.jpg)
Σε άνοιγμα προς τους δανειολήπτες προσανατολίζονται οι τράπεζες, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να διασφαλίσουν ότι θα εισπράξουν έστω και σε… 60 χρόνια τα χρήματα από επισφαλή στεγαστικά ή καταναλωτικά δάνεια και «φουσκωμένες» πιστωτικές κάρτες.
Ειδικότερα, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Τα Νέα Σαββατοκύριακο», οι τράπεζες ετοιμάζονται να ρίξουν στην αγορά μπαράζ καινούριων προϊόντων και νέων τρόπων ρύθμισης των οφειλών για νοικοκυριά και επιχειρήσεις που βρίσκονται στο «κόκκινο», προκειμένου να βελτιώσουν την ποιότητα του χαρτοφυλακίου δανείων τους και να γίνουν ελκυστικές για υποψήφιους επενδυτές.
Εκτιμάται πως το «κοστούμι» των επισφαλών δανείων αγγίζει τα 70 δισ. ευρώ, με πολλούς δανειολήπτες να αδυνατούν να πληρώσουν τις δόσεις τους και τις τράπεζες να διαπιστώνουν σταδιακά ότι η τακτική των εισπρακτικών εταιρειών, με τα απειλητικά τηλεφωνήματα, δεν αποδίδει.
Παράλληλα, το «κόκκινο» ποσοστό σε καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες αναμένεται να σκαρφαλώσει μέχρι τα τέλη του 2013 πάνω από το 40%, ενώ στα στεγαστικά και στα επιχειρηματικά το ίδιο ποσοστό διαμορφώνεται στο 30%.
Ο νόμος Κατσέλη και η λογική του «δεν πληρώνω»
Καθώς ολοένα και περισσότεροι δανειολήπτες προσφεύγουν στον νόμο Κατσέλη, αναζητώντας προστασία και χρόνο για την αποπληρωμή των οικονομικών τους υποχρεώσεων προς τις τράπεζες, και η απελευθέρωση των πλειστηριασμών βρίσκεται προ των πυλών -έστω και υπό όρους-, οι τράπεζες βρίσκονται αντιμέτωπες με δύσκολες καταστάσεις, που θέτουν σε σοβαρό κίνδυνο την ανταγωνιστικότητά τους στην επενδυτική αγορά.
Οικονομικοί αναλυτές εκτιμούν πως η στροφή αυτή των τραπεζών απέναντι στους δανειολήπτες αποσκοπεί στο να βρεθούν νέοι εγγυητές των «κόκκινων» δανείων, οι οποίοι θα είναι ασφαλώς νεότεροι σε ηλικία και οι οποίοι θα κληθούν να επωμιστούν το βάρος της αποπληρωμής των τόκων της επιμήκυνσης, καθώς και το αρχικό κεφάλαιο.
Η απελευθέρωση των πλειστηριασμών φαινομενικά αποτελεί κέρδος για τις τράπεζες, καθώς θα πάρουν με συνοπτικές διαδικασίες σπίτια δανειοληπτών σε «καλές» περιοχές της Αττικής και όχι μόνο, ωστόσο η τραγική κατάσταση της κτηματαγοράς και η ύφεση που αδειάζει τα πορτοφόλια και τους λογαριασμούς καταθέσεων των πολιτών δεν ευνοεί μακροπρόθεσμα τη συγκέντρωση ακίνητης περιουσίας. Ουσιαστικά, οι τράπεζες θα βρεθούν με εκατοντάδες ή χιλιάδες ακίνητα στην κατοχή τους, τα οποία θα ενταχθούν στο χαρτοφυλάκιό τους έχοντας σαφώς μικρότερη αξία σε σχέση με το ύψος των δανείων που χορηγήθηκαν στους δανειολήπτες.
Παράλληλα, οι μαζικοί πλειστηριασμοί θα οδηγήσουν στα… τάρταρα τις τιμές των ακινήτων, δημιουργώντας έτσι έναν φαύλο κύκλο επισφαλειών, καθώς ο δανειολήπτης αργά ή γρήγορα θα διαπιστώνει ότι δεν τον συμφέρει να καταβάλλει τη δόση του για ένα ακίνητο που αξίζει πολύ λιγότερο από το δάνειο που πήρε από την τράπεζα για να το αγοράσει.
