Απεβίωσε ο Ούγκο Τσάβες

Πατήστε εδώ για να δείτε τί μεταδίδει αυτή τη στιγμή η κρατική τηλεόραση της Βενεζουέλας

Απεβίωσε ο Ούγκο Τσάβες στις 5 Μάρτιου του 2013 στις 16.25 (τοπική ώρα) μετά από πολύχρονη μάχη με τον καρκίνο. Η ανακοίνωση του θανάτου του προέδρου της Βενεζουέλας έγινε από τον αντιπρόεδρο Νίκολας Μαδούρο με δάκρυα στα μάτια.

«Διοικητά, όπου κι αν βρίσκεστε, σας ευχαριστώ, 1.000 φορές σας ευχαριστώ, εκ μέρους αυτού του λαού που εσείς προστατέψατε, που αγαπήσατε και που ποτέ δεν προδώσατε», αυτή ήταν η φράση της αναγγελίας του θανάτου του προέδρου της Βενεζουέλας, που έκανε τον Μαδούρο «να λυγίσει» και «να σπάσει» η φωνή του.

«Ζήτω ο Τσάβες» φώναξε.

(H ανακοίνωση του θανάτου του Ούγκο Τσάβες από τον Νίκολας Μαδούρο)

Η είδηση βύθισε στο πένθος το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού, με την πρωτεύουσα Καράκας να θυμίζει ένα απέραντο νεκροταφείο.

(Αντιδράσεις πολιτών στην είδηση του θανάτου του Τσάβες)

Μυστικοπάθεια, ψέματα και το τελευταίο tweet

Αν και αναμενόμενος, ο θάνατος του ηγέτη της Βενεζουέλας προκάλεσε παγκόσμιο σοκ, δημιουργώντας παράλληλα ένα αρνητικό κλίμα στο εσωτερικό της χώρας για τον αντιπρόεδρο και διάδοχο του εκλιπόντα, ο οποίος επιβεβαίωσε με τη στάση του τα λόγια του επικεφαλής της Αντιπολίτευσης για ασύστολα ψεύδη και υποκρισία.

Διεθνείς αναλυτές είχαν επισημάνει τις τελευταίες ημέρες πως η παντελής απουσία του Τσάβες από τα δημόσια πράγματα και το κλίμα μυστηρίου γύρω από την κατάσταση της υγείας του, ενίσχυαν τους φόβους πως ο πρόεδρος «μετρούσε μέρες». Όσο δύσκολη και να ήταν η κατάστασή του, φρόντιζε πάντα να εμφανίζεται στην τηλεόραση, ακόμα και όταν βρισκόταν στην Κούβα. Η εκρηκτική του προσωπικότητα και η τάση του για άμεση επαφή με τους υποστηρικτές του μετουσιωνόταν σχεδόν πάντα σε φλογερές ομιλίες και εντυπωσιακές εμφανίσεις ακόμα και δίπλα σε celebrities.

Στο τελευταίο του tweet o ηγέτης της Βενεζουέλας είχε γράψει:

«Ακόμα έχω πίστη στον Χριστό και εμπιστοσύνη στους γιατρούς και τους νοσηλευτές. Πάντα προς τη νίκη. Ζούμε και ξεπερνάμε τα εμπόδια».

Μαδούρο: «Στρατιωτικές και αστυνομικές δυνάμεις αναπτύσσονται στη Βενεζουέλα για τη διασφάλιση της ειρήνης»

Ο αντιπρόεδρος είπε ότι αστυνομικές και στρατιωτικές δυνάμεις έχουν αναπτυχθεί στη χώρα για να «προστατεύσουν» και να «διασφαλίσουν την ειρήνη». Επίσης, ζήτησε από τους πολίτες της Βενεζουέλας να παραμείνουν «ενωμένοι» και να αποκτήσουν το «θάρρος» να προχωρήσουν προς τα μπροστά ειρηνικά και με σεβασμό. «Σε αυτό τον απέραντο πόνο αυτής της ιστορικής τραγωδίας που χτύπησε σήμερα τη χώρα μας, καλούμε τους συμπατριώτες μας να είναι σε επαγρύπνηση για την ειρήνη» είπε χαρακτηριστικά.

