Μάριος Βελέντζας
Όταν οι επαναστάτες του Φιντέλ Κάστρο ανέτρεψαν τον δικτάτορα Μπατίστα, το 1959, οι ΗΠΑ θέλησαν να βολιδοσκοπήσουν τις προθέσεις της νέας κουβανικής ηγεσίας.
Η επίσκεψη Κάστρο στις ΗΠΑ βρισκόταν στις πρώτες θέσεις της επικαιρότητας, με πλήθος δημοσιογράφων να τον ακολουθούν σε κάθε του βήμα, καταγράφοντας κάθε του κίνηση
Ενδεικτικό της αποδοχής του ήταν μια φωτογραφία που τον δείχνει χαμογελαστό ανάμεσα σε μικρά παιδιά, τα οποία φορούν ψεύτικα γένια. Δημοσιεύματα της εποχής αναφέρουν ότι όπου και να πήγαινε, είχε μια κάμερα και φωτογράφους να τον περιμένουν -καταστάσεις που παρέπεμπαν σε υποδοχή… rock star. Ο Φιντέλ να κρατάει στην αγκαλιά του μωρά. Ο Φιντέλ να τρώει hot dog. Ο Φιντέλ να παρακολουθεί μια τίγρη στο κλουβί της και να δίνει φιστίκια σε ελέφαντες. Αυτές ήταν ορισμένες μόνο από τις φωτογραφίες στα πρωτοσέλιδα των αμερικανικών εφημερίδων και του διεθνούς Τύπου.
Υπήρξαν, βέβαια, και οι πρώτοι ψίθυροι για τις πολιτικές επιδιώξεις του «νεαρού Επαναστάτη», ο οποίος κυκλοφορούσε δημόσια με στρατιωτική στολή. Ο ίδιος, πάντως, δεν είχε ακόμη αυτοανακυρηχθεί «Κομμουνιστής» ούτε είχε φωτογραφηθεί «αγκαζέ» με τον ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης Νικήτα Χρουστσόφ, έναν χρόνο αργότερα.
Ο Αλμπέρτο Κόρντα, ένας από τους σημαντικότερους χρονικογράφους της Κουβανικής Επανάστασης, απαθανάτισε με τον φωτογραφικό του φακό ορισμένες χαρακτηριστικές στιγμές από την περιοδεία του Φιντέλ στις ΗΠΑ, το 1959.
Οι διμερείς σχέσεις στο… ψυγείο – Το δεύτερο ταξίδι στη Νέα Υόρκη
Έναν χρόνο αργότερα, στο δεύτερο ταξίδι του Φιντέλ στις ΗΠΑ, η κατάσταση ήταν εκ διαμέτρου αντίθετη. Το αεροπλάνο που μετέφερε τον «Κομαντάντε», προσγειώθηκε στο «Μεγάλο Μήλο» στις 18 Σεπτεμβρίου 1960. Ο Φιντέλ Κάστρο θα έδινε ομιλία στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών, με αφορμή την ετήσια συνέλευση του διεθνούς οργανισμού.
Η μαραθώνια ομιλία του Φιντέλ στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών, το 1960, ήρθε να αποτυπώσει με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο τη νέα τάξη πραγμάτων στις σχέσεις με τις ΗΠΑΟι ανησυχίες των αμερικανικών αρχών για την επόμενη ημέρα στην Κούβα και τις αλλαγές που θα επέφερε αυτή στις διμερείς σχέσεις ήταν έντονες, με το ταξίδι του Κάστρο να αναμενόταν με μεγάλο ενδιαφέρον. Η επίσκεψη στις ΗΠΑ έγινε ενώ τα πρώτα σημάδια έντασης με την κυβέρνηση του προέδρου Αϊζενχάουερ είχαν ήδη κάνει την εμφάνισή τους. Ο προβληματισμός έγινε ακόμα πιο έντονος όταν ο Κάστρο έφυγε άρον άρον από το «Midtown Hotel» και μεταφέρθηκε στο «Theresa» στην περιοχή του Χάρλεμ. Σε δηλώσεις του έκανε λόγο για «άδικη μεταχείριση». Λίγο αργότερα, δόθηκαν στη δημοσιότητα εικόνες από τα χαμόγελα και τις αγκαλιές του Κουβανού επαναστάτη με τον ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης Νικήτα Χρουστσόφ.
Η μαραθώνια ομιλία του στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών ήρθε να αποτυπώσει με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο τη νέα τάξη πραγμάτων στις σχέσεις με τις ΗΠΑ, καθώς αποτέλεσε μια διαρκή επίθεση κατά του αμερικανικού επεκτατισμού και της εξωτερικής πολιτικής της Ουάσινγκτον σε χώρες της Λατινικής Αμερικής, της Ασίας και της Ευρώπης. Ακολούθησε η «Εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων» (17 Απριλίου-19 Απριλίου 1961), το αμερικανικό εμπάργκο και «η Κρίση των Πυραύλων της Κούβας» (14-28 Οκτωβρίου 1962).
Η Αβάνα βρισκόταν πλέον στις πρώτες θέσεις της λίστας με τους εχθρούς των ΗΠΑ…