Στριμωξίδι, φασαρία, τα φλας των φωτορεπόρτερ, στρατιά δικηγόρων, αυτή ήταν η εικόνα της πρώτης ημέρας στη δίκη του Άκη Τσοχατζόπουλου.
Ο βασικός κατηγορούμενος έφθασε από τις φυλακές Κορυδαλλού χωρίς χειροπέδες. Το ίδιο και η σύζυγός του, Βίκυ, η οποία, αν και δεν το συνηθίζει, ήταν αμακιγιάριστη.
Προφανώς, υπάκουσε στις εντολές των νομικών της συμβούλων. Ο Άκης Τσοχατζόπουλος της έπιασε το χέρι και εισήλθαν μαζί στην αίθουσα τελετών του Εφετείου. Το αδιαχώρητο. Στις 09.30 διεκόπη η δίκη, αμέσως μετά την ανάγνωση των ονομάτων των κατηγορουμένων.
Οι δικηγόροι υπεράσπισης διαμαρτυρήθηκαν, διότι δεν υπήρχε αρκετός χώρος για αυτούς και τους… φακέλους τους. Στις 12.30 η δίκη ξεκίνησε εκ νέου με μία σημαντική εξέλιξη: κάποιος έβαλε χειροπέδες στον Άκη Τσοχατζόπουλο.
Προφανώς, οι αρμόδιοι αντελήφθησαν τον αρνητικό αντίκτυπο που είχε η αναπαραγωγή της είδησης πως ο Άκης έφθασε στη Λουκάρεως χωρίς «δακτυλίδια».
Η Βίκυ Σταμάτη παρέμεινε χωρίς χειροπέδες, ωστόσο, υπό το επιθετικό βλέμμα του δικηγόρου της, Αλέξη Κούγια, ο οποίος έβγαλε και λογύδριο πως η πελάτης του δεν είναι εγκληματίας και δεν πρόκειται να δραπετεύσει.
Οι περίεργοι μάταια προσπαθούσαν να εντοπίσουν τη θυγατέρα του Άκη, την Αρετή, η οποία άλλωστε είναι προφυλακισμένη στον Κορυδαλλό. Ούτε η κόρη αλλά ούτε και η μητέρα της, Γκούντρουν, πρώην σύζυγος του Άκη, εμφανίστηκαν.
Γ. Σαχπατζίδης Γ. Σμπώκος Ε. Λαμπροπούλου
Ήταν οι δύο «ηχηρές» απουσίες. Οι πρώτες φωτογραφίες μιλούν από μόνες τους. Αγκαλιές και φιλιά μεταξύ των συγκατηγορουμένων και επί δεκαετίες συνεργατών. Το αίμα νερό δεν γίνεται. Μόνη εξαίρεση, ο εξάδελφος, ο Νίκος Ζήγρας, το μέλος της ομάδας που φέρεται να είναι διατεθειμένο να … «μιλήσει», υπό προϋποθέσεις βεβαίως. Η αφρόκρεμα της νομικής επιστήμης παρούσα στην αίθουσα. Όλα τα γνωστά δικηγορικά γραφεία των Αθηνών έπιασαν στασίδι στη «δίκη των δικών». Τα μεγάλα ονόματα είναι εδώ…
Oι μεταγωγές, τα πηγαδάκια, οι κατηγορούμενοι και η δίκη
Στις 08.50 το πρωί της Δευτέρας διέβη το κατώφλι του Εφετείου Αθηνών ο πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ Άκης Τσοχατζόπουλος για την υπόθεση των «χρυσών» εξοπλιστικών προγραμμάτων.
Με πέντε απόντες κατηγορουμένους ξεκίνησε στις 09.30 ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων η δίκη για τη μεγάλη υπόθεση πολιτικής διαφθοράς, με βασικό κατηγορούμενο τον πρώην υπουργό Άκη Τσοχατζόπουλο, η οποία ωστόσο διεκόπη για τρεις ώρες.
(Η δίκη διεκόπη για δύο ώρες)
Κατά την εκφώνηση των ονομάτων των κατηγορουμένων, από τον πρόεδρο Χρήστο Κατσιάνη, απουσίαζαν η κόρη του, Αρετή Τσοχατζοπούλου, η πρώην σύζυγός του, Γκούντρουν, ο επιχειρηματίας που εμπλέκεται στην υπεράκτια εταιρεία Morelia, Οράτιος Μελάς, ο εμπλεκόμενος στην υπεράκτια Nobilis Νίκος Γεωργουλάκης και ο φερόμενος ως εκπρόσωπος της Torcaso, Κωνσταντίνος Αντωνιάδης.