«Από αυτή τη στιγμή, απαγορεύεται ο θρήνος, μέσα στις επόμενες ώρες θα σας ενημερώσουμε όλους για τα σχέδια για το μεταθανάτιο αφιέρωμα στον Ούγκο Τσάβες. Είναι ώρα να σκεφτούμε τις οικογένειές μας, τη χώρα μας, να μην πούμε περισσότερα, αυτό που έπρεπε να πούμε το είπαμε» ανέφερε με τρεμάμενη φωνή ο αντιπρόεδρος.

Ολοκληρώνοντας το διάγγελμα, ο Νίκολας Μαδούρο μαζί με τα στελέχη που βρίσκονταν δίπλα του, αναφώνησαν: «Τιμή και δόξα στον Ούγκο Τσάβες! Ζήτω ο Ούγκο Τσάβες!».

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν και οι δηλώσεις του υπουργού Άμυνας της χώρας, ο οποίος ξεκαθάρισε πως ο στρατός εγγυάται την ηρεμία στο εσωτερικό.

«Η ασθένεια του Τσάβες οφείλεται σε επίθεση του εχθρού»

Nωρίτερα, μιλώντας κατά τη διάρκεια έκτακτου υπουργικού συμβουλίου που συγκλήθηκε, ο ίδιος ο Μαδούρο υποστήριξε πως η ασθένεια του προέδρου Ούγκο Τσάβες οφείλεται σε «επίθεση» του εχθρού -καθώς συνεχίζουν να οργιάζουν οι φήμες περί ραγδαίας επιδείνωσης της κατάστασης της υγείας του λατινοαμερικάνου ηγέτη.

Σύμφωνα με τα λεγόμενά του κατά το υπουργικό, ο Τσάβες διένυε τις «πιο δύσκολες ώρες του», αφότου υποβλήθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο σε εγχείριση για την αφαίρεση καρκινικού όγκου.

Ο αντιπρόεδρος επέμεινε στην ανάγκη ο στρατός να παραμείνει πιστός στην κυβέρνηση, καταγγέλλοντας «συνωμοσίες» για την ανατροπή της.

Αναφερόμενος στο ενδεχόμενο ενός στρατιωτικού συνωμοτικού σχεδίου, ο Μαδούρο ανακοίνωσε πως απελάθηκε ο διπλωματικός ακόλουθος των ΗΠΑ ως υποκινητής των συνομωσιών αυτών.

Ο ίδιος πρόσθεσε πως έχουν ληφθεί «ειδικά μέτρα» για να αποτραπούν δολιοφθορές και άλλες συνωμοτικές δράσεις.

Μεταξύ άλλων, ο αντιπρόεδρος εξέφρασε τα συλλυπητήριά του και την αλληλεγγύη του στη μητέρα και τον πατέρα του Τσάβες, τους αδέρφους του και τις κόρες του, αποκαλώντας τον ως «τον σοσιαλιστή του 21ου αιώνα».

Την Παρασκευή η κηδεία

Οι Αρχές στη Βενεζουέλα κήρυξαν επτά ημέρες πένθους, με τα σχολεία να παραμένουν κλειστά και τον κόσμο να μπορεί μέχρι και την Παρασκευή, ημέρα τέλεσης της κηδείας, να προσκυνά το σώμα του, το οποίο θα τοποθετηθεί σε δημόσιο χώρο. Η σορός του Ούγκο Τσάβες, θα τοποθετηθεί στο λόμπι της Στρατιωτικής Ακαδημία στο Καράκας, προκειμένου να εκτεθεί σε λαϊκό προσκύνημα, το οποίο θα αρχίσει την Τετάρτη.

Η δημόσια κηδεία παρουσία πολλών αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων έχει προγραμματιστεί να γίνει την Παρασκευή, όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Εξωτερικών την Βενεζουέλας Ελίας Χούα.

«Η τελετή της κηδείας και το επικήδειο αφιέρωμα θα γίνει στο παρεκκλήσι της Στρατιωτικής Ακαδημίας, την Τετάρτη, Πέμπτη και Παρασκευή», σημείωσε.

Τί προβλέπει το Σύνταγμα

O Ούγκο Τσάβες απεβίωσε και πολλά είναι τα ερωτήματα για το τι προβλέπει το Σύνταγμα αναφορικά με τη διαδοχή του.

