλΣε ερώτηση αν έχει διαμορφωθεί συμμαχία Ρωσίας-Τουρκίας-Ιράν, ο Ανσαρί απάντησε: «Η Τεχεράνη δεν επιδιώκει συμμαχίες για την ανάφλεξη περιφερειακών ευαισθησιών, αλλά να φέρει τις χώρες κοντύτερα στην αρχή ότι δεν επιθυμούν να επιβάλλονται αποφάσεις από το εξωτερικό».
Χωρίς αμφιβολία, η επαναπροσέγγιση Τουρκίας με το Ιράν σημαίνει πως η Άγκυρα απομακρύνεται από τον άξονα ΗΠΑ-Σαουδικής Αραβίας-Ιορδανίας-Ισραήλ, με αφορμή τις κουρδικές επιπλοκές στο συριακό πρόβλημα.
Για την Τουρκία άλλωστε η παραμονή της συριακής εδαφικής κυριαρχίας σημαίνει και τερματισμό της κουρδικής αυτονομίας που έχουν προωθήσει οι ΗΠΑ στη Βόρεια Συρία.
Η διαφοροποίηση με τους Ρώσους και Ιρανούς στο ζήτημα αυτό είναι μικρή, επειδή εκείνοι επιμένουν πως «δεν πρέπει να υπάρξει αλλαγή στα σύνορα».
Το Ιράν, που επίσης έχει κουρδική μειονότητα, ενοχλείται με την διαπίστωση της επιθυμία για ανεξαρτητοποίηση στην κουρδική κοινότητα της Συρίας και τις διασυνδέσεις του κουρδικού κόμματος της Δημοκρατικής Ενότητας (PYD) με τον ένοπλο κλάδο YPG καθώς και το ΡΚΚ χωρίς ωστόσο, να τους έχει χαρακτηρίσει «τρομοκρατικές οργανώσεις», όπως η Τουρκία. Έχει επικεντρώσει όμως την προσπάθεια εναντίον του Ισλαμικού Χαλιφάτου.
Μόσχα, Αγκυρα και Τεχεράνη έχουν συμφωνήσει πως ο συριακός λαός έχει το δικαίωμα σχηματισμού κυβέρνησης εθνικής ενότητας, χωρίς οποιαδήποτε εξωτερική επέμβαση.
Η στροφή της Άγκυρας που ως πρόσφατα χρησιμοποιούσε και τους τζιχαντιστές, ως οδηγό για τις επιδιώξεις της για την περιφερειακή ηγεμονία, υποχρεώθηκε σε στροφή μετά την εγκαθίδρυση αυτόνομων κουρδικών θυλάκων από την άλλη πλευρά των συνόρων της στη βόρεια Συρία με αμερικανική υποστήριξη.
Όπως είναι φυσικό, το Ιράν όπως και η Ρωσία, είναι ιδιαίτερα ενοχλημένοι από την αμερικανική στρατιωτική παρουσία στη βόρεια Συρία.
Ωστόσο, η αμερικανική κυβέρνηση που έχει παράνομα στείλει αμερικανικά στρατεύματα στη Συρία, απειλεί ξεκάθαρα την συριακή κυβέρνηση (και έμμεσα τους Ρώσους) να μην τολμήσουν να επιτεθούν εναντίον των θέσεων όπου βρίσκονται αυτά τα στρατεύματα απειλώντας με επικίνδυνη κλιμάκωση.
Και η πρώτη αμερικανική αντίδραση φάνηκε πάνω από τη Χασάκα, όπου αμερικανικά μαχητικά F-22 έσπευσαν να αναχαιτίσουν συριακά Su-24 που έπλητταν κουρδικές θέσεις.
Επισημαίνοντας ότι οι κουρδικές δυνάμεις ανήκουν στην υποστηριζόμενη από τις ΗΠΑ συμμαχία των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων και πως οι ειδικές αμερικανικές δυνάμεις βρίσκονται στην περιοχή για να τις στηρίξουν, ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου Jeff Davis, είπε πως «τα αμερικανικά μαχητικά φροντίζουν για την ασφάλεια και των δύο». Για να προσθέσει: «Καλό θα είναι το συριακό καθεστώς να καταλάβει πως δεν θα πρέπει να αναμειγνύεται με τις δυνάμεις του συνασπισμού».
Η δήλωση αυτή καθορίζει την οργουελιανή πολιτική της Ουάσινγκτον που έχει στείλει στρατιωτικές δυνάμεις σε έδαφος ξένης χώρας, χωρίς να έχει την άδεια της νόμιμης συριακής κυβέρνησης, αλλά παραβιάζοντας τον διεθνή νόμο.
Διαβάστε επίσης:
