Του Κώστα Μπετινάκη
Στο μεθοριακό χωριό Πανμουνγιόμ, όπου υπεγράφη και η συνθήκη τερματισμού του Κορεατικού Πολέμου (1950-53) συνεχίζονται οι συνομιλίες των αντιπροσωπειών Βόρειας και Νότιας Κορέας, για τον τερματισμό «της κρίσης των μεγαφώνων». Η ανακοίνωση ότι οι συνομιλίες συνεχίζονται, έγινε αφού πραγματοποιήθηκε οι πρώτος γύρος των διαπραγματεύσεων επί αρκετές ώρες το Σάββατο.
Είναι μια ιστορία που συνεχίζεται εδώ και περίπου 75 χρόνια. Πρώτα ένα ατυχές περιστατικό. Χωρίς κάποιος να ξέρει αν ήταν τυχαίο ή σκόπιμο. Ακολουθεί κορύφωση της κρίσης, εκμετάλλευση από τα Μέσα προπαγάνδας ένθεν και ένθεν κι ύστερα διαπραγματεύσεις και προσωρινή εκτόνωση. Ως την επόμενη κρίση.
Στις αντιπροσωπείες των συνομιλιών Βόρειας και Νότιας Κορέας, συμμετέχουν από δύο κορυφαίοι συνεργάτες των προέδρων των δύο χωρών. Όπως μεταδίδει το BBC, η δυσκολία που υπάρχει αυτή τη στιγμή, είναι πως τα δύο μέρη αδυνατούν να συμφωνήσουν για τα γεγονότα που οδήγησαν στην κορύφωση της έντασης.
‘Όλα ξεκίνησαν την περασμένη εβδομάδα , όταν δύο Νοτιοκορεάτες στρατιώτες τραυματίσθηκαν από νάρκη την ώρα της περιπολίας στα σύνορα.
Η Νότια κατηγόρησε τη Βόρεια ότι τοποθέτησε τη νάρκη κι η Βόρεια απάντησε ότι «πρόκειται για ανοησίες». Τότε όμως επαναλήφθηκαν οι εκπομπές των μεθοριακών μεγαφώνων του Νότου, κι οι Βόρειοι απάντησαν με βολές πυροβολικού. Αποτέλεσμα ήταν να διαταχθεί μπαράζ πυροβολικού από τους Νότιους, χωρίς ωστόσο να υπάρχουν πληροφορίες από αυτή την ανταλλαγή πυρών. Όλα αυτά όμως δημιούργησαν νέο πολεμικό κλίμα.
Η Βόρεια Κορέα, απείλησε με τη λήψη «ισχυρών στρατιωτικών μέτρων», στην περίπτωση που δεν σταματήσουν οι προπαγανδιστικές μεταδόσεις από τα τεράστια μεγάφωνα που έχει τοποθετήσει στα σύνορα η Νότια Κορέα.
Ας σημειωθεί, ότι το 2004 οι δύο χώρες, είχαν συμφωνήσει η Νότια Κορέα να απομακρύνει τα προπαγανδιστικά μεγάφωνα από την γραμμή των συνόρων της διαιρεμένης χώρας.
Οι προπαγανδιστικές εκπομπές που εντάσσονται σε ένα πρόγραμμα ψυχολογικού πολέμου και σύμφωνα με τη νοτιοκορεατική εφημερίδα «Korea Times», «μεταδίδουν στο βορά τις ειδήσεις που δεν πληροφορούνται οι στρατιώτες της μεθορίου και οι κάτοικοι των χωριών πέρα από τα σύνορα».
Η επανάληψη των εκπομπών ξεκίνησε στις 10 Αυγούστου, μετά τον τραυματισμό των δύο Νοτιοκορεατών στρατιωτών.
Η ένταση κορυφώθηκε όταν ο Βορειοκορεάτης ηγέτης Kim Jong-un κάλεσε τα στρατεύματα της Β. Κορέας «να βρίσκονται με το όπλο έτοιμοι ανά πάσα στιγμή».
