Χρειάστηκε να περάσουν τρία και πλέον χρόνια καθυστερήσεων μέχρις ότου η υπόθεση αξιοποίησης του Ελληνικού να πάρει την τελική ευθεία.
Το μνημόνιο κατανόησης είναι πρώτο βήμα για να ξεμπλοκάρει η μεγαλύτερη αστική ανάπλαση που έγινε στη χώρα, μια επένδυση η οποία μπορεί να φτάσει τα οκτώ δισ. ευρώ και να δώσει αρχικά 50.000 θέσεις εργασίαςΤελικώς, το απόγευμα της Τρίτης, υπεγράφη το μνημόνιο κατανόησης (MoU) μεταξύ του Δημοσίου και της κοινοπραξίας επενδυτών με επικεφαλής την Lamda Development για την ανάπλαση των χώρων του πρώην αεροδρομίου.
Η διαδικασία αυτή υπήρξε ένα από τα προαπαιτούμενα που εκκρεμούσαν για την οριστικοποίηση της απόφασης για την εκταμίευση της δόσης ύψους 7,5 δισ. ευρώ, ενώ όπως ανέφερε νωρίτερα την Τρίτη η κυβερνητική εκπρόσωπος Όλγα Γεροβασίλη, οι διαπραγματεύσεις του Δημοσίου με τους επενδυτές θα συνεχιστούν με τελική ημερομηνία την 15η Νοεμβρίου.
Το MoU μεταξύ άλλων προβλέπει πως οι δόσεις μέσω των οποίων θα πληρώσει ο επενδυτής θα μετακυλισθούν πιο μπροστά και θα είναι μεγαλύτερου ύψους. Προβλέπεται, επίσης, πως το κόστος συντήρησης του μητροπολιτικού πάρκου θα επιβαρύνει κατά μεγαλύτερο ποσοστό το επενδυτικό σχήμα.
Υπενθυμίζεται πως το σχήμα υπό τη Lamda Develοpment πρόσφερε τίμημα που κυμαίνεται μεταξύ 577.000.000 και 712.000.000 ευρώ (ανάλογα με το επιτόκιο προεξόφλησης που χρησιμοποιείται), ενώ με την αναγωγή στη δεκαετία διαμορφώνεται σε 915.000.000 ευρώ, τα οποία θα καταβληθούν σε δόσεις.
Το επενδυτικό σχήμα κατέθεσε τον Νοέμβριο του 2014, κατά την υπογραφή της σύμβασης, εγγυητική επιστολή διάρκειας δύο ετών ύψους 30.000.000 ευρώ. Μέχρι τον Νοέμβριο, οπότε και αναμένεται η μεταβίβαση των μετοχών της Ελληνικόν Α.Ε. στη Lamda Develοpment και στους συνεταίρους της θα καταβληθεί η πρώτη δόση.
Σε κάθε περίπτωση, το μνημόνιο κατανόησης είναι το πρώτο βήμα για να ξεμπλοκάρει η μεγαλύτερη αστική ανάπλαση που έγινε στη χώρα, μια επένδυση η οποία μπορεί να φτάσει τα οκτώ δισ. ευρώ και η οποία θα μπορούσε να δώσει αρχικά 50.000 θέσεις εργασίας.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το αρχικό σχέδιο, το συνολικό τίμημα της επένδυσης περιλαμβάνει:
Α). Άμεσα οικονομικά οφέλη, που ανέρχονται σε 2,1 δις ευρώ όπως συνοψίζονται κάτωθι:
– Τίμημα 915 εκατ. ευρώ που αφορά στην αγορά των μετοχών της ΕΛΛΗΝΙΚΟ Α.Ε. για 99 χρόνια και συμβάλει στη δημοσιονομική σταθεροποίηση και μείωση του εθνικού χρέους
– Ανάληψη κόστους 1,2 δις ευρώ για την υλοποίηση του συνόλου των έργων υποδομών που υπό άλλες συνθήκες αναλαμβάνονται από τις Δημόσιες Αρχές, και συγκεκριμένα αφορούν σε: Κατασκευή Μητροπολιτικού Πάρκου, υποδομές για δρόμους-δίκτυα κοινής ωφέλειας, κοινόχρηστους χώρους, παράκαμψη και υπογειοποίηση τμήματος της Λεωφόρου Ποσειδώνος, έργα σύνδεσης με τραμ, μετρό
– 30% των κερδών αποδίδεται στο κράτος σε ποσοστά απόδοσης της επένδυσης, άνω του 15%.
