ΗΠΑ: Όλα έτοιμα για το πρώτο debate

Εκατομμύρια Αμερικανοί θα παρακολουθήσουν απόψε την πρώτη τηλεοπτική αναμέτρηση των δύο υποψηφίων για την προεδρία των ΗΠΑ, ωστόσο αναλυτές αναφέρουν ότι τις τελευταίες πέντε δεκαετίες σε πολύ λίγες περιπτώσεις οι τηλεοπτικές αναμετρήσεις επηρέασαν το εκλογικό αποτέλεσμα.

Σύμφωνα με τη «Φωνή της Αμερικής», εδώ και αρκετές ημέρες, ο πρόεδρος Ομπάμα και ο ρεπουμπλικανός αντίπαλός του, Μιτ Ρόμνεϊ, μελετούν με τους συμβούλους τους τη στρατηγική που θα ακολουθήσουν, πραγματοποιούν εικονικές αναμετρήσεις και εξετάζουν τα στοιχεία της ασθμαίνουσας αμερικανικής οικονομίας και άλλα εσωτερικά θέματα, στα οποία θα επικεντρωθεί η πρώτη αυτή αναμέτρηση.

Σύμφωνα πάντως με τον Τζον Σάιντς, πολιτικό επιστήμονα του πανεπιστημίου «George Washington», αλλά και άλλους αναλυτές, σε ελάχιστες περιπτώσεις το εκλογικό αποτέλεσμα έχει επηρεαστεί από τις τηλεοπτικές αναμετρήσεις, με εξαίρεση τις εκλογές του 1960, οπότε πραγματοποιήθηκε η πρώτη τηλεοπτική αναμέτρηση, και τις εκλογές του 2000. «Επισήμως, οι τηλεοπτικές αναμετρήσεις δεν είναι καθοριστικής σημασίας για το αποτέλεσμα των εκλογών. Ακόμα και στις περιπτώσεις που προκαλούν αλλαγές στις δημοσκοπήσεις, σπάνια έχουν τέτοια επιρροή, ώστε να αντιστρέψουν το εκλογικό αποτέλεσμα που προβλέπεται» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Στο μεταξύ, προβάδισμα τριών ποσοστιαίων μονάδων δίνει στον Μπαράκ Ομπάμα έναντι του αντιπάλου του, Μιτ Ρόμνεϊ, δημοσκόπηση που διενεργήθηκε για λογαριασμό του NBC News και της Wall Street Journal. Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση, ο Ομπάμα λαμβάνει ποσοστό 49% και ο Ρόμνεϊ 46%. Θυμίζουμε ότι η προηγούμενη δημοσκόπηση του NBC και της Wall Street Journal έδινε στον Ομπάμα 5 μονάδες διαφορά από τον Ρόμνεϊ, καθώς ο πρόεδρος των ΗΠΑ συγκέντρωνε 50% έναντι 45% του ρεπουμπλικανού αντιπάλου του.

Ποιοι είναι οι βασικοί άξονες:

Οικονομία: Ο πρόεδρος Ομπάμα έχει να αντιμετωπίσει το χειρότερο κύμα φτώχειας στη χώρα από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών, κατά την τετραετία της διακυβέρνησής του, μεγάλωσε. Η ανεργία αναμένεται να παραμείνει στο 8,3%, τουλάχιστον μέχρι τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου, με την ιστορία να δείχνει πως κανείς νυν πρόεδρος δεν κατάφερε να επανεκλεγεί, αν, στο τέλος της θητείας του, το συγκεκριμένο ποσοστό υπερέβαινε το 8%, με την εξαίρεση του Φραγκλίνου Ρούζβελτ. Όταν ο Αμερικανός πρόεδρος είχε αναλάβει την προεδρία των ΗΠΑ, τον Ιανουάριο του 2009, η ανεργία διαμορφωνόταν στο 7,8% και έκτοτε παραμένει σε επίπεδα άνω του 8%, αποδεικνύοντας ότι η κρίση στην αγορά εργασίας δεν είναι εύκολο να ξεπεραστεί. Κι όμως, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως ο Ομπάμα παραμένει δημοφιλής, βοηθούμενος από τη μικρή ανάκαμψη στην αγορά ακινήτων, αφού, πέντε χρόνια μετά τη «φούσκα», οι τιμές των ακινήτων έχουν πέσει κατά το ένα τρίτο, με αναλυτές να ισχυρίζονται με αισιοδοξία πως η κρίση στον συγκεκριμένο τομέα έφθασε στο τέλος της.

