Ρεπορτάζ: Πέτρος Κουσουλός, Παναγιώτης Βλαχουτσάκος
Νομικοί κύκλοι εκτιμούν ότι η απόφαση η οποία εκδόθηκε κατόπιν αγωγής που κατέθεσαν καταναλωτικές οργανώσεις, μεταξύ των οποίων και το ΙΝ.ΚΑ., αποτελεί νομικό πρόδρομο για την προσφυγή των καταναλωτών εναντίον της ΔΕΗ και της επιστροφής των ποσών τα οποία πλήρωσαν για την έκτακτη εισφορά που συμπεριλήφθηκε στα τιμολόγια της Υπηρεσίας.
Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και η Υπηρεσία να ασκήσει έφεση έως ότου η υπόθεση εκδικασθεί σε δεύτερο βαθμό οι πολίτες θα «προστατεύονται» από την απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου.
Το σκεπτικό
Στο σκεπτικό τους οι δικαστές έκριναν ότι η καταβολή του χαρατσιού μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ είναι παράνομη και αντισυνταγματική. Όπως έκριναν, εφ’ όσον το επίδικο τέλος (το χαράτσι) δεν επιβάλλεται σε ανταπόδοση συγκεκριμένης παρεχόμενης υπηρεσίας από το Κράτος προς τους πολίτες, αλλά τα έσοδά από την είσπραξη χρησιμοποιούνται για κάλυψη του δημοσιονομικού ελλείμματος, δεν συνιστά ανταποδοτικό τέλος, αλλά φόρο.
Η απόφαση επικαλείται και το άρθρο 4 του Συντάγματος σχετικά με την επιβολή των φορολογικών επιβαρύνσεων στο οποίο επισημαίνεται ότι η επιβολή φορολογικού βάρους επιτρέπεται μόνον εάν και στον βαθμό που υφίσταται φοροδοτική ικανότητα.
Η φοροδοτική ικανότητα αποτελεί ιδιότητα του υποκειμένου και συνίσταται, στην δυνατότητα του προσώπου να καταβάλει τον φόρο, χωρίς να θίγεται το ελάχιστο όριο αξιοπρεπούς διαβιώσεώς του.
Προσδιορίζεται δε βάσει κριτηρίων αντικειμενικών, αναγομένων στο εισόδημα ή στην περιουσία και υποκειμενικών, αναγομένων κυρίως στην προσωπική, οικογενειακή, κοινωνική κατάσταση, υγεία και ηλικία του φορολογουμένου.
Και αν ακόμη ήθελε θεωρηθεί ότι για την επιβάρυνση των προσώπων στα οποία επιβάλλεται ο επίμαχος φόρος, συντρέχει το στοιχείο της φοροδοτικής ικανότητος, ο προσδιορισμός του κύκλου των βαρυνομένων με τον φόρο αυτό προσώπων παρίσταται, εν όψει του εξαγγελλομένου σκοπού αυθαίρετος, διότι οι επίμαχες ρυθμίσεις θίγουν τις καθιερωμένες από τις ανωτέρω συνταγματικές διατάξεις, αρχές της καθολικότητας και της ισότητας του φόρου.
Οι δικαστές παράλληλα έκριναν ότι οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις δεν μπορούν να χαρακτηριστούν «έκτακτες» υπό την έννοια του φόρου που επιβάλλεται για την αντιμετώπιση εκτάκτων και απρόβλεπτων καταστάσεων, δεδομένου ότι η θέσπιση του στις 3 Οκτωβρίου 2011 με άμεση ισχύ από της ημερομηνίας αυτής, χωρίς σχετική πρόβλεψη στον προϋπολογισμό του έτους 2011 (κατά παράβαση του Συντάγματος) αποσκοπεί στην πρόληψη δημοσιονομικών προβλημάτων.
Σε ό, τι αφορά τη διακοπή της παροχής ηλεκτρικού ρεύματος σε εκείνους που αρνούνται να πληρώσουν το «χαράτσι» το Πολυμελές Πρωτοδικείο αποφάσισε ότι αντίκειται στο άρθρο 5 του Συντάγματος και την αρχή της αναλογικότητας, καθώς και στο άρθρο 2, διότι συνεπάγεται στέρηση κοινωνικού αγαθού ζωτικής σημασίας, ουσιώδους για την αξιοπρεπή, υπό τα σύγχρονα δεδομένα, διαβίωση του ανθρώπου, δεδομένου ότι χρησιμοποιεί αγαθό ζωτικής σημασίας για την ανθρώπινη διαβίωση.
Η απόφαση
Το αποτέλεσμα είναι βάσει της δικαστικής απόφασης η ΔΕΗ να υποχρεώνεται:
1) να μην διακόπτει την παροχή ρεύματος στους καταναλωτές που δεν καταβάλλουν το τέλος ηλεκτροδότησης που επιβλήθηκε,
2) να δέχεται την καταβολή από τους καταναλωτές του αντιτίμου των λογαριασμών που εκδίδει, αφαιρουμένου του αναγραφόμενου ποσού του τέλους ηλεκτροδότησης που επιβλήθηκε και
3) να μην ενσωματώνει, υπολογίζει και καταλογίζει στους λογαριασμούς κατανάλωσης ρεύματος που εκδίδει το τέλος ηλεκτροδότησης.
Παράλληλα το δικαστήριο αναγνώρισε το δικαίωμα των καταναλωτών να αξιώσουν μεμονωμένα αποζημίωση για κάθε μία από τις παραπάνω βλαπτικές συμπεριφορές της εναγομένης.
Δείτε την απόφαση
«Τέλος στις απειλές»
Για το θέμα τοποθετήθηκε και ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Καταναλωτή, κ. Γιώργος Λεχουρίτης, ο οποίος φιλοξενούμενος στην εκπομπή «Cosa Nostra» της τηλεόρασης της Ζούγκλας, ανέφερε ότι πρόκειται για απόφαση σταθμό από την οποία θα ωφεληθούν σημαντικά οι πολίτες που βάζει τέλος στις «απειλές» διακοπής ρεύματος.