Β) Έμμεσα οικονομικά οφέλη, που εκτιμώνται σε περισσότερα από 10 δις ευρώ, και περιλαμβάνουν:
– Τα έσοδα για το Ελληνικό Δημόσιο στην 25ετή επενδυτική δραστηριότητα της ΕΛΛΗΝΙΚΟ Α.Ε. (Φόροι 5 δις ευρώ, Ασφαλιστικές εισφορές ~5,5 δις ευρώ)
– Η αναμενόμενη συμβολή του έργου στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν της χώρας θα είναι της τάξης του 2% στο τέλος της περιόδου του έργου. Πρόκειται για παραγωγή νέου εθνικού πλούτου, που θα προέλθει από όλους τους κλάδους των ελληνικών επιχειρήσεων, ως συνέπεια της αναζωογόνησης αργού παραγωγικού δυναμικού και δημιουργίας νέων επενδύσεων, ενισχύοντας τους αναπτυξιακούς ρυθμούς ανόδου της ελληνικής οικονομίας
– Αναβάθμιση της χώρας ως ελκυστικό και ασφαλή προορισμό άμεσων ξένων επενδύσεων
– Η Ελλάδα και ειδικότερα, η ευρύτερη περιοχή της πρωτεύουσας, ενδυναμώνει τη θέση της ως ένας παγκόσμιος τουριστικός προορισμός, κερδίζοντας ένα εκατομμύριο επιπλέον τουρίστες ετησίως με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την κίνηση της οικονομίας της.
– Η ευρύτερη νότια ζώνη της Αθήνας και οι όμοροι δήμοι θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν έναν νέο κύκλο ανάπτυξης και προόδου, συνδυαστικά και με τα άλλα μεγάλα projects που συντελούνται στην ευρύτερη περιοχή
– Παράπλευρα οφέλη σε τομείς στους οποίους η Ελλάδα έχει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα όπως: Εκπαίδευση, Τεχνολογία, Υγεία, Πολιτισμός
– Κόστη για την συντήρηση, καθαριότητα και ανανέωση του κοινοχρήστου τεχνικού εξοπλισμού, καθώς και τη συντήρηση των έργων υποδομής και των χώρων πρασίνου, που ανέρχονται σε περίπου 12 εκατ. ευρώ ανά έτος.
Το αρχιτεκτονικό γραφείο
Η επιλογή του διεθνούς φήμης αρχιτεκτονικού γραφείου Foster & Partners για τον στρατηγικό σχεδιασμό και τη σύνθεση των χρήσεων του Masterplan, συμβάλει στην ενίσχυση της προβολής του έργου και επιδιώκει, μέσω της εφαρμογής πρότυπων σχεδίων και αρχών σχεδιασμού, την αναβάθμιση του περιβάλλοντος και κατ’ επέκταση της ποιότητας ζωής των χρηστών της ανάπτυξης (μόνιμοι κάτοικοι, εργαζόμενοι, επισκέπτες).
Οι βασικές αρχές σχεδιασμού που τέθηκαν από τη Lamda Development S.A. προς τη Foster & Partners είναι:
– Οι αρχές της αειφόρου ανάπτυξης
– Ο σεβασμός στο ευρύτερο περιβάλλον, το φυσικό τοπίο, κλίμα και στην πολιτισμική κληρονομιά του τόπου (αρχαιολογικοί χώροι, διατήρηση-αναπαλαίωση κτηρίων ιστορικής σημασίας, σωστή διαχείριση όμβριων και υπόγειων υδάτων, αξιοποίηση ολυμπιακών εγκαταστάσεων)
– Η αξιοποίηση του θαλάσσιου μετώπου και η στροφή της πόλης προς τη θάλασσα
– Η βιωσιμότητα του Μητροπολιτικού Πάρκου, ενός από τα μεγαλύτερα πάρκα της Ευρώπης, μοναδικού ίσως λόγω της άμεσης γειτνίασης του με τη θάλασσα
– Η βελτίωση και εκσυγχρονισμός των έργων υποδομής (οδικοί άξονες, πεζόδρομοι, ποδηλατόδρομοι, σύνδεση με τραμ και μετρό) για την απρόσκοπτη μετακίνηση των χρηστών και επισκεπτών της ανάπτυξης, από και προς την ανάπτυξη / άλλους προορισμούς.
