Του Κώστα Ιερίδη
Σε καθεστώς πλήρους κατάρρευσης βρίσκονται η αγορά λιανεμπορίου και η ελληνική βιομηχανία, καθώς άλλοτε κραταιοί όμιλοι έχουν αναγκαστεί να βάλουν «λουκέτο», αδυνατώντας να ανταποκριθούν στις νέες συνθήκες που δημιούργησε η οικονομική κρίση.
Άλλοτε κραταιοί όμιλοι έχουν αναγκαστεί να βάλουν «λουκέτο» λόγω οικονομικής κρίσης
ΙΜΑΣ
Τον περασμένο Μάρτιο η ιστορική βιομηχανία «ΙΜΑΣ Α.Ε.», έπειτα από 44 χρόνια λειτουργία, οδηγήθηκε σε διακοπή της παραγωγικής της δραστηριότητας, ύστερα από απόφαση της ιδιοκτήτριας εταιρείας, του γερμανικού ομίλου ContiTech, που μεταξύ άλλων παράγει τα γνωστά ελαστικά Continental.
Οι επικεφαλής του ομίλου γνωστοποίησαν στις αρχές της άνοιξης με επιστολή τους στους 138 εργαζομένους της βιομηχανίας παραγωγής μεταφορικών ταινιών την απόφασή τους να διακόψουν τη λειτουργία της μονάδας και να προχωρήσουν σε λύση των συμβάσεων εργασίας. Η εξέλιξη αυτή ήρθε έπειτα από πολύμηνες διαπραγματεύσεις μεταξύ της διοίκησης και των εργαζομένων της ContiTech ΙΜΑΣ Α.Ε. προκειμένου να υπογραφεί νέα επιχειρησιακή σύμβαση εργασίας, οι οποίες, ωστόσο, δεν είχαν καταλήξει σε συμφωνία.
Ιδρύθηκε το 1972 στον Βόλο και για περισσότερα από 40 χρόνια παρήγαγε ελαστικές μεταφορικές ταινίες με συρματόσχοινα, ταινίες με λινά, ελαστικές επενδύσεις τροχαλίας και υλικά συγκολλήσεως. Με αλλεπάλληλες επενδύσεις πολλαπλασίασε το δυναμικό της και το 2007 έγινε η προσθήκη μιας επιπλέον γραμμής παραγωγής, ενώ ξεκίνησαν εξαγωγές κυρίως σε Αυστραλία, ΗΠΑ, Τουρκία και ασιατικές αγορές.
Χαλυβουργία Ελλάδας
Ο χορός των «λουκέτων» περιλαμβάνει και το εργοστάσιο της Χαλυβουργίας Ελλάδος στην Ελευσίνα, της οικογένειας Μάνεση, που παρέμενε κλειστό από το 2011, ωστόσο η οριστική απόφαση ελήφθη το 2014.
Softex
Το «λουκέτο» της Softex τον Μάρτιο ήταν το φυσικό επακόλουθο για μια εταιρεία η οποία αντιμετώπισε σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Η πυρκαγιά που ξέσπασε στις εγκαταστάσεις της βιομηχανίας το καλοκαίρι του 2015 αποτέλεσε την αρχή του τέλους, καθώς ήταν ένα γεγονός που ήρθε σε μια ούτως ή άλλως δύσκολη συγκυρία αλλεπάλληλων ζημιογόνων χρήσεων. Κάποιοι μιλούν για προειλημμένη απόφαση της ιταλικής ιδιοκτησίας της Bolton Group.
Παρά τις περί του αντιθέτου εικασίες, οι συνασφαλίστριες εταιρείες (Generali Hellas, HDI Gerling, Interamerican, ΑΤΕ) ανακοίνωσαν ότι κατέβαλαν σε εύλογο χρόνο (τον Δεκέμβριο) την αποζημίωση, η οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, έφτασε τα 8,5 εκατ. ευρώ. Και παρότι στην τριμερή συνάντηση που είχε πραγματοποιηθεί το υπουργείο διεμήνυσε ότι δεν θα δεχτεί το κλείσιμο του εργοστασίου, η ιταλική εταιρεία επέμεινε στην απόφασή της, η οποία χαρακτηρίζεται αμετάκλητη από τη διοίκηση της Softex.
Η εταιρεία, που δημιουργήθηκε από τον Κωνσταντίνο Κεφάλα το 1937 και μεσουράνησε μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’80 όχι μόνο στην αγορά tissue, αλλά και στο δημοσιογραφικό χαρτί, βρέθηκε εκτεθειμένη εξαιτίας του υψηλού δανεισμού, όταν αυτός έγινε άμεσα απαιτητός το 1984, με αποτέλεσμα η επιχείρηση να περάσει στο Δημόσιο και στον ΟΑΕ.
Sprider
Τα προβλήματα για την εταιρεία ένδυσης και υπόδησης ξεκίνησαν το 2009, επιδεινώθηκαν με την πυρκαγιά στις εγκαταστάσεις της και… έλαβαν τέλος με την υπαγωγή της επιχείρησης σε καθεστώς πτώχευσης τον Ιανουάριο του 2014.