Σχηματισμοί από νοτιοκορεατικά και αμερικανικά αεροσκάφη πετούν κατά μήκος των συνόρων σε κοινά γυμνάσια αλλά και επίδειξη ισχύος.
Αμερικανός στρατιωτικός εκπρόσωπος υπενθύμισε τις «ανυποχώρητες δεσμεύσεις» της χώρας του για την προάσπιση της Άμυνας της Νότιας Κορέας, σε τηλεφωνική επικοινωνία με το Νοτιοκορεάτη ομόλογό του.
Νοτιοκορεάτες στρατιώτες περιπολούν στην Γέφυρα της Ειρήνης, που οδηγεί στην αποστρατικοποιημένη ζώνη ανάμεσα στις δύο χώρες.
Μια πολύ παλιά ιστορία: Ο παραλίγο Γ’ Παγκόσμιος Πόλεμος
Τα δύο κορεατικά κράτη, στην Κορεατική Χερσόνησο παραμένουν κάτω από τεχνικούς όρους σε εμπόλεμη κατάσταση, επειδή ο πόλεμος της Κορέας (1950-1953) έχει τερματισθεί με κατάπαυση του πυρός και όχι με συμφωνία ειρήνης.
Να θυμίσουμε την ατμόσφαιρα πέντε χρόνια μετά τον τερματισμό του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου: Ο ναζισμός έχει ηττηθεί κατά κράτος, αλλά ως νέος εχθρός έχει καθορισθεί ο κομμουνισμός.
Έλληνες στρατιώτες. «Τα παιδιά μας που πήγαν στην Κορέα» αποβιβάζονται από αμερικανικό μεταγωγικό σκάφος, ενώ τους παρακολουθούν Αιθίοπες «εθελοντές»
Το 1950, οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετώπιζαν ένα σοβαρό δίλημμα για την Άπω Ανατολή.
Στις 31 Ιανουαρίου, το ΤΑΣΣ ανακοινώνει πως η Μόσχα αναγνώρισε τη Λαϊκή Δημοκρατία του Βιετνάμ. Τώρα πια υπάρχουν δύο Βιετνάμ. Στις 20 Φεβρουαρίου, ο άγνωστος μέχρι τότε γερουσιαστής Τζόζεφ Μακάρθυ κήρυξε την εκστρατεία του «εναντίον των κομμουνιστών που έχουν διεισδύσει στις αμερικανικές δημόσιες υπηρεσίες».
Ενεργώντας κάτω από τις επιταγές των αλληλεξαρτώμενων θεωριών της συνωμοσίας και της αναχαίτισης, η κυβέρνηση Τρούμαν δεν έβρισκε επαρκείς δικαιολογίες για την απώλεια της Κίνας.
Κάτι που η δεξιά πτέρυγα εκμεταλλεύτηκε στο έπακρο. Όσο για τους Κινέζους, υπήρχε ο φόβος να θελήσουν ανά πάσα στιγμή να εκμηδενίσουν και τα τελευταία ίχνη της Κουομιτάνγκ, με επίθεση εναντίον της Φορμόζας. Μια απειλή που εξακολουθεί να παραμένει εδώ και εβδομήντα χρόνια…
Ο Χάρυ Τρούμαν βρισκόταν στο Ιντιπέντενς του Μιζούρι για διακοπές το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουνίου του 1950, όταν του τηλεφώνησε ο υπουργός Εξωτερικών Ντην Άτσεσον. Οι Βορειοκορεάτες πέρασαν τον 38ο Παράλληλο και εισέβαλαν στη Νότιο Κορέα.
Ο Άτσεσον πρότεινε στον πρόεδρο να συγκληθεί αμέσως το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Στις 25 Ιουνίου, ο ραδιοφωνικός σταθμός της Πιονγκ Γιανγκ μετέδιδε πως ο στρατός της Λαϊκής Δημοκρατίας θα σταματούσε μόνον όταν ολοκλήρωνε την επανένωση της χώρας και μιλούσε ήδη για μεγάλες στρατιωτικές επιτυχίες «εναντίον των φασιστών του Νότου».