Επίσης, όσοι πρώην πρωθυπουργοί, υπουργοί και μέλη του ΚΥΣΕΑ κλήθηκαν με εξώδικα για να παραστούν στη δίκη δεν εμφανίστηκαν σήμερα στο Εφετείο. Με την έναρξη της διαδικασίας το ελληνικό Δημόσιο δήλωσε παράσταση Πολιτικής Αγωγής διεκδικώντας ένα εκατομμύριο ευρώ ως αποζημίωση για ηθική βλάβη που έχει υποστεί από τον καθέναν από τους κατηγορούμενους.
Ο πρόεδρος εκφώνησε και τα ονόματα των μαρτύρων κατηγορητηρίου που είναι 18.
(Δηλώσεις του Γ. Παγουρόπουλου, συνηγόρου του Άκη Τσοχατζόπουλου)
(Δηλώσεις του Αδαμάντιου Πεπελάση, συνηγόρου του Νίκου Καρατζά)
(Με χειροπέδες οι κατηγορούμενοι)
(Aίθουσα του δικαστηρίου)
(Στο Εφετείο οι κατηγορούμενοι)
Η μεταγωγή από τον Κορυδαλλό
Στην κλούβα των μεταγωγών επιβιβάστηκαν λίγο μετά τις 08.00 το πρωί οι Άκης Τσοχατζόπουλος, Γιώργος Σαχπατζίδης και Νίκος Ζήγρας, οι οποίοι έφθασαν στο Εφετείο στις 08.50. Πρώτος αποβιβάστηκε ο πρώην υπουργός και με αστραπιαίες κινήσεις εισήλθε στο Εφετείο. Στις 09.03 αποβιβάστηκε από την κλούβα με χειροπέδες ο Αστέριος Οικονομίδης, ακολούθησε ο Γιώργος Σαχπατζίδης και στη συνέχεια ο Νίκος Ζήγρας. Στις 09.05 αποβιβάστηκε με χειροπέδες η λογίστρια Ευφροσύνη Λαμπροπούλου.
(Ο Νικόλας Ζήγρας)
(Ο Γιάννης Σμπώκος)
(Ο Άκης Τσοχατζόπουλος σε αστυνομικό κλοιό)
(Ο Αστέριος Οικονομίδης)
(Ο Γιώργος Σαχπατζίδης)
(Ο Νίκος Ζήγρας)
(Η λογίστρια Ευφροσύνη Λαμπροπούλου)
(08.25: Άκης Τσοχατζόπουλος και Νίκος Ζήγρας επιβιβάζονται στην κλούβα)
Έπειτα από 366 ημέρες στη φυλακή, ο άλλοτε πανίσχυρος πρώην υπουργός Εθνικής Άμυνας Άκης Τσοχατζόπουλος θα συγκεντρώσει πάνω του τα φώτα της δημοσιότητας, αφού θα είναι ο πρώτος Έλληνας πολιτικός που θα καθίσει στο εδώλιο του κατηγορουμένου για μίζες εκατομμυρίων ευρώ που φέρεται ότι διακίνησε από τα εξοπλιστικά προγράμματα.
Μαζί του στο εδώλιο θα βρεθούν η νυν και η πρώην σύζυγός του, η κόρη του, πρόσωπα του στενού συγγενικού περιβάλλοντός του και πρώην συνεργάτες του, μεταξύ των οποίων και ο άλλοτε γ.γ. Εξοπλισμών του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας Γιάννης Σμπώκος.
Αντιμέτωποι με βαρύτατες ποινές
Αντιμετωπίζοντας ποινές από 10 έως 20 χρόνια κάθειρξη, ο Άκης Τσοχατζόπουλος και οι 18 συγκατηγορούμενοί του για ξέπλυμα βρόμικου χρήματος θα κληθούν να λογοδοτήσουν ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων της Αθήνας σε μία δίκη που αναμένεται να κάνει τον γύρο του κόσμου.
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι για αυτόν τον λόγο επελέγη να διεξαχθεί στο Εφετείο, στη μοναδική αμφιθεατρική αίθουσα όπου έχουν γίνει μάλιστα και εργασίες «μίνι» ανακαίνισης, για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της δίκης. Είναι χαρακτηριστικό πως για πρώτη φορά σε δίκη που γίνεται σε αυτήν την αίθουσα θα κλείσει η είσοδος από την οδό Δέγλερη, προκειμένου ο χώρος αυτός να γίνει το κέντρο Τύπου, και θα ανοίξει αυτή της Λουκάρεως. Τα δε μέτρα ασφαλείας, τον σχεδιασμό των οποίων έχει αναλάβει η ΕΛ.ΑΣ., θα είναι δρακόντεια, αφού όσοι θέλουν να μπουν στην αίθουσα θα ελέγχονται εξονυχιστικά από αστυνομικούς και ειδικό μηχάνημα.