Τότε η Δικαιοσύνη έκανε δεκτή την αίτηση πτώχευσης λόγω και του ότι η Sprider χρωστούσε συνολικά 95,5 εκατ. ευρώ σε τρίτους (Δημόσιο, προμηθευτές κ.τ.λ.), έχοντας περιέλθει σε μόνιμη ταμειακή δυσχέρεια. Τα καταστήματα της εταιρείας (54 στην Ελλάδα και 7 στο εξωτερικό) έκλεισαν οριστικά την 1η Οκτωβρίου 2013, οπότε και 887 εργαζόμενοι οδηγήθηκαν στο ταμείο ανεργίας.
Neoset
Mια από τις πιο πετυχημένες βιομηχανίες επίπλων, που είχε καταφέρει να κυριαρχήσει στην ελληνική αγορά, η Neoset, δεν μπόρεσε να αντεπεξέλθει στον ισχυρό ανταγωνισμό και οδηγήθηκε σε πτώχευση τον Μάρτιο του 2014. Είχε προηγηθεί η κατάσχεση του οικοπέδου του εργοστασίου στο Βασιλικό Εύβοιας το 2013, το οποίο είχε σταματήσει να λειτουργεί την ίδια χρονιά.
Τα τεράστια προβλήματα της αγοράς επίπλου και οι υψηλές υποχρεώσεις είχαν οδήγησαν τη γνωστή εταιρεία στην αίτηση ένταξης στο άρθρο 99. Η αίτηση όμως, αυτή απορρίφθηκε με αποτέλεσμα η πτώχευση να υπήρξε μονόδρομος για την εταιρεία που εμφάνιζε ζημιές 53,1 εκατ. ευρώ.
Shelman
Tο 2014 πτώχευσε και η Shelman, η οποία υπήρξε στην ακμή της η μεγαλύτερη βιομηχανία παραγωγής ξύλου στα Βαλκάνια. Το εργοστάσιο της Χαλκίδας έκλεισε τον Φεβρουάριο του 2013. Ωστόσο, η κρίση στον κλάδο της ξυλείας, σε συνδυασμό με κινήσεις εξαγορών που δεν απέδωσαν καρπούς, και οι υψηλές μισθολογικές και λειτουργικές δαπάνες έφεραν εκτίναξη των ζημιών, με τη διοίκηση να μην μπορεί τελικά να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τα προϊόντα απομίμησης ξύλου -οι εισαγωγές τους εκτοξεύτηκαν τα τελευταία έξι χρόνια- και η αυξανόμενη κυριαρχία του αλουμινίου οδήγησαν τον όμιλο στο να μειώσει σημαντικά τις τιμές, παρότι το κόστος παραγωγής αυξήθηκε, γεγονός που προκάλεσε συσσωρευμένες ζημιές και υψηλά χρέη.
Fokas
Ο ασκός του Αιόλου για την εταιρεία -της οποίας ο, γεννηθείς το 1925, πρόεδρος Λέανδρος Φωκάς ξεκίνησε ως μικροπωλητής στη Θεσσαλονίκη- άνοιξε το 2010, με τον ισολογισμό να εμφανίζει σοβαρές ζημιές.
Tο 2010 η Fokas πραγματοποίησε πωλήσεις της τάξεως των 70 εκατ. ευρώ, οι οποίες είχαν κόστος 42,5 εκατ. ευρώ. Το κόστος, δηλαδή, αντιπροσώπευε ποσοστό άνω του 60% του κύκλου εργασιών. Τα υψηλά αυτά έξοδα, το μεγάλo κόστoς διοικητικής λειτουργίας και η αύξηση των υποχρεώσεων, όπως προκύπτει από τις δημοσιοποιημένες λογιστικές καταστάσεις, σε συνδυασμό με τη ραγδαία πτώση των πωλήσεων από το 2010, οδήγησαν σε ζημιές τη Fokas.
Το 2008 η αλυσίδα διέθετε οκτώ πολυκαταστήματα σε όλη τη χώρα και ένα «στοκατζίδικο» στην Αθήνα, και απασχολούσε 1.500 άτομα.
On Telecoms
Τον Δεκέμβριο του 2015 πτώχευσε και η On Telecoms. Η εταιρεία εμφάνιζε συσσωρευμένες ζημιές της τάξεως των 300 εκατ. ευρώ, ενώ το 2013, οπότε δημοσιοποιήθηκαν οι τελευταίες οικονομικές καταστάσεις, παρουσίασε κύκλο εργασιών 25,8 εκατ. ευρώ (από 39,7 εκατ.), ζημιές 21,7 εκατ. ευρώ, αρνητικά ίδια κεφάλαια 75,8 εκατ. ευρώ και συνολικές υποχρεώσεις 102,9 εκατ. ευρώ. Υπήρξε η πρώτη εταιρεία που έφερε, πριν από περίπου επτά χρόνια, το triple play (συνδυασμένες υπηρεσίες τηλεφωνίας, διαδικτύου και οπτικοακουστικού περιεχομένου) στην Ελλάδα. Ωστόσο, η πρωτιά αυτή δεν εξασφάλισε τη μετέπειτα πορεία της.