Έχοντας ως κεντρικό συστατικό στοιχείο της επένδυσης και χαρακτηριστικό της φιλοσοφίας τη δημιουργία και συντήρηση ενός πάρκου 2.000.000 τετραγωνικών μέτρων, ένα από τα μεγαλύτερα στον κόσμο, με ελεύθερη πρόσβαση προς το κοινό καθώς και την αναβάθμιση του παραλιακού μετώπου, με επίσης ελεύθερη πρόσβαση προς το κοινό, η πρόταση της Lamda Development S.A. περιλαμβάνει:
– Την αναβάθμιση του παραλιακού μετώπου με την πραγματοποίηση έργων για τη δημιουργία μίας συνεχόμενης αμμώδους παραλίας μήκους μεγαλύτερης του ενός χιλιομέτρου και πλάτους περίπου 50 μέτρων στην περιοχή του Αγίου. Κοσμά, τη δημιουργία μιας νέας μαρίνας για την εξυπηρέτηση μικρών σκαφών και σύνοδες εκπαιδευτικές χρήσεις μέσω της δημιουργίας ενός διεθνούς ενυδρείου αλλά και χρήσεις τουρισμού-αναψυχής (δημιουργία ξενοδοχειακής μονάδας 130 κλινών και άλλων χρήσεων αναψυχής), τη χερσαία ανάπτυξη χρήσεων τουρισμού-αναψυχής στην περιοχή της Τουριστικής Μαρίνας Σκαφών Αναψυχής (πρώην Ολυμπιακή Μαρίνα Αγ. Κοσμά) και συγκεκριμένα τη δημιουργία δύο ξενοδοχειακών μονάδων 270 περίπου κλινών, εμπορικές δραστηριότητες (Marina Mall), αθλητικές εγκαταστάσεις (Ναυτικός Όμιλος) και τέλος οικιστικές αναπτύξεις.
Ειδικότερα στο παραλιακό μέτωπο προβλέπεται η ανέγερση ενός τοπόσημου υψηλής αρχιτεκτονικής σχεδίασης που θα στεγάσει διαμερίσματα υψηλών προδιαγραφών ενώ στο βόρειο τμήμα της περιοχής του Αγ. Κοσμά, προβλέπεται η ήπια οικιστική ανάπτυξη μονοκατοικιών αλλά και διαμερισμάτων.
– Την ανάπτυξη του Μητροπολιτικού Πάρκου Πρασίνου και Αναψυχής, ενός πάρκου 2.000.000 τετραγωνικών μέτρων σε άμεση γειτνίαση με το Παραλιακό Μέτωπο αλλά και τη Λεωφόρο Βουλιαγμένης, με εύκολη πρόσβαση των κατοίκων των όμορων Δήμων Αλίμου, Αργυρούπολης, Ελληνικού και Γλυφάδας χάρη στη στρατηγική χωροθέτηση περισσότερων πυλών εισόδου, ένα Πάρκο που θα συνδυάζει την Ιστορία του χώρου (Πρώην Αεροδρόμιο Ελληνικού) μέσω της ανάδειξης κτηρίων ιστορικής σημασίας (East Terminal Building, Hangars) σε κτήρια πολιτιστικού ενδιαφέροντος (Exhibition Center, National Aviation Museums), της δημιουργίας χώρων περιπάτων και αναψυχής κατά μήκος των διαδρόμων τροχοδρόμησης των αεροπλάνων, τη μετεγκατάσταση και διεύρυνση αθλητικών εγκαταστάσεων και γηπέδων για την υπενθύμιση της Ολυμπιακής κληρονομιάς του χώρου που φιλοξένησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες «Αθήνα 2004» αλλά και την ανάπτυξη λοιπών χρήσεων αναψυχής σε ένα χώρο πρασίνου που θα χαρακτηρίζεται από τη χλωρίδα της Αττικής και αναμένεται να βελτιώσει σημαντικά το μικροκλίμα της ευρύτερης περιοχής του Ελληνικού και της ποιότητας ζωής των κατοίκων του.
– Την ανάπτυξη της έκτασης του πρώην Αεροδρομίου Ελληνικού με χρήσεις όπως εκπαιδευτικά ιδρύματα και campus στέγασης φοιτητών, διεθνή ιδρύματα υγείας και έρευνας καθώς και ένα πρότυπο Επιχειρηματικό Πάρκο, τα οποία στοχεύουν στην ανάδειξη της Αθήνας σε σημαντικό κέντρο εκπαίδευσης, έρευνας και επιχειρηματικότητας με δημιουργία πλέον των 50.000 περίπου νέων θέσεων εργασίας.