Τα βασικά σενάρια
Όπως έχει ήδη αναφερθεί, οι τράπεζες προσανατολίζονται σε μια σειρά αλλαγών στους όρους αποπληρωμής των «κόκκινων» δανείων. Τα σενάρια ποικίλλουν, ωστόσο τα κυριότερα είναι τα ακόλουθα:
Α) Μόνο τόκοι, και το κεφάλαιο του αγίου…
Οι τράπεζες προτείνουν μόνο την πληρωμή των τόκων για τα επισφαλή δάνεια ακόμη και για χρονικό διάστημα πέντε ετών (αντί δύο που ισχύει σήμερα). Με τον τρόπο αυτό η μηνιαία δόση μειώνεται κατακόρυφα και διευκολύνεται ο δανειολήπτης.
Υπενθυμίζεται πως η αποπληρωμή μόνο των τόκων ίσχυε και στο παρελθόν, όχι όμως για τόσο μακρά περίοδο όσο είναι διατεθειμένες οι τράπεζες να δεχτούν σήμερα, με τα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται στην ελληνική αγορά.
Β) Προστασία στον «συνεργάσιμο» δανειολήπτη
Η μείωση του βασικού επιτοκίου της ΕΚΤ στο 0,25%, καθώς και η αντίστοιχη στο διατραπεζικό επιτόκιο Euribor αφήνει μεγάλα περιθώρια πλέον για διαπραγμάτευση ανάμεσα στην τράπεζα και στον δανειολήπτη.
Ο «συνεργάσιμος» δανειολήπτης, εκείνος δηλαδή που δεν προσφεύγει στη Δικαιοσύνη με την πρώτη ευκαιρία, αλλά επιδιώκει τον διάλογο και τη διαπραγμάτευση με την τράπεζα, θα απολαμβάνει καλύτερους όρους αποπληρωμής σε σχέση με όσους υιοθετούν τη λογική «δεν πληρώνω». Παράλληλα, η καταβολή έστω και ενός ευρώ τον μήνα από τον δανειολήπτη θα καθιστά το δάνειό του μη ληξιπρόθεσμο – κατά το «μάζευε κι ας είν’ και ρώγες».
Γ) «Τυράκι» για μεταφορά καταθέσεων
Καθώς τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότεροι καταθέτες προχωρούν σε αναλήψεις προκειμένου με τα «έτοιμα» να πληρώνουν τις υποχρεώσεις τους και «να βγάλουν τον μήνα», οι τράπεζες βλέπουν τα διαθέσιμά τους να μειώνονται επικίνδυνα, περιορίζοντας έτσι την ευελιξία τους στην αγορά και επηρεάζοντας αρνητικά την ανταγωνιστικότητα του χαρτοφυλακίου τους.
Ουσιαστικά, με αυτόν τον τρόπο οι τράπεζες εξασφαλίζουν ένα σημαντικό «έναντι» για την εξόφληση του «κόκκινου» δανείου σε περίπτωση που ο δανειολήπτης αποφασίσει να σταματήσει να πληρώνει. Παράλληλα, η τράπεζα βελτιώνει το χαρτοφυλάκιο καταθέσεών της, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητά της και αυξάνοντας την πιθανότητα προσέλκυσης νέου επενδυτή.
Δ) «Πλάτη» στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου επιχειρήσεων
Ένα ακόμη σενάριο που εξετάζεται είναι εκείνο του «συνεργάσιμου» επιχειρηματία. Οι τράπεζες διαπραγματεύονται απευθείας μαζί του και είναι έτοιμες να «βάλουν πλάτη», αυξάνοντας τα όρια χρηματοδότησης, μειώνοντας τα επιτόκια και αναδιαρθρώνοντας το χαρτοφυλάκιο των υπαρχόντων δανείων σε όσες μικρές ή μεγάλες επιχειρήσεις αποφασίσουν να προχωρήσουν σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου.
Απαραίτητη προϋπόθεση, όμως, για μια τέτοια διευκόλυνση θεωρείται η κάλυψη της αύξησης από τους ίδιους τους μετόχους.
