Ρεπορτάζ: Τόνια Κανελλίδου
Μία ανθρώπινη τραγωδία. Μια από εκείνες που προβληματίζουν σχετικά με τις συνθήκες ασφαλείας που επικρατούν στα ελληνικά στρατόπεδα. Ακόμη ένα θύμα, ένας νεαρός ο οποίος υπηρετούσε τη στρατιωτική του θητεία…
Ο θάνατος του στρατιώτη, Βάιου Μπόλτση, στις 18 Αυγούστου του 2008 από ηλεκτροπληξία στο στρατόπεδο Μακεδονομάχων της Κοζάνης ήταν η αιτία να κάτσουν στο εδώλιο του κατηγορουμένου πέντε άτομα, μεταξύ των οποίων και ο διοικητής της Μονάδας. Για τον θάνατο του 24χρονου άνδρα καταδικάστηκαν τρεις από τους πέντε κατηγορούμενους, με ποινές- που κατά τους οικείους του θύματος- ήταν χάδι: 15 μήνες φυλάκιση, με την ποινή να είναι εξαγοράσιμη προς 10 ευρώ την ημέρα.
Η zougla.gr φέρνει σήμερα στο φως της δημοσιότητας αποκλειστικά έγραφα-ντοκουμέντα που ανατρέπουν τα δεδομένα.
Το παράπονο των γονέων
Οι γονείς του άτυχου στρατιώτη κάνουν λόγο για «απογοητευτική απόφαση», μιλώντας για ξαφνική μεταστροφή στη συμπεριφορά των κατηγορουμένων. Όπως δηλώνουν στη zougla.gr, ενώ ο διοικητής αρχικά είχε απολογητική στάση, παρακαλώντας να μην τον καταδικάσουν, επειδή «έχει παιδιά», μετά την απόφαση απλώς εξαφανίστηκε.
Ακούστε τι λένε οι γονείς του Βάιου Μπόλτση
Οι ελλείψεις
Ο διευθυντής της Περιφερειακής Επιθεώρησης Υγιεινής και Ασφαλείας, σε προγραμματισμένο έλεγχο που έκανε τον Δεκέμβριο του 2007, αναφέρει: «Είχα επισημάνει περίπου 17 προβλήματα ασφαλείας στο στρατόπεδο, ενώ τον Φεβρουάριο του 2008 σε προγραμματισμένη επιθεώρηση τα προβλήματα αυτά έδειχναν να έχουν μειωθεί, χωρίς όμως να έχουν εξαλειφθεί».
Στην έκθεσή τους για την επιθεώρηση του Δεκεμβρίου, οι ελεγκτές αναφέρουν ότι «θα έπρεπε να τοποθετηθεί αντιηλεκτροπληξιακός διακόπτης στον ηλεκτρικό πίνακα του ισογείου», ενώ στις καταθέσεις τους παραδέχονται ότι τα προβλήματα ασφαλείας που υπήρχαν τον Δεκέμβριο του 2007 μπορούσαν να δημιουργήσουν κινδύνους για το προσωπικό και τους στρατιώτες! Ουδείς, όμως, ως φαίνεται, ενδιαφέρθηκε.
Ο πιο άμεσος κίνδυνος ήταν εκείνος της ηλεκτροπληξίας, είτε από διαρροή στον αγωγό του θερμοσίφωνα είτε από διαρροή στην αντίσταση του θερμοσίφωνα.
Επιθεωρήσεις στο «πόδι»
Το παράδοξο της υπόθεσης είναι ότι κάποιοι μόνιμοι αξιωματικοί παρακολούθησαν εισαγωγικά σεμινάρια σχετικά με την Υγιεινή και την Ασφάλεια, μόνο για μερικές ημέρες στη Θεσσαλονίκη και στη συνέχεια χρίστηκαν υπεύθυνοι για τις επιθεωρήσεις του χώρου, χωρίς φυσικά να διαθέτουν τις απαραίτητες γνώσεις.