– Επιπροσθέτως, χρήσεις αναψυχής και εμπορίου συμπεριλαμβανομένου του μεγαλύτερου εμπορικού κέντρου της Αττικής, υπεραγορές, ξενοδοχειακά συγκροτήματα περίπου 2.000 κλινών καθώς και πρότυπες τουριστικές υποδομές (συνεδριακό κέντρο, νέο γήπεδο golf, αξιοποίηση του ολυμπιακού κέντρου canoe kayak) και τέλος οικιστικές αναπτύξεις.
Σε σύνολο επιφανείας 6.200.000 τετραγωνικών μέτρων, οι ελεύθεροι και ανοιχτοί χώροι ανέρχονται σε περίπου 1.800.000 τετραγωνικά μέτρα, μη συμπεριλαμβανομένου του Μητροπολιτικού Πάρκου Πρασίνου και Αναψυχής που ανέρχεται σε επιπλέον 2.000.000 τετραγωνικά μέτρα.
Κοινωνικά οφέλη
Η αξιοποίηση της περιοχής του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού αναμένεται να έχει πολλαπλές θετικές επιδράσεις στην κοινωνία. Ενδεικτικά θα μπορούσαν να αναφερθούν οι ακόλουθες:
– Η βελτίωση και εκσυγχρονισμός των έργων υποδομής (οδικό δίκτυο, πεζόδρομοι, ποδηλατοδρόμοι, βελτίωση σύνδεσης μέσων μαζικής μεταφοράς π.χ. σύνδεση με τραμ, μετρό, δίκτυα κοινής ωφέλειας) για την αντιμετώπιση των συγκοινωνιακών, λειτουργικών και περιβαλλοντικών προκλήσεων που θα επιφέρει η ανάπτυξη και τα οποία (έργα υποδομής) θα συνεισφέρουν τελικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των μόνιμων κατοίκων, εργαζομένων και επισκεπτών της ευρύτερης περιοχής του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού-Αγ. Κοσμά και των όμορων σε αυτόν Δήμων.
– Η δυνατότητα οργανωμένης πολεοδόμησης εντός του αστικού ιστού, με στρατηγικό σχεδιασμό των χρήσεων γης και κατάλληλη κατανομή κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων για την εξυπηρέτηση των χρηστών του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού-Αγ. Κοσμά και των όμορων σε αυτόν Δήμων.
Ειδικότερα επισημαίνονται:
- Η πρόνοια για την ένταξη στο σχέδιο Γενικής Διάταξης (Masterplan) Εγκαταστάσεων Κοινής Ωφελείας δομημένης επιφάνειας μεγαλύτερης των 200.000 τετραγωνικών μέτρων (π.χ. εκπαιδευτικά ιδρύματα, παιδικοί σταθμοί, εγκαταστάσεις πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, διοικητικές εγκαταστάσεις, πολιτισμικοί χώροι, εγκαταστάσεις πρόνοιας / Υγείας)
- Ανάπτυξη ανοιχτών κοινόχρηστων χώρων έκτασης 800.000 τετραγωνικών μέτρων (παιδικές χαρές, δημοτικές αθλητικές εγκαταστάσεις, πλατείες, άλση, κλπ) καθιστώντας το έργο ως πρότυπο πόλο έλξης ποικίλων δραστηριοτήτων για την οικογένεια
- Υλοποίηση πρότυπου οδικού δικτύου με πρόνοια για την χάραξη, οργάνωση και υλοποίηση αποκλειστικών ποδηλατόδρομων (μικρότερων των 50 χλμ σε μήκος, και 2,5-3 μέτρων σε πλάτος) και πεζόδρομων (μικρότερων των 50 χλμ σε μήκος, και 2,5-3 μέτρων σε πλάτος) για την εξυπηρέτηση του κόσμου
– Η ανάδειξη της ιστορίας του χώρου του πρώην αεροδρομίου Ελληνικού, με διατήρηση-αναπαλαίωση και εκσυγχρονισμό σημαντικών ιστοριών κτηρίων όπως το κτήριο του Σάαρινεν (πρώην ανατολικό αεροδρόμιο) και τα Hangars τα οποία θα μετατραπούν αντίστοιχα σε εκθεσιακούς και πολιτιστικούς χώρους, Aviation Museum κλπ.
