Της Άντζελας Πεΐτση
Δόθηκαν στη δημοσιότητα από το voria.gr τα αποτελέσματα της «Έκθεσης Ελέγχου» που διενήργησε μεικτό κλιμάκιο ελεγκτών για τον Οργανισμό Αστικών Συγκοινωνιών Θεσσαλονίκης, για την περίοδο 2011 – 2015. Ο έλεγχος αφορούσε στη διαχείριση και λειτουργία του ΟΑΣΘ για τις οικονομικές χρήσεις την παραπάνω περίοδο και πραγματοποιήθηκε κατά τους μήνες Αύγουστο, Σεπτέμβριο και Οκτώβριο του 2016.
Στον εξονυχιστικό έλεγχο, μετείχαν δύο άτομα από το Σώμα Επιθεωρητών Ελεγκτών του Υπουργείου Μεταφορών και Υποδομών, δύο επιθεωρητές της Περιφερειακής Δ/νσης Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος Αττικής – Αιγαίου, ένας δημοσιονομικός κι ένας οικονομικός επιθεωρητής.
Η έκθεση των 264 σελίδων του Μικτού Κλιμάκιο Ελεγκτών, ολοκληρώθηκε αφού ελέγχθηκαν εξονυχιστικά κάθε είδους δαπάνης από μισθοδοσία υπαλλήλων, ενοίκια, προμηθευτές, παροχές υπηρεσίας, καύσιμα, αναλώσιμα, τα έσοδα, οι δανειακές συμβάσεις, τα περιουσιακά στοιχεία του Οργανισμού.
Τα αποτελέσματα
Ενδεικτικά μερικά από τα αποτελέσματα του ελέγχου αφορούν και συμπεριλαμβάνουν τα παρακάτω:
· Δαπάνες για ενοίκια την χρονική περίοδο 2010 – 2015 δόθηκαν συνολικά 11.442.715,08 ευρώ.
Το 2010 το ποσό ήταν 2.206.028,71€
Το 2011 το μειώθηκε στα 2.130.283,04€
Το 2012 σημειώθηκε νέα μείωση στα 1.913.723,39€
Το 2013 το κόστος πέφτει στα 1.870.806,14€
Το 2014 στα 1.626.240,63€
Το 2015 ήταν στα 1.695.633,17€
· Το προσωπικό σταδιακά μειώθηκε. Συγκεκριμένα: το 2011 ήταν 2.674, το 2012 ήταν 2.599, το 2013 ήταν 2.528, το 2014 ήταν 2.393, το 2015 ήταν 2.337 και το 2016 μειώθηκε στους 2.330 εργαζόμενους. Σύμφωνα με το πόρισμα, η μεγαλύτερη μείωση, της τάξεως των -12,44%, έγινε στην ειδικότητα των οδηγών όπου υπάρχουν αρκετές κενές οργανικές θέσεις. Αντίθετα υπήρξε αυξητική τάση στους διοικητικούς υπαλλήλους, σε ποσοστό +15,45% και αφορά στο βοηθητικό προσωπικό, στους πωλητές εισιτηρίων οι οποίοι υπερκαλύπτουν τις οργανικές θέσεις.
· Μισθολογική δαπάνη
Το 2010 με τους 2.625 εργαζόμενους το συνολικό μισθολογικό κόστος ανήλθε σε 109.504.676,24€. Το 2011, με 2.674 εργαζόμενους ήταν 110.456.083,11€, το 2012 με 2.599 εργαζόμενους ήταν 110.613.368,09€ το 2013, με 2.528 εργαζόμενους ήταν 106.437.826,60€, το 2014, με 2.393 εργαζόμενους ήταν 102.201.524,63€ και το 2015 ήταν 90.623.587,94€.
Συμπεράσματα
Σε έρευνα του zougla.gr αναφορικά με τα αποτελέσματα του εξονυχιστικού ελέγχου που πραγματοποίησε το Μικτό Κλιμάκιο Ελεγκτών, αποδεικνύουν καθοριστικά πόσο δίκαιο είχε και έχει ο ΟΑΣΘ όλα αυτά τα χρόνια. Είναι προφανές οτι, ελείψει ουσιαστικών στοιχείων και παρατυπιών, το πόρισμα αναφέρεται σε δύο ειδών αναφορές:
1. Σε καταγγελία πράξεων που δεν ακολουθούν τις δημόσιες διαδικασίες (ενώ σωστά αναφέρει ότι ο ΟΑΣΘ είναι ιδιωτικός φορέας και δεν έχει την υποχρέωση των δημοσίων διαδικασιών)
2. Σε ανακρίβειες που εκθέτουν τους ελεγκτές για το έργο τους ή τον “ζήλο” τους να βρουν κάτι μεμπτό (πχ καταγγέλλουν ότι ο ΟΑΣΘ επωφελείται το υπόλοιπο από τα ρέστα που δεν δίνουν τα εκδοτικά μηχανήματα) ενώ γνωρίζουν καλά πως όλα αυτά τα χρήματα πηγαίνουν κατ’ ευθείαν στο δημόσιο και όχι στον ΟΑΣΘ. Και πολλά άλλα παρόμοια.