Μπορεί να όρισε διάδοχό του τον Νικόλα Μαντούρο ωστόσο οι εκλογές αποτελούν μονόδρομο για τη χώρα. Σύμφωνα με το Σύνταγμα θα πρέπει να πραγματοποιηθούν εντός 30 ημερών. Ο διάδοχος του Τσάβες αναλαμβάνει προσωρινός πρόεδρος και ο επικεφαλής του Εθνικού Συμβουλίου, Ντιοντάντο Καμπέγιο, αναλαμβάνει χρέη υπουργού Εσωτερικών.

Ήδη ο Καμπέγιο κάλεσε τον λαό να μην «απογοητεύσει τον Ούγκο Τσάβες».

«Στηρίζετε πλέον σ’ εμάς για να συνεχίσουμε. Εφόσον είμαστε όλοι ο Τσάβες, ας συμπεριφερθούμε όπως ο αρχηγός. Ο πρόεδρος ήταν μια ξεχωριστή ανθρώπινη ύπαρξη και φωτεινό παράδειγμα για όλους μας», σημείωσε.

«Όταν υπάρχει ολική απουσία του εκλεγμένου προέδρου πριν αναλάβει και επίσημα τα καθήκοντά του, θα πρέπει να διεξαχθούν νέες γενικές εκλογές με άμεση και μυστική ψήφο μέσα στις επόμενες 30 ημέρες. Εν αναμονή των εκλογών και της ορκωμοσίας του νέου προέδρου, ο επικεφαλής της Εθνοσυνέλευσης αναλαμβάνει την ευθύνη για την προεδρία της Δημοκρατίας», αναφέρει η α’ παράγραφος.

«Εφόσον η απουσία του προέδρου της Δημοκρατίας συμβεί στη διάρκεια των πρώτων τεσσάρων χρόνων της συνταγματικής περιόδου, θα πρέπει να διεξαχθούν νέες γενικές εκλογές με άμεση και μυστική ψήφο μέσα στις επόμενες 30 ημέρες. Εν αναμονή των εκλογών και της ορκωμοσίας του νέου προέδρου, ο επικεφαλής της Εθνοσυνέλευσης αναλαμβάνει την ευθύνη για την προεδρία της Δημοκρατίας», αναφέρει η β’ παράγραφος.

Βιογραφικό
 
Ο Ούγκο Τσάβες γεννήθηκε στις 28 Ιουλίου του 1954. Προερχόμενος από πολύτεκνη οικογένεια εργατικής τάξεως, ο Τσάβες ακολούθησε καριέρα αξιωματικού, λαμβάνοντας στρατιωτική εκπαίδευση στους αλεξιπτωτιστές.

Το 1983 ίδρυσε το Μπολιβαριανό Επαναστατικό Κίνημα 200 (Movimiento Bolivariano Revolucionario 200, MBR-200).

Λίγα χρόνια αργότερα, στις 4 Φεβρουαρίου του 1992, μαζί με το MBR-200 πραγματοποίησε απόπειρα πραξικοπήματος κατά του προέδρου της Βενεζουέλας Κάρλος Άντρες Πέρες, με 18 νεκρούς και 60 τραυματίες. Η απόπειρα για την κατάληψη της εξουσίας απέτυχε και μια ακόμα προσπάθεια, το Νοέμβριο του 1992, είχε αποτέλεσμα την κατάληψη του κτηρίου της κρατικής τηλεόρασης. Στη διάρκεια αυτού του γεγονότος, το οποίο επίσης απέτυχε, ο Τσάβες βρισκόταν στη φυλακή.

Έπειτα από δύο χρόνια, έλαβε αμνηστία από τον Πρόεδρο Ραφαέλ Καλντέρα. Αναδόμησε το MBR και το έκανε πολιτικό κόμμα με το όνομα «Κίνημα για την Πέμπτη Δημοκρατία».

Στις εκλογές της 6ης Δεκεμβρίου του 1998 ο Ούγκο Τσάβες εξελέγη Πρόεδρος της Βενεζουέλας. Οι εκλογές αυτές είχαν τη μεγαλύτερη συμμετοχή των τελευταίων τεσσάρων δεκαετιών, που έφτανε το ποσοστό των 56,2%.

Ο Τσάβες εφάρμοσε το πολιτικό του πρόγραμμα που περιελάμβανε αναδιανομή της γης, προγράμματα στέγασης, μόρφωσης, περίθαλψης και παιδείας για τους φτωχούς.