Υγεία: Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ επικύρωσε πριν από μερικούς μήνες το νομοσχέδιο-σταθμό του προέδρου Ομπάμα για τη μεταρρύθμιση στον τομέα της Υγείας. Ο νόμος αυτός του 2010, που συνιστά τη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας στις ΗΠΑ εδώ και μισό αιώνα, έχει ως στόχο να παράσχει ασφαλιστική κάλυψη σε περισσότερα από 30 εκατομμύρια Αμερικανούς που μέχρι τώρα ήταν ανασφάλιστοι και ταυτόχρονα να μειώσει το κόστος της περίθαλψης, ενώ βασικό στοιχείο της μεταρρύθμισης είναι το άρθρο που ορίζει ότι όλοι οι Αμερικανοί θα πρέπει υποχρεωτικά να ασφαλιστούν μέχρι το 2014, γιατί διαφορετικά θα τους επιβληθεί πρόστιμο. Οι επικριτές του υποστήριζαν ότι ο νόμος περιορίζει τις ατομικές ελευθερίες και την πολιτική κάθε Πολιτείας σε θέματα υγείας, ενώ αντίθετος στον νόμο είναι και ο Ρόμνεϊ, ο οποίος επανέλαβε ότι, εφόσον εκλεγεί, θα προχωρήσει στην κατάργηση της μεταρρύθμισης.

Εξωτερική Πολιτική: Ο Ρόμνεϊ επέκρινε την αντίδραση της κυβέρνησης Ομπάμα τόσο στη πρόσφατη δολοφονία του Αμερικανού πρέσβη στη Λιβύη όσο και στις βίαιες διαδηλώσεις που σημειώθηκαν έξω από την αμερικανική πρεσβεία στο Κάιρο, υποστηρίζοντας ότι το μήνυμα που έστειλαν οι αμερικανικές Αρχές ήταν «ασαφές». Ο Ομπάμα είχε χαρακτηρίσει τις διαδηλώσεις εναντίον πρεσβειών των ΗΠΑ ως «σαμαράκια στον δρόμο για την εγκαθίδρυση μιας πραγματικής δημοκρατίας», με τον Ρόμνεϊ να ανταπαντάει πως «εδώ δεν μιλάμε για απλά σαμαράκια, αλλά για ανθρώπινες ζωές». Σε προ ημερών ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ο πρόεδρος Ομπάμα προσπάθησε να «ρίξει γέφυρες» προς τον ισλαμικό κόσμο, επικρίνοντας την πολύκροτη αντιισλαμική ταινία. Ταυτόχρονα, χαιρέτισε την «Αραβική Άνοιξη», ευελπιστώντας σύντομα να διαλυθούν οι όποιες εντάσεις μεταξύ της Δύσης και του αραβικού κόσμου.