Ο ΟΑΣΘ συμφέρει συντριπτικά στο δημόσιο και τον πολίτη
Για όποιον θέλει να γνωρίζει την ουσία, όλα τα αναφερόμενα ποσά που το πόρισμα αναφέρει ότι 
δαπανά ο ΟΑΣΘ είναι κατά πολύ χαμηλότερα αντίστοιχων οργανισμών του δημοσίου (ίσως και 1/10) έτσι ώστε το κράτος ανταποδοτικά απολαμβάνει το όφελος της ιδιωτικής αποδοτικότητας.
Υπολογίζεται ότι εάν ο ΟΑΣΘ λειτουργούσε με τα δημοσιονομικά κριτήρια θα είχε δεκαπλάσιο τουλάχιστον κόστος για το δημόσιο και εισιτήριο τουλάχιστον σαν αυτό των Αθηνών.
Οι αρμόδιοι –όπως φαίνεται μέχρι και σήμερα- αποφεύγουν να υπενθυμίσουν ότι ο ΟΑΣΘ είναι ιδιωτική επιχείρηση με 2000 μετόχους που λειτουργεί με Ευρωπαϊκά πρότυπα συνεργασίας Δημοσίου με Ιδιωτικό τομέα.
Οι λόγοι για τους οποίους το μοντέλο αυτό είναι επιτυχημένο και επεκτείνεται πανευρωπαϊκά είναι γιατί το κράτος προδιαγράφει τις λειτουργίες και τα παραδοτέα ελέγχοντας – όπως πράττει από το 1957- ό,τι ο ΟΑΣΘ πραγματοποιεί τις αναμενόμενες λειτουργίες εντός προδιαγραφών και στο κόστος που έχει συμφωνηθεί. Αλλά δεν έχει την αρμοδιότητα να παρέμβει στον τρόπο με τον οποίο ο ΟΑΣΘ διαχειρίζεται τα δικά του οικονομικά και το δικό του προσωπικό.
Σύμφωνα με νομικούς κύκλους, οι έλεγχοι αυτοί παρανόμως ασχολούνται με τα εσωτερικά θέματα του ΟΑΣΘ ενώ έπρεπε απλά να παραμείνουν στο κατά πόσο ο ΟΑΣΘ εκπληρώνει τις υποχρεώσεις του σύμφωνα με τη σύμβαση. Εάν αρχίσουμε να ελέγχουμε τους ιδιωτικούς φορείς που έχουν συμβάσεις με το δημόσιο για το ποιούς προσλαμβάνουν και πού ξοδεύουν τα χρήματα τους, τότε παρασυρόμαστε σε καθεστώτα αυταρχισμού και καταπολέμησης της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, πράγμα που δεν έκανε ούτε το κομμουνιστικό κράτος.
Εάν ο ΟΑΣΘ δεν εκπληρώνει τις υποχρεώσεις του, τότε το κράτος να βρει τρόπο να τον υποχρεώσει. Στα 57 όμως χρόνια λειτουργίας του, το εποπτικό όργανο ΣΑΣΘ δεν έχει ούτε μία φορά επιπλήξει με πρόστιμο τον ΟΑΣΘ.
Ένα προς ένα συγκρινόμενα όλα τα ποσά δεν αφήνουν καμία αμφιβολία ότι ο ΟΑΣΘ λειτουργεί πολύ οικονομικότερα από το πολυδάπανο δημόσιο λόγω του ιδιωτικού καθεστώτος του και της επιμέλειας του να προσέχει τις δαπάνες του. «Η σύγκριση δεν αφήνει περιθώρια αμφιβολίας», ανέφεραν χαρακτηριστικά κύκλοι οικονομικών παραγόντων.
Το θέμα που τίθεται στο πόρισμα και τα επικαλούμενα αποτελέσματα είναι γιατί ο ΟΑΣΘ δεν συμπεριφέρεται σαν δημόσιο. Γιατί δηλαδή δεν ακολουθεί τις διαδικασίες του δημοσίου αποποιούμενος τον ιδιωτικό του χαρακτήρα, και να σπαταλάει χρήματα σε δημόσιες διαδικασίες που έχουν απαρχαιωθεί σε όλη την ελεύθερη Ευρώπη, ασχέτως αν έτσι ξοδεύει πολλαπλάσια.
Και τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι αυτονόητα:
Πρώτον: «Αυτό θέλουμε; Γιατί αυτό επικαλείται το πόρισμα. Δεν επικαλείται παρανομίες και παρατυπίες. Ούτε παραβιάσεις της σύμβασης». «Ίσως γιατί απλά, δημιουργούνται εντυπώσεις για να δημιουργηθούν παραπλανητικοί και λαϊκίστικοι τίτλοι» ήταν μία από τις εξηγήσεις που δόθηκαν.
Δεύτερον: «Έχει συγκρίνει ποτέ αναλογικά το κόστος του ΟΑΣΑ με το κόστος του ΟΑΣΘ; Το αντίστοιχο κόστος του ΟΑΣΑ για το δημόσιο είναι τουλάχιστον 10πλάσιο, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία.
Τρίτον: «Έχουν γίνει ποτέ συγκρίσεις τις τιμές των εισιτηρίων;»
Τέταρτον: «Έχει γίνει έστω και μία φορά σύγκριση στην ποιότητα των υπηρεσιών;»
Πέμπτον: «Γιατί το κράτος δεν διεξάγει διαγωνισμό για τις συγκοινωνίες της Θεσσαλονίκης, όπως προβλέπεται για το 2019;».
