Οι υποψήφιοι για την προεδρία της Τουρκίας έκαναν τις τελευταίες τους προεκλογικές συγκεντρώσεις σήμερα, τελευταία ημέρα πριν από την διεξαγωγή της διαδικασίας των προεδρικών εκλογών, με τον πρωθυπουργό Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος θεωρείται ο επικρατέστερος νικητής της αναμέτρησης με τις δημοσκοπήσεις να τον παρουσιάζουν πρώτο με 55%, να λέει στους υποστηρικτές του να ετοιμαστούν για μια «νέα Τουρκία».
Αύριο οι πολίτες της Τουρκίας καλούνται να προσέλθουν στις κάλπες για να εκλέξουν, για πρώτη φορά άμεσα, τον επόμενο αρχηγό του κράτους για 5ετή θητεία. Μέχρι τώρα, ο πρόεδρος εκλεγόταν από το κοινοβούλιο.
Το κυβερνών κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AK) του Ερντογάν εκφράζει τη βεβαιότητα ότι θα κερδίσει τους άλλους δύο διεκδικητές του αξιώματος από τον πρώτο γύρο. Εάν χρειαστεί, η διεξαγωγή δεύτερου γύρου θα γίνει στις 24 Αυγούστου. Ο Ερντογάν θέλει –και δείχνει ότι θα μπορέσει- να κατακτήσει μια άνετη νίκη, που θα του δώσει το δικαίωμα να ασκήσει υπερεξουσίες, μιας και ο ίδιος δήλωσε ότι θα «ενισχύσει» το ρόλο του Προέδρου…
Σύμφωνα με ξένους ανταποκριτές, οι εκλογές έχουν το χαρακτήρα «δημοψηφίσματος» για την πολιτική του Ερντογάν, που εδράζεται σε συντηρητικές και φιλο-ισλαμικές πολιτικές στον κοινωνικό βίο, γεγονός που συναντάει σημαντικές αντιδράσεις, κυρίως από τους νέους, στα δυτικά της χώρας.
Μια πιθανή εκλογή του Ερντογάν, μπορεί να αποτελέσει την απαρχή σημαντικών μεταρρυθμίσεων – ίσως όχι όμως έτσι όπως τις φαντάζονται οι πιο προοδευτικές φωνές της χώρας, μιας και ο ίδιος θα αποκτήσει την απαραίτητη λαϊκή νομιμοποίηση για να επιβάλλει ότι… χρειαστεί.
Ο Ερντογάν, 60 ετών, πρόβαλε στην προεκλογική του εκστρατεία το έργο του κατά τα 11 και πλέον χρόνια που βρίσκεται στο θώκο του πρωθυπουργού (από τον Νοέμβριο του 2002), ιδίως την πορεία της τουρκικής οικονομίας, η οποία αναπτύχθηκε με ραγδαίους ρυθμούς, ενώ παρουσίασε τα σχέδιά του για την αναθεώρηση του Συντάγματος και την αλλαγή του συστήματος διακυβέρνησης της Δημοκρατίας της Τουρκίας, με τη θέσπιση μιας εκτελεστικής προεδρίας.
Ο ίδιος τελευταία εμφανίζεται πιο… διαλλακτικός στη νέα εποχή, μετά το άδειασμα που έκανε σε στενό του συνεργάτη σχετικά με δήλωσή του ότι «οι γυναίκες δεν πρέπει να γελάνε», μια δήλωσε που προκάλεσε… κύμα ευφορίας και θηλυκού γέλιου στα κοινωνικά δίκτυα, με τον Ερντογάν τελικά να πιστεύει -υπολογίζοντας πιο καλά τις διαθέσεις του 50% του εκλογικού του σώματος- ότι «οι γυναίκες πρέπει να είναι χαρούμενες». Ο ίδιος εμφανίστηκε μάλιστα σε ποδοσφαιρικό αγώνα και σκόραρε τρεις φορές σε 15 λεπτά, παίρνοντας πόντους δημοφιλίας ως… οπαδός του βασιλιά των σπορ.