Έτσι, τη χρήση του 2010, περίπου τρία χρόνια μετά το πάρτι του Νοεμβρίου 2007 στο κέντρο «Χάραμα» για τη συμπλήρωση πελατειακής βάσης 50.000 συνδρομητών, η εταιρεία εμφάνισε αρνητικά ίδια κεφάλαια 18 εκατ. ευρώ και συσσωρευμένες ζημιές άνω των 100 εκατ. ευρώ.
Παράλληλα, η συνδρομητική της βάση από το 2011 μέχρι το «λουκέτο» ήταν σταθερά μειούμενη, ενώ το τρίτο τρίμηνο του 2012 βρέθηκε κάτω από το όριο των 100.000 πελατών.
Σούπερ μάρκετ Ατλάντικ
Η Ατλάντικ, η πέμπτη μεγαλύτερη αλυσίδα σούπερ μάρκετ της χώρας, πριν κλείσει, βυθίστηκε επίσης υπό το βάρος των δανειακών υποχρεώσεων, οδηγώντας στην ανεργία περισσότερους από 3.000 εργαζομένους και προκαλώντας ζημίες σε 1.500 και πλέον προμηθευτές.
Καθοριστικής σημασίας ήταν και η κόντρα ανάμεσα στους βασικούς μετόχους, την οικογένεια Αποστόλου και την οικογένεια Λαουτάρη, στη διάρκεια της οποίας εκτοξεύθηκαν εκατέρωθεν σκληρές κατηγορίες. Μάλιστα, η διαμάχη των δύο πλευρών έφθασε μέχρι το ελληνικό Κοινοβούλιο.
Κατσέλης
Η οικονομική κρίση, η έλλειψη ρευστότητας και η συρρίκνωση των μεριδίων αγοράς οδήγησαν σταδιακά στο κλείσιμο ενός από τα κυρίαρχα brand στον κλάδο των τροφίμων. Οι δύο κύριες οικογένειες-μέτοχοι της εταιρείας (Δαυίδ-Λεβέντης) είχαν απευθυνθεί για βοήθεια σε τράπεζες και βασικούς μετόχους, χωρίς ωστόσο να καταφέρουν να λάβουν την απαραίτητη χρηματοδότηση.
Λόγω της κρίσης η εταιρεία δεν κατάφερε να αποκτήσει τα αναγκαία κεφάλαια, γεγονός που προκάλεσε πολύ μεγάλη καθυστέρηση στην εφαρμογή των διαρθρωτικών μέτρων και στον εφοδιασμό της με την απαιτούμενη για τη λειτουργία της ρευστότητα.
Με άλλα λόγια, παρά τον όγκο των διατεθέντων κεφαλαίων, το γεγονός ότι τα κεφάλαια αυτά δόθηκαν σταδιακά και με καθυστερήσεις, σε συνδυασμό με τη διεθνή κρίση (μεγάλη αύξηση τιμών σίτου/αλεύρων) και την παρατεταμένη ύφεση στην ελληνική αγορά, είχε ως αποτέλεσμα να μην αποφευχθεί η συρρίκνωση της παραγωγής, που με τη σειρά της οδήγησε σε μη εφοδιασμό της αγοράς με προϊόντα της εταιρείας και απώλεια πωλήσεων. Αποτέλεσμα ήταν η επιχείρηση να στερηθεί του απαραίτητου κεφαλαίου κίνησης.
* Eκ παραδρομής αναφέρθηκε στο ρεπορτάζ η Χαλυβουργική. Η εταιρεία σε ανακοίνωσή της αναφέρει: Στην ιστοσελίδα www.zougla.gr δημοσιεύθηκε με ημερομηνία πρώτης καταχώρησης 20/04/2016 άρθρο και έχει τίτλο «9+1 λουκέτα στα χρόνια της κρίσης», το οποίο κατά τη γνώμη μας είναι ανακριβέστατο όσον αφορά πληροφορίες που αφορούν στη ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΚΗ Α.Ε. Συγκεκριμένα ο συντάκτης του άρθρου στην παράγραφο με υπότιτλο «Χαλυβουργία Ελλάδος» αναφέρει ότι «….Το πλήγμα για τον συγκεκριμένο κλάδο, που υπέστη σοβαρές ζημιές λόγω της κατάρρευσης της οικοδομής, επιβεβαιώνεται και από το λουκέτο της Χαλυβουργικής της οικογένειας Αγγελόπουλων. Η αιτία….». Ο παραπάνω ισχυρισμός του συντάκτη του άρθρου δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
Η ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΚΗ Α.Ε. ποτέ δεν έπαψε να λειτουργεί και πολύ περισσότερο δεν «έβαλε λουκέτο».