Στις 2 Φεβρουαρίου του 1999, ορκίστηκε Πρόεδρος και διά δημοψηφίσματος δημιούργησε Συντακτική Εθνοσυνέλευση. Ακολούθησε η νίκη του στις βουλευτικές εκλογές, με το κόμμα του να καταλαμβάνει 120 έδρες σε σύνολο 131.

Βάσει του νέου Συντάγματος, η χώρα μετονομάστηκε σε «Μπολιβαριανή Δημοκρατία της Βενεζουέλας», για να τιμηθεί ο ήρωας της ανεξαρτησίας, Σιμόν Μπολιβάρ.

Η θητεία του προέδρου αυξήθηκε σε έξι χρόνια και επετράπη η δεύτερη θητεία των Προέδρων. Οι πολιτειακές αλλαγές εγκρίθηκαν σε δημοψήφισμα, το Δεκέμβριο του 1999. Τον Ιούλιο του 2000 διεξήχθησαν εκλογές για την Εθνοσυνέλευση. Ταυτόχρονα, ο Τσάβες πέτυχε την επανεκλογή του στην προεδρία. Την περίοδο 2000-2001 κυβέρνησε με διατάγματα.

Στις 9 Απριλίου του 2002, τα συνδικάτα κήρυξαν απεργία. Κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων κατά της απόλυσης του προέδρου μεγάλης εταιρείας πετρελαίου, ξέσπασε βία, με 17 νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες. Γιατροί ανέφεραν ότι πολλά από τα θύματα είχαν πυροβοληθεί από ελεύθερους σκοπευτές, ωστόσο η έρευνα πάγωσε και δεν έγινε γνωστό τι ακριβώς συνέβη εκείνη την ημέρα.

Στο μεταξύ, παραιτήθηκε ο διοικητής των Ενόπλων Δυνάμεων, Λούκας Ρινκόν Ρομέρο, αφού πρώτα ανακοίνωσε σε εθνικό δίκτυο την παραίτηση του Τσάβες, ωστόσο, ο Τσάβες ανέφερε αργότερα ότι συνελήφθη όμηρος. Νέος πρόεδρος αυτοανακηρύχθηκε ο Πέδρο Καρμόνα, πρόεδρος του συνδέσμου βιομηχάνων και εμπόρων της Βενεζουέλας υποστηριζόμενος από το στρατό. Ο νέος ηγέτης άλλαξε ξανά το όνομα της χώρας σε Δημοκρατία της Βενεζουέλας, αλλά οι υποστηρικτές του Τσάβες προκάλεσαν αντιπραξικόπημα. Τη νύχτα του Σαββάτου, στις 13 Απριλίου του 2002 ο Τσάβες επέστρεψε στην ηγεσία, τερματίζοντας τη συντομότερη κυβέρνηση στην ιστορία της χώρας. Ο Λούκας Ρινκόν Ρομέρο επαναδιορίστηκε διοικητής του Στρατού και το 2003 έγινε Υπουργός Εσωτερικών.

Το Δεκέμβριο του 2002, η κυβέρνηση Τσάβες αντιμετώπισε την απεργία των συνδικάτων, η οποία κράτησε δύο μήνες. Τον Αύγουστο του 2003, η Αντιπολίτευση ξεκίνησε τη διαδικασία για την καθαίρεση του Τσάβες. Το αρμόδιο Συμβούλιο απέρριψε την πρόταση και η ψηφοφορία έγινε στις 15 Αυγούστου2004. Το 59,25% ήταν κατά της ανατροπής της απόφασης για καθαίρεση του Προέδρου.

Οι σχέσεις της Βενεζουέλας με την Κούβα αναθερμάνθηκαν με την υπογραφή της Πρωτοβουλίας Μπολιβάρ για την Αμερική το Μάιο του 2005, από τους Τσάβες και Κάστρο. Αντίθετα, με τις ΗΠΑ ο Τσάβες υπήρξε έντονα επικριτικός στην εξωτερική τους πολιτική, κατηγορώντας την Αμερική ότι επιθυμεί τη δολοφονία του. Να σημειωθεί ότι τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς ο Αμερικανός τηλευαγγελιστής Πατ Ρόμπερτσον είχε ζητήσει δημόσια τη δολοφονία του, ζητώντας στη συνέχεια, συγγνώμη. Ο ίδιος είχε συγκρίνει τον ηγέτη της Βενεζουέλας με τον Χίτλερ.