Στις 25 Ιουνίου, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ επιπλήττει τη Βόρεια Κορέα ζητώντας την άμεση κατάπαυση του πυρός στις περιοχές που βρίσκονταν νοτίως του 38ου Παραλλήλου.
Διαμαρτυρία της ΕΣΣΔ
Στις 29 Ιουνίου, ο πρόεδρος Τρούμαν κάνει μια «διευκρινιστική δήλωση»: «Οι ΗΠΑ δεν βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση». Η Σοβιετική Ένωση διαμαρτύρεται για την παρέμβαση του ΟΗΕ στο Κορεατικό.
Ο πρόεδρος Τρούμαν, αφού αναλογίστηκε ανάλογα περιστατικά, υιοθέτησε το συμπέρασμα ότι αν μετά την επίθεση του Χίτλερ εναντίον της Αυστρίας είχαν επιβληθεί διεθνή αντίποινα εναντίον της Γερμανίας, ίσως ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος να είχε αποτραπεί.
Έπειτα από σύσκεψη του Συμβουλίου Εθνικής Άμυνας, ο Μακ Άρθουρ πήρε εντολή να στείλει όπλα στους Νοτιοκορεάτες. Ο Έβδομος Στόλος διατάχθηκε να πλεύσει στα νερά της Φορμόζας. Ύστερα, καθώς οι ειδήσεις από το μέτωπο ήταν ολοένα και πιο ανησυχητικές, οι Αμερικανοί υπουργοί Άμυνας και Εξωτερικών πρότειναν να βοηθήσουν ο αμερικανικός στόλος και η αεροπορία τους Νοτιοκορεάτες, χωρίς όμως να διαβούν τον 38ο Παράλληλο.
Στο αμερικανικό Κογκρέσο επικράτησε αναστάτωση, καθώς πολλοί γερουσιαστές και βουλευτές γκρίνιαζαν ότι «ο πρόεδρος διεκδικούσε το δικαίωμα να κηρύσσει πόλεμο χωρίς την εξουσιοδότηση του Κογκρέσου». Αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονταν σε πόλεμο; «Όχι», απαντούσε ο Τρούμαν. «Πρόκειται για αστυνομική επιχείρηση για λογαριασμό των Ηνωμένων Εθνών».
Και πραγματικά, η κατάσταση στο Συμβούλιο Ασφαλείας ήταν εξαιρετικά ευνοϊκή. Η Σοβιετική Ένωση απείχε σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την παρουσία της Εθνικιστικής Κίνας. Δεν υπήρχε έτσι περίπτωση βέτο.
Παρά την απόφαση του ΟΗΕ, οι Ηνωμένες Πολιτείες άρχισαν τον πόλεμο μόνες. Οι άλλες χώρες έστειλαν συμβολικές δυνάμεις…
Αμφίβια επιχείρηση
Σιγά σιγά, ο στρατάρχης Μακ Άρθουρ κατόρθωσε να συγκροτήσει μια στρατιά. Με μια αμφίβια επιχείρηση και απόβαση στα μετόπισθεν των Βορειοκορεατών τούς υποχρέωσε να οπισθοχωρήσουν άτακτα.
Οι αμερικανικές δυνάμεις φθάνουν πάλι τον 38ο Παράλληλο και σε λίγο τον ξεπερνούν. Ο Μακ Άρθουρ φθάνει στον ποταμό Γιαλού, φυσικό σύνορο Κορέας – Κίνας, και τον ξεπερνά χωρίς να συναντήσει αξιόλογη κινεζική αντίσταση.
Αυτή ήταν όμως, λάθος στρατιωτική εκτίμηση. Αμέσως 33 κινεζικές μεραρχίες (850.000 άνδρες) απωθούν πάλι τις αμερικανικές δυνάμεις πέραν του 38ου Παραλλήλου.