Αξίζει, μάλιστα, να αναφερθεί ότι οι επιθεωρήσεις αυτές γίνονταν από τους «καταρτισμένους» στρατιωτικούς, απλώς κρατώντας το εγχειρίδιο στο χέρι και προσπαθώντας να συγκρίνουν αυτά που γράφονταν κατά περίπτωση με την… πραγματικότητα.
Ο συνταξιούχος ηλεκτρολόγος του στρατοπέδου
Από το υλικό, παράλληλα, προκύπτει ότι στη Μονάδα δεν υπήρχε μόνιμος ηλεκτρολόγος αλλά μόνο ένας πολιτικός υπάλληλος, ο οποίος συνταξιοδοτήθηκε τον Μάρτιο του 2008.
Το απίστευτο, όμως, είναι ότι εξακολουθούσε να επισκέπτεται το στρατόπεδο για τυπικούς ελέγχους και περιοδικές μετρήσεις. Κάτι που φυσικά είναι παράνομο, καθώς ένας υπάλληλος μετά τη συνταξιοδότησή του δεν μπορεί να εξακολουθεί να ασκεί το επάγγελμά του και μάλιστα σε κρατική υπηρεσία.
Ο συνταξιούχος μάλιστα ηλεκτρολόγος ήταν και εκείνος που ειδοποιήθηκε από τον διοικητή την ημέρα του μοιραίου συμβάντος, για να εισέλθει στο στρατόπεδο και να εκτιμήσει γιατί συνέβη κάτι τέτοιο. Ο ηλεκτρολόγος καταθέτει πως δεν είχε αντιληφθεί κάποιου είδους δυσλειτουργία στην εγκατάσταση, αφού αναφέρει απροκάλυπτα ότι ουδέποτε έκανε μετρήσεις των γειώσεων, καθώς, όπως παραδέχεται, δεν είχε τις απαραίτητες γνώσεις και δεν διέθετε τα αντίστοιχα όργανα.
Κατεστραμμένη η κεντρική γείωση του κτηρίου
Ο πραγματογνώμονας, που όρισε η οικογένεια του στρατιώτη, κ. Γεώργιος Ζούτσος διαπίστωσε ατέλειες και κακοτεχνίες από τη μη συντήρηση της εγκατάστασης. Το γεγονός αυτό θα οδηγούσε με μαθηματική ακρίβεια σε ατύχημα, αφού για τη λειτουργία ρελέ διαφυγής είναι απαραίτητη η ύπαρξη γείωσης. Στην έκθεσή του αναφέρει: «Δεν υπήρχε στον γενικό πίνακα του κτηρίου κεντρικός αυτόματος διακόπτης που να προστατεύει τον οποιοδήποτε από τη διαρροή του ηλεκτρικού ρεύματος, ενώ το σημαντικότερο όλων είναι πως η κεντρική γείωση του κτηρίου κατά τη διάρκεια της πραγματογνωμοσύνης μου βρέθηκε κατεστραμμένη».
Οι φωτογραφίες της ντροπής
Η έρευνα της zougla.gr αποκαλύπτει την εγκληματική εγκατάλειψη του εν λόγω στρατοπέδου. Η κακή συντήρηση της ηλεκτρολογικής εγκατάστασης των λουτρών που λειτουργούν από τη δεκαετία του 50’, σε συνδυασμό με πρόχειρες επεμβάσεις, συνθέτει την εικόνα ενός στρατοπέδου με σκουριασμένους θερμοσίφωνες, ακάλυπτα καλώδια και γενικότερα εγκαταστάσεις που δεν έχουν συντηρηθεί σχεδόν ποτέ, όπως μπορούμε να διακρίνουμε και στις φωτογραφίες που τραβήχτηκαν πριν και μετά το συμβάν.