Στις προεδρικές εκλογές της 3ης Δεκεμβρίου του 2006 ο Τσάβες επανεξελέγη από τον πρώτο γύρο για έξι ακόμα χρόνια.

Η επανεκλογή του για τρίτη φορά ερμηνεύθηκε από τον Τσάβες ως ψήφος υπέρ του σοσιαλιστικού του σχεδίου.

Στις 10 Ιανουαρίου του 2007 ο Τσάβες ορκίστηκε για μια ακόμα θητεία. Την ίδια χρονιά, παρά τις αντιδράσεις, προώθησε την παράταση της θητείας του ως το 2012. Η Εθνοσυνέλευση ενέκρινε τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις που είχε προτείνει η κυβέρνησή του ανοίγοντας το δρόμο για την παραμονή του στην εξουσία και την επόμενη δεκαετία.

(Το βιογραφικό του Ούγκο Τσάβες, όπως το μετέδωσε το BBC)

Ωστόσο, στις 2 Δεκεμβρίου του 2007 ο Τσάβες υπέστη την πρώτη του ήττα. Στο δημοψήφισμα που διενεργήθηκε, οι πολίτες με οριακή πλειοψηφία 50,7% έναντι 49,2%, απέρριψαν το πακέτο των μεταρρυθμίσεων που προσπάθησε να περάσει. Με τις ματαιωθείσες μεταρρυθμίσεις, ο Τσάβες θα μπορούσε να διεκδικεί εφ’ όρου ζωής την επανεκλογή του, να καταργήσει την αυτονομία της κεντρικής τράπεζας, να ενισχύσει τον έλεγχό του στις ένοπλες δυνάμεις και να περιορίσει την ελευθεροτυπία σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης.

Το 2009 το Κοινοβούλιο ενέκρινε τροπολογία του Συντάγματος με βάση την οποία καταργούνται οι περιορισμοί στην ανανέωση της θητείας προσώπων που εκλέγονται σε διάφορα αξιώματα απευθείας από το λαό, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου. Συνακόλουθα, προκηρύχθηκε η διεξαγωγή δημοψηφίσματος για το Φεβρουάριο της ίδιας χρονιάς, ώστε ο Τσάβες να διεκδικήσει και τρίτη συνεχόμενη προεδρική θητεία, το 2012.

Στις 11 Φεβρουαρίου του 2009 σε τηλεοπτική του συνέντευξη, ο Τσάβες ανακοίνωσε ότι αποτράπηκε απόπειρα πραξικοπήματος. Σύμφωνα με ανακοίνωση, συνελήφθησαν εν ενεργεία στρατιωτικοί, που βρίσκονταν σε επαφές με στρατιωτικό στις ΗΠΑ.

Στις βουλευτικές εκλογές που διενεργήθηκαν το 2010, το κυβερνών Σοσιαλιστικό Κόμμα του προέδρου Τσάβες κέρδισε 94 έδρες, χωρίς όμως αυτοδυναμία, καθώς ο συνασπισμός της αντιπολίτευσης εξασφάλισε το 52% των ψήφων.

Το 2011 ο Τσάβες ασθένησε σοβαρά από καρκίνο και κατάφερε, έπειτα από θεραπείες, να κερδίσει την μάχη. Στις προεδρικές εκλογές στις 7 Οκτωβρίου του 2012 νίκησε τον αντίπαλό του, Ενρίκε Καπρίλες εξασφαλίζοντας νέα θητεία.

Στις 10 Δεκεμβρίου του 2012 μετέβη για ακόμα μία φορά στην Κούβα προκειμένου να υποβληθεί σε νέα χειρουργική επέμβαση μετά την επανεμφάνιση του καρκίνου. Επρόκειτο για την τέταρτη επέμβαση στην οποία υποβλήθηκε, λόγω του καρκίνου, από τον Ιούνιο του 2011. Ο ίδιος είχε ανακοινώσει τρεις ημέρες πριν από την εγχείριση, ότι επανεμφανίσθηκαν καρκινικά κύτταρα στην περιοχή του σώματος από την οποία είχε αφαιρεθεί κακοήθης όγκος.

Ο Ούγκο Τσάβες παντρεύτηκε δύο φορές και απέκτησε τέσσερα παιδιά.

Eπιμέλεια: Μαριάννα Μαρμαρά – Μυρτώ Τσάβαλου – Φλώρα Πέτση