Δίκη με πολιτικό μανδύα
Ο Άκης Τσοχατζόπουλος θα επιχειρήσει, όπως φαίνεται, να προσδώσει πολιτικό μανδύα στην κατηγορία που αντιμετωπίζει. Το στίγμα εξάλλου της τακτικής που θα ακολουθήσει έδωσε με τις εξώδικες επιστολές που απέστειλε προς όλα τα μέλη του ΚΥΣΕΑ, τα οποία συμμετείχαν στη λήψη των αποφάσεων για τα εξοπλιστικά προγράμματα (TOR M-1 και γερμανικά υποβρύχια). Κώστας Σημίτης, Γιώργος Παπανδρέου, Ευάγγελος Βενιζέλος κ.ά. ήταν οι αποδέκτες των επιστολών του Άκη Τσοχατζόπουλου, με τις οποίες τους καλούσε να προσέλθουν για να καταθέσουν. Ένα αίτημα που έχει υποβάλει σε διάφορα στάδια της ανάκρισης, αλλά έχει απορριφθεί από τις δικαστικές Αρχές.
Δικαστικοί και νομικοί κύκλοι συμφωνούν, πάντως, ότι αυτή η υπόθεση θα είναι κατεξοχήν δίκη εγγράφων, ενώ ενδεχομένως πολλά θα κριθούν και από τις απολογίες των κατηγορουμένων, αλλά και τη γενικότερη στάση τους. Άλλωστε, είναι ενδεικτικό για το κέντρο βάρους αυτής της δίκης πως οι μάρτυρες κατηγορίας είναι μόνο 18.
Το κατηγορητήριο
Σύμφωνα με το κατηγορητήριο που έχει συνταχθεί για την υπόθεση, οι κατηγορούμενοι «τέλεσαν ενεργώντας από κοινού ή και μόνοι τους το αδίκημα της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματική δραστηριότητα, η οποία συνίσταται στο αδίκημα της κατ’ εξακολούθηση παθητικής δωροδοκίας του πρώην υπουργού στρεφόμενης κατά του ελληνικού δημοσίου».
Στο πολυσέλιδο παραπεμπτικό βούλευμα που θα αναγνωσθεί στη δικαστική αίθουσα αναφέρεται, για το σύνολο των κατηγορουμένων, ότι διέπραξαν τις πράξεις που τους αποδίδονται ως μέλη οργάνωσης που δημιουργήθηκε το 1998 «….. ενεργώντας κατ’ επάγγελμα, διότι από την επανειλημμένη τέλεση της πράξης και την υποδομή που είχε διαμορφώσει προκύπτει σκοπός του για πορισμό εισοδήματος και σταθερή ροπή του προς τη διάπραξη του εγκλήματος της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματική δραστηριότητα. Τέλεσε τις ως άνω πράξεις βάσει σχεδίου αλλά συμμετέχοντας σε οργάνωση διά της οποίας τοποθετήθηκαν και αποκρύβηκαν σημαντικότατου ύψους παράνομα έσοδα μέσω ενός καλοστημένου και πολύπλοκου δικτύου εγχώριων και εξωχώριων εταιρειών και της χρησιμοποίησης πλήθους τραπεζικών λογαριασμών για την εξαφάνιση των ιχνών των χρημάτων μέσα από δαιδαλώδεις διαδρομές έχοντας διαμορφώσει οργανωμένη ετοιμότητα τέλεσης νομιμοποίησης εσόδων».
Σύμφωνα με το βούλευμα όμως, ο πρώην υπουργός από το 1997 και πριν καταρτιστούν οι συμβάσεις για την προμήθεια των αντιπυραυλικών συστημάτων TΟR- M1 και των υποβρυχίων ζήτησε και έλαβε για αντάλλαγμα από τη γερμανική Ferostaal 2.9960.225 ελβετικά φράγκα και 7.300.547 δολάρια ΗΠΑ και από τη ρωσική ΑΝΤΕΥ 32.404.000 ελβετικά φράγκα, 1.748.000 δολάρια ΗΠΑ, 98.500.000 εκατομμύρια δραχμές και 75.285.000 δραχμές, 11.582.000 δολάρια ΗΠΑ και 11.411.000 ευρώ! Τα χρήματα αυτά, αφού πέρασαν από διάφορους σταθμούς, στη συνέχεια – κατά τις Αρχές – χρησιμοποιήθηκαν για την απόκτηση μιας σειράς ακινήτων, πάνω στα οποία πάτησαν οι εισαγγελείς Πρωτοδικών.
Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από τη δικογραφία, ο πρώην υπουργός:
1. Τον Ιούνιο του 1998 αγόρασε μέσω της οφσόρ Bluebell ένα διαμέρισμα 402 τ.μ. στην οδό Δεινοκράτους στο Κολωνάκι έναντι 98.430.024 δρχ. ή 288.852 ευρώ.
2. Τον Νοέμβριο του 1999 αγοράζει μέσω της οφσόρ Torcaso σπίτι στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου έναντι του ποσού των 300.000.000 δρχ. ή 880.411 ευρώ.
3. Τον Νοέμβριο του 1999, μέσω της ίδιας οφσόρ, προβαίνει στην αγορά μιας αίθουσας 964 τ.μ. σε ξενοδοχείο έναντι 600.000.000 δρχ., μιας ακόμη αίθουσας 1.000 τ.μ. στο ίδιο ξενοδοχείο αντί 700.000.000 δρχ. και 22 θέσεων πάρκινγκ στο υπόγειο του ίδιου ξενοδοχείου έναντι 100.000.000 δρχ.
4. Έναν χρόνο αργότερα, το 2000, οι επενδύσεις συνεχίζονται με την αγορά μέσω της Torcaso του ακινήτου στην Κομνά Τράκα αντί 240.000.000 δρχ.
5. Το 2004 αγοράζει με εικονικό συμβόλαιο από τον Νίκο Ζήγρα ένα ακόμη διαμέρισμα στην Κομνά Τράκα 142 τ.μ. έναντι 20.824.000 δρχ.
6. Τον Ιούλιο του 2007, με τη βοήθεια του συγκατηγορουμένου του, Γιώργου Σαχπατζίδη, και της εταιρείας του GDS, προβαίνει στην αγορά ποσοστού 18,039% εξ αδιαιρέτου οικοπέδου με πολυώροφη οικοδομή στην οδό Τσιμισκή 41 στη Θεσσαλονίκη, ενώ λίγους μήνες αργότερα προβαίνει στην αγορά ποσοστού 17,74% εξ αδιαιρέτου του ίδιου οικοπέδου μαζί με την οικοδομή.
Επιπλέον – κατά το βούλευμα – «ενεργώντας από κοινού με τον Γιάννη Σμπώκο, με πρόθεση απέκρυψε περιουσία με σκοπό να συγκαλύψει την παράνομη προέλευσή της και συγκεκριμένα: κατά το χρονικό διάστημα από τις αρχές του έτους 2000 έως 16/4/2010 του παρέδωσε το ποσό του 1.000.000 ευρώ, με σκοπό την απόκρυψη του ότι προέρχεται από το έγκλημα της παράνομης δωροδοκίας του ως πρώην υπουργού. Με τον ίδιο σκοπό, το χρονικό διάστημα από τις αρχές του 1998 έως τις 16/4/2010, του ανέθεσε τη διαχείριση μέρους του ποσού της παράνομης περιουσίας εκ της δωροδοκίας, ποσού τουλάχιστον 40.000.000 ευρώ, με εκτιμώμενη απόδοση εκ της διαχείρισης αυτής το έτος 2010 περί τα 80.000.000 ευρώ».
Ο πρόεδρος του δικαστηρίου
Πρόεδρος στη δίκη θα είναι ο άλλοτε προϊστάμενος του Πρωτοδικείου της Αθήνας, Χρ. Κατσιάνης, ο οποίος θεωρείται έμπειρος δικαστής που είναι σε θέση να τηρήσει τις ισορροπίες, προκειμένου η ακροαματική διαδικασία να διενεργηθεί σε κλίμα ηρεμίας, με στόχο «να αποδοθεί δικαιοσύνη». Εισαγγελέας της έδρας έχει οριστεί η Γ. Αδηλίνη και αναπληρωτής της, ο Παν. Παναγιωτόπουλος. Αμφότεροι θεωρούνται πολύπειροι. Πιο γνωστός στο ευρύ κοινό είναι ο κ. Παναγιωτόπουλος, ο οποίος επί σειρά ετών κατείχε τη θέση του γ.γ. της Ένωσης Εισαγγελέων Ελλάδας, υπήρξε σύμβουλος των υπουργών Δικαιοσύνης Χ. Καστανίδη και Μ. Παπαϊωάννου, ενώ για αρκετό διάστημα εκτελούσε χρέη εισαγγελέως περιβάλλοντος.
Ρεπορτάζ: Σωτήρης Σκουλούδης, Πέτρος Σιδερέας
Εικονολήπτης: Παναγιώτης Σαγκούρης-Βασίλης Τσόκας
Επιμέλεια: Φίλιππος Καραμέτος-Άννα Μορφούλη