Οι απώλειες του πολέμου ξεπερνούσαν ήδη τους 120.000 νεκρούς και τραυματίες. Η κοινή γνώμη στις ΗΠΑ είχε αρχίσει να μεταστρέφεται. Ο Μακ Άρθουρ ζητούσε εξουσιοδότηση να βομβαρδίσει τις κινεζικές βάσεις στη Μαντζουρία. Να αποκλειστούν οι κινεζικές ακτές και να αρχίσει επιχείρηση κατά των Κινέζων της Φορμόζας στην ηπειρωτική Κίνα.
Το φάσμα ενός γενικευμένου πολέμου με απροσδιόριστα αποτελέσματα και επιπτώσεις άρχισε να πλανάται. Αλλά το κυριότερο, ένας πόλεμος εναντίον της Κίνας δεν ήταν σύμφωνος με τον Χάρτη του ΟΗΕ.
Με επιστολή του ο Μακ Άρθουρ διαφωνεί δημοσίως με την πολιτική της αμερικανικής κυβέρνησης. Τη συνυπογράφουν βετεράνοι των δύο προηγούμενων πολέμων.
Ο Μακ Άρθουρ αντικαθίσταται από τον στρατηγό Ρίτζγουεη. Η Γαλλία βρίσκεται σε μια ακόμα κυβερνητική κρίση, όταν ο πόλεμος στην Κορέα συγκλονίζει τον κόσμο.
«Η θύελλα πλησιάζει»
Επικρατεί η άποψη πως η Δύση έχει πέσει στην παγίδα και ο πόλεμος αυτός είναι το επεισόδιο που οδηγεί στον τρίτο μεγάλο πόλεμο του αιώνα. Ο Ντε Γκωλ προφητεύει: «Η θύελλα πλησιάζει. Ο πόλεμος της Κορέας είναι το προμήνυμα».
Ο πόλεμος συνεχίζεται τον χειμώνα με συνθήκες που θυμίζουν το Ανατολικό Μέτωπο. Τα λάδια των όπλων παγώνουν στους μείον τριάντα βαθμούς.
Το νέο έτος, 1951, βρίσκει τις ΗΠΑ σε ένα σταυροδρόμι. Ο ένας δρόμος είναι να επιτύχουν στην Κορέα μία νίκη που θα άλλαζε το πεπρωμένο της Ασίας, με επακόλουθο την πτώση του ασταθούς ακόμη κομμουνιστικού καθεστώτος στην Κίνα. Ο άλλος είναι να αποδεχθούν τον κορεατικό πόλεμο ως τοπικό.
Ο Τρούμαν επιλέγει τον δεύτερο δρόμο. Οι ΗΠΑ δεν επιδιώκουν τη νίκη, αλλά την ειρήνη. Μετά τη μεγάλη εαρινή επίθεση, οι Κινέζοι έχουν φθάσει 7 χιλιόμετρα από τη Σεούλ.
Η 8η Στρατιά, που βρίσκεται πλέον υπό τις διαταγές του στρατηγού Βαν Φλητ (συμβούλου της ελληνικής στρατιωτικής ηγεσίας στον πόλεμο εναντίον των ανταρτών), δέχεται ασφυκτική πίεση. Οι κινεζικές απώλειες όμως είναι 200.000 νεκροί και τραυματίες. Και «οι Κόκκινοι αρχίζουν να παραδίδονται μαζικά από τη στιγμή που οι πολιτικοί τους επίτροποι τίθενται εκτός μάχης», όπως μεταδίδουν οι πολεμικοί ανταποκριτές. Στις 20 Μαΐου, το κομμουνιστικό μέτωπο καταρρέει.
Ο Βαν Φλητ ετοιμάζεται να επαναλάβει το εγχείρημα τού Μακ Άρθουρ. Του στέλνουν όμως έναν χάρτη, στον οποίο υπάρχει με κόκκινο σημειωμένη μια γραμμή: ο 38ος Παράλληλος.
Από τα παράδοξα της Ιστορίας
Έναν χρόνο μετά την έναρξη του πολέμου της Κορέας, ακριβώς, ο πόλεμος τερματίζεται. Και τα δύο μέρη έχουν απαρνηθεί τη νίκη.
Διαβάστε ακόμα:
