Ρεπορτάζ: Παναγιώτης Βλαχουτσάκος
Bελτίωση όσον αφορά στις συνθήκες κράτησης Ελλήνων και ξένων υπηκόων έχει παρουσιάσει η χώρα μας, σύμφωνα με την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας (CPT), την οποία φέρνει σήμερα στο φως το zougla.gr.
Δεδομένου ότι η προηγούμενη έκθεση της επιτροπής, που είχε συνταχθεί το 2013, έκανε λόγο για εντελώς απάνθρωπες και απαράδεκτες συνθήκες διαβίωσης τόσο στις ελληνικές φυλακές όσο και στα κέντρα κράτησης μεταναστών, οι νέες διαπιστώσεις, αν μη τι άλλο, καταδεικνύουν ότι τουλάχιστον στον συγκεκριμένο τομέα τα πράγματα έχουν αρχίσει να αλλάζουν προς τη θετική κατεύθυνση, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι δεν απομένουν πολλά ακόμη να γίνουν. Όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ, τα μέλη της επιτροπής έφθασαν στη χώρα μας τον περασμένο Απρίλιο και από τις 14 έως τις 23 του μηνός άρχισαν να επισκέπτονται διάφορες αστυνομικές υπηρεσίες, καταγράφοντας τα συμπεράσματά τους. Προβλήματα εξακολουθούν να υπάρχουν κυρίως στις συνθήκες υγιεινής και στις υλικοτεχνικές υποδομές. Για τα ζητήματα αυτά έχει ενημερωθεί το Αρχηγείο της ΕΛ.ΑΣ., το οποίο, όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η ηλεκτρονική μας εφημερίδα, διέταξε διοικητική έρευνα.
Ωστόσο, διαπιστώθηκε ότι «η πρόσφατη αλλαγή πολιτικής, που στόχευε στη μη κράτηση των μεταναστών σε παράτυπη κατάσταση στα Αστυνομικά Τμήματα, και οι προσπάθειες για τη μη συστηματική κράτηση προφυλακισθέντων για παρατεταμένες περιόδους σε Αστυνομικά Τμήματα έχουν βελτιώσει σημαντικά την κατάσταση».
Καλές οι συνθήκες στον 7ο της ΓΑΔΑ
Σύμφωνα με την αναφορά, η οποία βρίσκεται στη διάθεση του zougla.gr, τα καλύτερα σχόλια αποκόμισε ο 7ος όροφος της ΓΑΔΑ, καθώς, όπως σημειώνεται, οι συνθήκες στην κύρια εγκατάσταση κράτησης έχουν βελτιωθεί σημαντικά σε σύγκριση με την προηγούμενη επίσκεψη.
«Ολόκληρος ο όροφος έχει ανακαινιστεί, τόσο οι πτέρυγες όσο και οι εγκαταστάσεις υγιεινής έχουν εκμοντερνιστεί και επισκευαστεί και οι ηλεκτρικές εγκαταστάσεις -κλιματισμός και θέρμανση- έχουν επίσης βελτιωθεί. Δεδομένου ότι κρατούνταν μόνο 24 άτομα την ημέρα της επίσκεψης, οι συνθήκες ήταν γενικά καλές. Τα περισσότερα από τα στρώματα και τις κουβέρτες ήταν καθαρά και οι κρατούμενοι δεν παραπονέθηκαν για τις συνθήκες» αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Παράλληλα, μνεία γίνεται και για τη Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Θεσσαλονίκης, όπου η αντιπροσωπεία της επιτροπής κατέγραψε ότι κρατούνταν 27 άτομα στα 20 κελιά. Κατάσταση σαφώς καλύτερη από εκείνη που επικρατούσε το 2013, όταν στον ίδιο χώρο κράτησης βρίσκονταν στριμωγμένοι 81 άνθρωποι!
«Να αποσυρθούν τα κελιά από τον 11ο και 12ο όροφο»
Στον αντίποδα, οι χώροι κράτησης στον 11ο και 12ο όροφο της ΓΑΔΑ ήταν, σύμφωνα με την CPT, τελείως ακατάλληλοι για κράτηση ατόμων παραπάνω από λίγες ώρες.
