Τον τριπλασιασμό των κονδυλίων για έρευνα και διάσωση στη Μεσόγειο και την αποστολή πολεμικών πλοίων στα θαλάσσια σύνορα της Ευρώπης με την Αφρική αποφάσισε κατόπιν εορτής την Πέμπτη η Ευρωπαϊκή Ένωση κατά τη διάρκεια της έκτακτης Συνόδου Κορυφής για το μεταναστευτικό. Παράλληλα, υπήρξε συμφωνία για καθορισμό του πλαισίου βάσει του οποίου θα υπάρξει ανάληψη στρατιωτικής δράσης κατά των δουλεμπόρων.
Σύμφωνα με τα όσα ανακοίνωσε ο Ντόναλντ Τουσκ, το διαθέσιμο ρευστό για την ευρωπαϊκή επιχείρηση «Τρίτων» ανέρχεται πλέον σε 9 εκατ. ευρώ μηνιαίως (από 3 εκατ. ευρώ). Όπως είπε, στόχος είναι η καλύτερη φύλαξη των θαλάσσιων συνόρων της Ευρώπης. Οι Βρυξέλλες είχαν δεχτεί έντονη κριτική -κυρίως από κράτη της νότιας Ευρώπης- μετά την απόφασή τους για παροπλισμό της επιχείρησης «Mare Nostrum», το 2014, η οποία είχε μεγαλύτερο εύρος δράσης από τις παρούσες («Τρίτων» και «Ποσειδών»). Όπως εξήγησε σε παρέμβασή του ο επικεφαλής της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, τα κονδύλια της επιχείρησης «Τρίτων» θα εξισωθούν με εκείνα της «Mare Nostrum».
Διεθνείς αναλυτές, πάντως, επισημαίνουν πως η αύξηση της χρηματοδότησης δεν συνεπάγεται άμεση βελτίωση της υφιστάμενης κατάστασης από τη στιγμή που, σύμφωνα με το Associated Press, το όριο των επιχειρήσεων για τα σκάφη παραμένει στα 30 ναυτικά μίλια από τις ευρωπαϊκές ακτές -πολύ μακριά από χώρες όπως η Λιβύη.
Στη σκιά του πρόσφατου πολύνεκρου ναυαγίου ανοικτά της Λιβύης, οι 28 ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης τήρησαν ενός λεπτού σιγή στη μνήμη των νεκρών κατά την έναρξη της συνόδου.
Στο στόχαστρο τα δουλεμπορικά
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ξεκαθάρισε πως «βασική προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η διάσωση ανθρώπινων ζωών» αλλά και ο περιορισμός της δράσης των δουλεμπόρων, οι οποίοι «θησαυρίζουν» στην πλάτη χιλιάδων εξαθλιωμένων μεταναστών.
Όπως εξήγησε ο Ντόναλτ Τουσκ, η Ευρωπαϊκή Ένωση με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο και τα ανθρώπινα δικαιώματα θα καταστρέφει τα πλοιάρια των δουλεμπόρων. Μέχρι σήμερα, η ακτοφυλακή των ευρωπαϊκών κρατών προχωρούσε αποκλειστικά στη διάσωση των μεταναστών. Όσα πλοιάρια δεν βυθίζονταν λόγω καιρικών συνθηκών ή υπερβολικού φορτίου επέστρεφαν -σύμφωνα με καταγγελίες- πίσω σε χώρες της Βόρειας Αφρικής και χρησιμοποιούνταν εκ νέου για τη μεταφορά προσφύγων προς την Ευρώπη.
«Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν ήδη δεσμευτεί για μεγαλύτερη υποστήριξη, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων πλωτών και εναέριων μέσων, καθώς και ειδικών (σε ζητήματα μετανάστευσης)» πρόσθεσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, υπογραμμίζοντας ότι ζήτησαν από την εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής Φεντερίκα Μογκερίνι «να παρουσιάσει τις διπλωματικές επιλογές που θα επιτρέψουν την ανάληψη στρατιωτικής δράσης ενάντια στα πλοιάρια των δουλεμπόρων».
Σύμφωνα με τα όσα έγιναν γνωστά, τουλάχιστον εννέα πολεμικά πλοία θα περιπολούν στα νερά της Μεσογείου για διακινητές μεταναστών και θα επεμβαίνουν όπου κρίνεται απαραίτητο. Γερμανία και Γαλλία δεσμεύτηκαν για την αποστολή δύο πολεμικών πλοίων, ενώ η Βρετανία -διά στόματος του πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον- έκανε λόγο για τρία. Την ίδια στιγμή, άλλα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (π.χ. Λετονία) συμφώνησαν στην αποστολή ελικοπτέρων και σκαφών τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη διάσωση των μεταναστών.
«Θολό» παρέμεινε το τοπίο σχετικά με την τύχη των προσφύγων μετά το επικίνδυνο ταξίδι στη Μεσόγειο και τη διάσωσή τους. Με τις θέσεις μετεγκατάστασης σε χώρες της Ευρώπης να μην ξεπερνούν -όπως όλα δείχνουν- τις 5.000, η πλειονότητα των μεταναστών θα επιστρέφει πίσω. Προς αυτήν την κατεύθυνση ο Ντόναλτ Τουσκ ανακοίνωσε πως θα γίνει προσπάθεια ενίσχυσης της συνεργασίας με χώρες της Β. Αφρικής και κυρίως τη Λιβύη, η οποία θεωρείται κεντρική αφετηρία των μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη.