«Πήγα να τον σώσω και με χτύπησε και εμένα το ρεύμα»
Ο άνθρωπος που πήγε να δώσει τις πρώτες βοήθειες στον άτυχο στρατιώτη, γιατρός στην ειδικότητα, αντίκρισε νερά σε όλο το πάτωμα. «Η πρώτη σκέψη ήταν πως έπεσε και χτύπησε, το φως της λάμπας λειτουργούσε κανονικά στο λουτρό, ενώ το σώμα του άτυχου στρατιώτη είχε μπλοκάρει την πόρτα.
Μην μπορώντας να ανοίξω την πόρτα, έσπασα με μερικές κλοτσιές το κάτω μέρος της και, απλώνοντας το χέρι μου για να δω αν ο στρατιώτης έχει σφυγμό, αισθάνθηκα ένα ελαφρύ μούδιασμα, ανασηκώθηκα για λίγο, γονάτισα και πάλι όταν ακούμπησα για δεύτερη φορά το θύμα ξανά αισθάνθηκα το ίδιο μούδιασμα. Τότε ήταν που διέταξα τους παρευρισκόμενους στρατιώτες να κατεβάσουν αμέσως όλες τις ασφάλειες, αφού συνειδητοποίησα ότι πιθανώς υπήρχε διαρροή ρεύματος» δηλώνει.
Μετά την επαφή που είχε με το θύμα νοσηλεύτηκε και ο ίδιος για 24 ώρες στο «Μαμάτσειο» Νοσοκομείο Κοζάνης, λόγω της έκθεσής του στη διαρροή του ηλεκτρικού ρεύματος.
Δεν είχε κανείς τις γνώσεις
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλούν οι καταθέσεις των κατηγορουμένων. Ο μόνιμος αξιωματικός Β.Ν., που ήταν υπεύθυνος Υγιεινής και Ασφαλείας του στρατοπέδου, στην κατάθεσή του δηλώνει ότι δεν είχε τις απαραίτητες τεχνικές γνώσεις. « … τον Αύγουστο του 2007 στην πρώτη επιθεώρηση, έχοντας ως οδηγό τον ενδεικτικό κατάλογο επιθεώρησης υγιεινής και ασφάλειας …. Είχα επισημάνει περίπου 17 προβλήματα ασφαλείας… τον Φεβρουάριο του 2008 κάποια από αυτά είχαν αποκατασταθεί… σε αυτά που είχαν αποκατασταθεί ήταν και η τοποθέτηση του αντιηλεκτροπληξιακού ρελέ στον πίνακα του ισογείου… Όπως έμαθα μόλις σήμερα αυτός ο ρελές είχε τοποθετηθεί μόνο για τον θερμοσίφωνα και όχι για όλον τον πίνακα, όπως είχε επισημανθεί ότι πρέπει να γίνει στην έκθεση επιθεώρησης το 2007…. Οι τεχνικές μου γνώσεις και η εκπαίδευσή μου δεν μου επέτρεψαν να ξεχωρίσω αυτή τη διαφοροποίηση».
Ο διοικητής Σ.Ν. στην κατάθεσή του ρίχνει την ευθύνη στο ότι δεν υπήρχαν οι απαιτούμενοι πόροι. «Τον τελευταίο χρόνο οι στρατιώτες χρησιμοποιούσαν την ντουζιέρα στα λουτρά των αξιωματικών που ήταν σε καλύτερη κατάσταση…. Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι στην επιθεώρηση του Δεκεμβρίου, επισημάνθηκε ότι πρέπει να τοποθετηθεί αντιηλεκτροπληξιακός διακόπτης στον ηλεκτρικό πίνακα του ισογείου. Αυτό δεν μπορούσε να γίνει άμεσα για όλο τον πίνακα, λόγω μη ύπαρξης αντίστοιχης πίστωσης περίπου 1.000 ευρώ. Τοποθετήθηκε όμως, με πιστώσεις που είχαν διατεθεί στον λόχο, αντιηλεκτροπληξιακός διακόπτης, που ήταν μικρότερου κόστους, το οποίο μπορούσε να καλυφθεί από τον λόχο εκείνη τη στιγμή».