«Ο χώρος κράτησης στον 11ο όροφο περιελάμβανε 5 κελιά, ενώ στον χώρο του 12ου ορόφου υπήρχαν 10 κελιά. Ήταν σχεδόν τελείως σκοτεινά, καθώς δεν υπήρχε πρόσβαση σε φυσικό φως, ενώ τεχνητό μπορούσε να ανάψει μόνο απ’ έξω» επισημαίνεται από την επιτροπή, η οποία προτείνει να «αποσυρθούν οριστικά από τη λειτουργία τα κελιά στον 11ο και 12ο όροφο της ΓΑΔΑ».
Κακές οι υλικοτεχνικές υποδομές στα περισσότερα τμήματα
Αναφορικά με τους χώρους κράτησης άλλων αστυνομικών τμημάτων που επισκέφθηκε η επιτροπή, οι υλικές συνθήκες δεν είχαν βελτιωθεί από την προηγούμενη επίσκεψη του 2013. Όπως επισημαίνεται, αυτές μπορούν γενικά να χαρακτηριστούν ως φτωχές εξαιτίας της απτής έλλειψης υγιεινής και συντήρησης. Τα κελιά καθαυτά ήταν γενικά βρόμικα, με πολυκαιρισμένα στρώματα και κουβέρτες.
Στους κρατουμένους δεν παρέχονταν συνήθως καθαριστικά ή προϊόντα υγιεινής, ενώ δεν υπήρχε πρόσβαση σε εξωτερική άσκηση ή άλλες δραστηριότητες για την απασχόλησή τους σε κανένα από τα υπό επίσκεψη τμήματα, παρά το γεγονός ότι άτομα μπορούσαν να κρατηθούν εκεί για αρκετές ημέρες ή και εβδομάδες.
Ειδικότερα, σε δύο τμήματα της Αττικής διαπιστώθηκε ότι τα κελιά που βρίσκονταν δίπλα στο γραφείο του αξιωματικού Υπηρεσίας ήταν τελείως ανεπαρκή. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι δύο άνδρες που κρατούνταν σε ένα από αυτά και κοιμούνταν σε ένα στρώμα στο πάτωμα είπαν σε μέλη της επιτροπής ότι η πρόσβαση στην τουαλέτα ήταν προβληματική και πως, κάποιες φορές, έπρεπε να ουρούν σε μπουκάλι, ενώ μια γυναίκα, που είχε κρατηθεί για μία βραδιά στον προθάλαμο, ισχυρίστηκε ότι έπρεπε να κοιμηθεί ισορροπώντας ανάμεσα σε δύο περιστρεφόμενες καρέκλες. Όπως διαπίστωσε μάλιστα η αντιπροσωπεία, περίπου 17 ώρες μετά την τοποθέτησή της σε εκείνο το δωμάτιο δεν της είχε παρασχεθεί καθόλου τροφή. Παρόμοιες όμως ήταν οι συνθήκες και στα τμήματα που βρίσκονται εκτός Αθηνών. Τα κελιά, για παράδειγμα, που είναι στον 3ο όροφο του Αστυνομικού Μεγάρου Θεσσαλονίκης διαπιστώθηκε ότι δεν καθαρίζονταν σε τακτική βάση, με τους κρατουμένους να παραπονιούνται για την έλλειψη φυσικού φωτός και εξαερισμού.
Τέλος, προβλήματα, μεταξύ άλλων, παρουσίαζε και το Α.Τ. Καλαμάτας, καθώς, όπως επισημαίνεται, τα κελιά ήταν βρόμικα, υγρά και κακώς αεριζόμενα, ενώ δεν υπήρχε πρόσβαση σε φυσικό φως και ο τεχνητός φωτισμός ήταν φτωχός αλλά αρκετός για να ενοχλεί τους κρατουμένους, αφού δεν έσβηνε το βράδυ.