Ρέντσι: Τεράστιο βήμα
Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας χαρακτήρισε «τεράστιο βήμα» τα όσα αποφασίστηκαν στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το μεταναστευτικό.
Ο Ματέο Ρέντσι φρόντισε να επαναλάβει πως η χώρα του βρίσκεται αντιμέτωπη σχεδόν σε καθημερινή βάση με ανθρώπινες τραγωδίες, καθώς πλοιάρια γεμάτα μετανάστες βυθίζονται στα ανοικτά της χώρας και σκάφη της ιταλικής ακτοφυλακής εντοπίζουν πτώματα να πλέουν στην επιφάνεια της θάλασσας.
«Ζητούμενο πλέον είναι να διορθώσουμε τα λάθη του παρελθόντος» τόνισε από τη μεριά του ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ, «φωτογραφίζοντας» έτσι την καθυστερημένη αντίδραση της Ευρώπης στο μεταναστευτικό μετά τη βίαιη αλλαγή καθεστώτων σε χώρες της Β. Αφρικής. Η πτώση του Μουαμάρ Καντάφι στη Λιβύη (Οκτώβριος 2011) και το χάος που ακολούθησε προκάλεσαν έκρηξη του προσφυγικού, το οποίο ενισχύθηκε και λόγω της πολιτικής αποσταθεροποίησης σε γειτονικά κράτη (Αίγυπτος, Τυνησία) ελέω Αραβικής Άνοιξης.
Ο πρόεδρος της Γαλλίας γνωστοποίησε επίσης πως μέχρι το καλοκαίρι θα πραγματοποιηθεί ευρωπαϊκή σύνοδος για το μεταναστευτικό στη Μάλτα, με τη συμμετοχή χωρών της Αφρικής, προκειμένου να υπάρξει η καλύτερη δυνατή διαχείριση της κρίσης.
«Το μεταναστευτικό αφορά όλη την Ευρώπη»
Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της έκτακτης Συνόδου Κορυφής ο πρωθυπουργός της Ελλάδας ανέφερε πως οι Ευρωπαίοι ηγέτες εξέφρασαν την πρόθεσή τους να επιλύσουν ένα πρόβλημα, το οποίο ξεπερνά κατά πολύ τις χώρες του Νότου.
.jpg)
Παράλληλα, ο πρωθυπουργός εξήγησε πως, παρά το γεγονός ότι η έκτακτη Σύνοδος Κορυφής έγινε ύστερα από ένα τραγικό συμβάν στη Μεσόγειο (πολύνεκρο ναυάγιο ανοικτά της Λιβύης), η ελληνική πλευρά κατάφερε να αναδείξει και το πρόβλημα της εισροής μεταναστών από τη Συρία μέσω της Τουρκίας στην Ελλάδα.
«Είχαμε την ευτυχή κατάληξη για την Ελλάδα, σε συνεργασία φυσικά με άλλες μεσογειακές χώρες, να έχουμε ουσιαστική αύξηση -έκτακτη χρηματοδότηση- για την αντιμετώπιση των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών» είπε.
Αμείλικτοι οι αριθμοί
Τα στοιχεία για τη μεταναστευτική ροή προς την Ευρώπη και τους ανθρώπους που χάθηκαν στη Μεσόγειο τα τελευταία χρόνια, αναζητώντας μια καλύτερη ζωή μακριά από τις κακουχίες και τα δεινά του πολέμου, είναι αμείλικτα.
Σύμφωνα με στοιχεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ που επεξεργάστηκε η Statista, μόνο από τις αρχές του 2015 περισσότεροι από 1.600 μετανάστες πέθαναν σε κάποιο από τα πλοιάρια-δουλεμπορικά που διέσχισαν τη Μεσόγειο. Από το 2011 έως σήμερα 8.419 μετανάστες πνίγηκαν, ενώ περίπου 35.000 πρόσφυγες έχουν πραγματοποιήσει το επικίνδυνο ταξίδι προς την Ευρώπη από τον Ιανουάριο του 2015. Οι συνολικές εκτιμήσεις τοποθετούν τον αριθμό αυτόν σε μισό εκατ. στο τέλος του έτους. Υπενθυμίζεται ότι μόλις την περασμένη Κυριακή ακόμη ένα πλοίο βούλιαξε ανοικτά της Λαμπεντούζα, παρασύροντας στον θάνατο 950 ανθρώπους.
.jpg)
Διεθνείς αναλυτές επισημαίνουν πως ο απολογισμός των νεκρών είναι ενδεικτικός, καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία για τον συνολικό αριθμό των ανθρώπων που επιβαίνουν σε καθένα από τα πλοιάρια που κατευθύνονται προς τα ευρωπαϊκά παράλια.
Επιμέλεια: Μάριος Βελέντζας