«Σκιά» στη διακυβέρνησή του των τελευταίων ετών αποτελεί η εξέγερση των νέων -ένα ουσιαστικό «όχι» στον συντηρητισμό- και τα πολυήμερα επεισόδια στην Κωνσταντινούπολη και σε άλλες πόλεις την άνοιξη του 2013, όπως και το δυστύχημα σε ανθρακωρυχείο στην πόλη Σόμα που στοίχισε τη ζωή σε 301 ανθρώπους.
Αρχηγός της Τουρκίας μέχρι το… 2023
«Αύριο, Θεού θέλοντος, θα εγκαθιδρυθεί μια νέα Τουρκία, ξανά μια ισχυρή Τουρκία θα γεννηθεί από τις στάχτες», είπε ο Ερντογάν σε δεκάδες χιλιάδες υποστηρικτές του στο Ικόνιο, στην κεντρική Ανατολία, μια περιοχή προπύργιο του κόμματός του.
Εφόσον εκλεγεί, τότε θα διορίσει ο ίδιος πρωθυπουργό ο οποίος θα οδηγήσει τη χώρα σε βουλευτικές εκλογές το 2015. «Μια εκλεγμένη κυβέρνηση και ένας εκλεγμένος Πρόεδρος θα κάνουν δουλειά χέρι-χέρι προκειμένου η Τουρκία να απογειωθεί», δήλωσε ο ίδιος. Όπως φαίνεται, το «μοντέλο» της Ρωσίας προέδρου-πρωθυπουργού, με τον δεύτερο να είναι ο αχυράνθρωπος του πρώτου, είναι αυτό που προκρίνεται.
Αναλυτές επισημαίνουν ότι σε περίπτωση που το κόμμα του Ερντογάν κερδίσει και τις βουλευτικές εκλογές, τότε θα επιχειρηθεί συνταγματική αναθεώρηση σύμφωνα με την οποία το σύστημα της Τουρκίας θα γίνει προεδρικό, με όλες τις εξουσίες να περνάν φυσικά στον… Πρόεδρο, που μπορεί να επανεκλεγεί δύο φορές, δηλαδή μέχρι το 2023, οπότε και συμπληρώνονται 100 χρόνια από την ανακήρυξη της τουρκικής δημοκρατίας από τον Κεμάλ Ατατούρκ, συγκυρία που δεν αφήνει τον ίδιο αδιάφορο…
Οι υπόλοιποι υποψήφιοι
Ο Εκμελεντίν Ιχσάνογλου, 71 ετών, είναι ο κοινός υποψήφιος του κεντροαριστερού Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) και του ακροδεξιού εθνικιστικού Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (MHP).
Ο Ιχσάνογλου, πρώην επικεφαλής του Οργανισμού Ισλαμικής Διάσκεψης, ενός διακυβερνητικού διεθνούς θεσμού, τάσσεται αντίθετα με τον Ερντογάν υπέρ της διατήρησης του θεσμού της προεδρίας ως ενός συμβολικού αξιώματος με ενοποιητικό χαρακτήρα όπως συνέβη με τη θητεία του απερχόμενου προέδρου Αμπντουλάχ Γκιουλ. Ο ίδιος επισκέφτηκε την τελευταία ημέρα της καμπάνιας του την πόλη Σόμα, όπου συνέβη το τραγικό δυστύχημα με τους 301 νεκρούς ανθρακωρύχους το Μάιο.
Ο Σελαχατίν Ντεμίρτας, 41 ετών, ο υποψήφιος των Κούρδων, ελπίζει να αντλήσει ψήφους από την τουρκική αριστερά, καθώς το πρόγραμμά του επικεντρώνεται στην προώθηση φιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων και στα ανθρώπινα δικαιώματα.
Ο Ντεμίρτας, ο πρώτος Κούρδος ο οποίος διεκδικεί το αξίωμα, τάσσεται επίσης υπέρ των δικαιωμάτων των ομοφυλόφιλων, ζήτημα το οποίο συνεχίζει να αποτελεί ταμπού στην Τουρκία. Ορισμένοι από τους υποστηρικτές του ελπίζουν ότι θα συγκεντρώσει έως και το 10% των ψήφων. Ο ίδιος βρέθηκε –που αλλού- στην κουρδική πόλη Ντιγιαμπαρκίρ, όπου δεκτός από δεκάδες χιλιάδες πολίτες που κρατούσας κουρδικές σημαίες.