Μεταναστευτικό: Το «αγκάθι» στο ζήτημα αυτό είναι φυσικά η αμφιλεγόμενη διάταξη του νόμου που ενέκρινε η πολιτεία της Αριζόνα το 2010 και έδινε τη δυνατότητα σε αστυνομικούς να πραγματοποιούν ελέγχους σε μετανάστες για άδειες παραμονής. Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ έκανε ομόφωνα αποδεκτή τη διάταξη, σύμφωνα με την οποία οι αστυνομικοί που σταματούσαν πολίτες για οποιοδήποτε λόγο είχαν το δικαίωμα να εξακριβώσουν αν βρίσκονται νόμιμα στη χώρα. Η κυβέρνηση Ομπάμα είχε προσφύγει στο Δικαστήριο με το αιτιολογικό ότι τη μεταναστευτική πολιτική επιβλέπει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση και όχι οι πολιτείες, αλλά δεν δικαιώθηκε. Για τον λόγο αυτόν, ο νυν πρόεδρος προωθεί αλλαγές στη μεταναστευτική νομοθεσία με στόχο τη χορήγηση αδειών εργασίας σε ενηλίκους που μπήκαν στις ΗΠΑ σε νεαρή ηλικία ως παράνομοι και έκτοτε ζουν με τον φόβο της απέλασης. Η νέα νομοθεσία θα αφορά περίπου 800.000 νέους που μπήκαν στις ΗΠΑ πριν από τα 16 τους χρόνια και σήμερα είναι έως 30 ετών. Βασική προϋπόθεση, να μην έχουν καταδικαστεί για ποινικό αδίκημα, να έχουν ζήσει στις ΗΠΑ για τουλάχιστον πέντε συναπτά έτη, να είναι απόφοιτοι σχολείου ή να έχουν υπηρετήσει στις Ένοπλες Δυνάμεις. Στην αντίπερα όχθη, ο Ρόμνεϊ έχει υποσχεθεί πως, αν εκλεγεί, θα συνεργαστεί με το Κογκρέσο, για να θεσπιστεί μια μόνιμη μεταρρύθμιση του μεταναστευτικού συστήματος, προσπαθώντας να εξασφαλίσει υποστήριξη από τους ισπανόφωνους ψηφοφόρους, τους οποίους είχε «κερδίσει» ο Ομπάμα στις προεδρικές εκλογές του 2008.

Γυναικεία Δικαιώματα: Η επιρροή του Ρόμνεϊ μεταξύ των Αμερικανών γυναικών είναι χαρακτηριστικά μικρή, αφού, σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση, το ποσοστό είναι κατά 20 μονάδες μικρότερο από του Ομπάμα μεταξύ των γυναικών ψηφοφόρων σε εθνικό επίπεδο. Και πώς να ήταν διαφορετικά τα πράγματα, όταν το κόμμα αποφάσισε να συμπεριλάβει στην ατζέντα του την άποψη ότι οι εκτρώσεις πρέπει να απαγορεύονται ακόμα και σε περιπτώσεις βιασμού, ακόμα κι αν είναι να γίνουν προκειμένου να σωθεί η ζωή της μητέρας;

Κομματική Χρηματοδότηση: Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ αποφάσισε το 2010 ότι αμερικανικές εταιρείες μπορούν να δαπανούν απεριόριστα χρηματικά ποσά για να επηρεάζουν τις εκλογές, μια απόφαση που άλλαξε ριζικά την προεκλογική εκστρατεία και των δύο υποψηφίων για τις επερχόμενες εκλογές. Οι λεγόμενες «υπερεπιτροπές» («Super-Pacs») αποτελούν συμβατικές επιτροπές πολιτικής δράσης που μπορούν να εισπράττουν απεριόριστα ποσά από τις εταιρείες και να τα δαπανούν μέχρι την παραμονή των εκλογών. Οι ιδιώτες, αντίθετα, μπορούν να δώσουν ο καθένας μέχρι 2.500 δολάρια στην εκστρατεία ενός υποψηφίου. Η υπερεπιτροπή που υποστηρίζει τον Ομπάμα και λέγεται «Priorities Action USA» έχει συγκεντρώσει έως τώρα μόνο 33 εκατομμύρια ευρώ, με τη ρεπουμπλικανική αντίστοιχη οργάνωση, η οποία υποστηρίζει την εκστρατεία του Ρόμνεϊ, τη «Restore Our Future», να έχει μαζέψει 74 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, ο Τζορτζ Σόρος υποσχέθηκε 1,1 εκατ. ευρώ στις επιτροπές οι οποίες υποστηρίζουν την εκστρατεία για την επανεκλογή του προέδρου Ομπάμα και των Δημοκρατικών στο Κογκρέσο. Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τους «Financial Times», οι φετινές προεδρικές εκλογές θα είναι κατά πάσα πιθανότητα οι ακριβότερες στην ιστορία των ΗΠΑ, με τη συνολική δαπάνη να εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 2 με 3 δισεκατομμύρια δολάρια (1,5 – 2,3 δις. ευρώ).

Το πρώτο – από τα συνολικά τρία – debate θα ξεκινήσει την Πέμπτη στις 04.00 π.μ. (ώρα Ελλάδος) και θα πραγματοποιηθεί στο Πανεπιστήμιο του Ντένβερ.

Επιμέλεια: Μάριος Μπουμπής