– Δημιουργία θέσεων εργασίας τόσο βραχυπρόθεσμα (οικοδομική δραστηριότητα, επιστημονική κοινότητα / 10.000 θέσεις) όσο και μακροπρόθεσμα (σε βάθος εικοσαετίας) / 50.000 θέσεις (μελέτη ΙΟΒΕ), με αντίστοιχη δημιουργία νέων Επιχειρηματικών Δραστηριοτήτων (θερμοκοιτίδες επιχειρήσεων, Επιχειρηματικό Πάρκο, Υγεία και Έρευνα)
– Τέλος το έργο αναμένεται να τονώσει την ψυχολογία των επενδυτών και όχι μόνο, γεγονός με ιδιαίτερη σημασία αν ληφθεί υπόψη η ανεπάρκεια εγχώριων αποταμιεύσεων για την στήριξη των απαραιτήτων επενδύσεων που είναι αναγκαίες για την πραγματοποίηση ικανοποιητικών ρυθμών ανόδου του ΑΕΠ και δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας.
Το Μητροπολιτικό Πάρκο
Οι αρχές της αειφόρου ανάπτυξης και η εφαρμογή προτύπων περιβαλλοντικής πιστοποίησης των έργων και εγκαταστάσεων του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού-Αγ. Κοσμά, θα αποτελούν βασικά κριτήρια για τον σχεδιασμό των έργων.
Πρόκειται για μία πρότυπη αστική ανάπλαση, με χαμηλό συντελεστής δόμησης (συντελεστής δόμησης 0,5).
Η δημιουργία του Μητροπολιτικού Πάρκου, ενός από τα μεγαλύτερα πάρκα της Ευρώπης μοναδικού δε λόγω της γειτνίασής του με τη θάλασσα, αποτελεί το βασικό κεντρικό στοιχείο της ανάπτυξης.
Το Μητροπολιτικό Πάρκο έχει έκταση 2.000.000 τετραγωνικά μέτρα (200 εκτάρια), είναι δηλαδή μεγαλύτερο από το Hyde Park του Λονδίνου (142 εκτάρια). Η έκτασή του ισοδυναμεί με το 60% αυτής του Central Park (340 εκτάρια) και είναι σημαντικά μεγαλύτερο από άλλα ελληνικά πάρκα (π.χ. Εθνικός Κήπος/16 εκτάρια, Πεδίο Άρεως/27 εκτάρια).
Η αρδευόμενη έκταση, εκτιμάται στο 75% της επιφάνειάς του (1.500.000 τετραγωνικά μέτρα) με σημαντική βλάστηση που αναδεικνύει το μεσογειακό κλίμα και την χλωρίδα της Αττικής.
Με την ανάπτυξη και υλοποίησή του, αναμένονται σημαντικά οφέλη, τόσο περιβαλλοντικά (π.χ. βελτίωση μικροκλίματος περιοχής) όσο και κοινωνικά [νέος τρόπος ζωής – γνωριμία του επισκέπτη, κατοίκου, εργαζόμενου, οικογενειάρχη, κλπ με μία νέα εμπειρία ζωής (αθλητισμός, αναψυχή, διασκέδαση, πολιτισμός, αγροτουρισμός, διαδρομές περιπάτου, ποδηλατοδρόμοι, κλπ μέσα στο Πάρκο].
Η αναβάθμιση και αξιοποίηση του παραλιακού μετώπου και η στροφή και σύνδεση της πόλης με τη θάλασσα αποτελεί επίσης σημαντικό περιβαλλοντικό και κοινωνικό στόχο του Σχεδίου Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης.
Τέλος, ο σεβασμός στο ευρύτερο περιβάλλον, στο φυσικό τοπίο, κλίμα και στην πολιτισμική κληρονομιά του τόπου μέσω π.χ. της σωστής διαχείρισης όμβριων και υπόγειων υδάτων, της ανάδειξης και προστασίας των αρχαιολογικών χώρων, της διατήρησης-αναπαλαίωσης κτηρίων ιστορικής σημασίας και αξιοποίησης/μετασκευής ολυμπιακών εγκαταστάσεων, αποτελούν βασικές προϋποθέσεις του Σχεδίου.
