Του Κώστα Μπετινάκη
Η κατάσταση στις Ν.Α. κουρδικές επαρχίες της Τουρκίας θυμίζει εμφύλιο πόλεμο. Η κυβέρνηση Νταβούτογλου εμφανίζεται αποφασισμένη να εξολοθρεύσει κάθε ίχνος του PKK από προσώπου της τουρκικής γης. Oι συγκρούσεις μεταξύ Κούρδων με τον τουρκικό στρατό και την αστυνομία μαίνονται καθημερινά στις ΝΑ επαρχίες. Την ίδια ώρα που το κουρδικό κόμμα του Σ. Ντεμιρτάς επιχειρεί ένα αμφιλεγόμενο άνοιγμα προς τη Μόσχα.
Τρία δισεκατομμύρια ευρώ και «στραβά μάτια» απέναντι στις εκτεταμένες επιχειρήσεις του τουρκικού στρατού κατά του PKK στην νοτιοανατολική Τουρκία, είναι το τίμημα που προτίθεται να καταβάλει η Ευρώπη στην Άγκυρα προκειμένου να περιορίσει τις ροές προσφύγων. Όμως στο Βερολίνο γίνονται όλο και δυνατότερες οι φωνές εκείνων που ζητούν, για μια ακόμα φορά, να σταματήσει η πώληση όπλων στην Τουρκία.
PKK: Οι δίαυλοι επικοινωνίας με την τουρκική κυβέρνηση έχουν κοπεί
Όλοι οι δίαυλοι επικοινωνίας μεταξύ της Τουρκίας και των ανταρτών του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK) έχουν πλέον κοπεί και δεν υπάρχει κανένας λόγος να τερματιστεί ο ένοπλος αγώνας, διαμηνύει την ίδια ώρα, ενώ κλιμακώνεται η κρίση, ένα από τα ηγετικά στελέχη της οργάνωσης σε συνέντευξη που παραχώρησε στη γαλλική εφημερίδα Le Monde.
“Όλοι οι δίαυλοι επικοινωνίας με το τουρκικό κράτος είναι κλειστοί. Δεν έχουμε πλέον καμία επικοινωνία” και “έχουμε επιστρέψει σε εμπόλεμη κατάσταση” είπε ο Τζεμίλ Μπαγίκ μιλώντας από το προπύργιό τους στα όρη Καντίλ, στο βόρειο Ιρακινό Κουρδιστάν, κοντά στα σύνορα με το Ιράν. “Το τουρκικό κράτος δεν ακολουθεί πλέον τη λογική της διαπραγμάτευσης ή της λύσης αλλά της εξόντωσης του κουρδικού κινήματος”, συνέχισε ο Μπαγίκ εκτιμώντας ότι το PKK διεξάγει έναν “αγώνα ύπαρξης”.
“Σκοπεύουμε να ανακοινώσουμε προσεχώς τη δημιουργία ενός επαναστατικού μετώπου αντίστασης σε συνεργασία με άλλες οργανώσεις του εσωτερικού της Τουρκίας αλλά και από το εξωτερικό, που θα αγωνιστούν μαζί μας ενάντια στο καθεστώς” του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, πρόσθεσε ο Μπαγίκ, χωρίς να δώσει διευκρινίσεις.
“Δεν υπάρχει κανένας λόγος να βάλουμε τέλος στον ένοπλο αγώνα, υπό την παρούσα κατάσταση. Αντιθέτως, τους επόμενους μήνες ο εμφύλιος πόλεμος στην Τουρκία θα ενταθεί”, προειδοποίησε.
Πλέον των 100 χιλιάδων έχουν ξεσπιτωθεί λόγω των συγκρούσεων στη ΝΑ Τουρκία
Ξεπερνούν τις 100.000 οι άνθρωποι που υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους από πέντε πόλειςΑνακοίνωση της τουρκικής αστυνομίας για τις επιπτώσεις των συγκρούσεων στα νοτιοανατολικά της χώρας υποστηρίζει πως ξεπερνούν τις 100.000 οι άνθρωποι που υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους από πέντε πόλεις σε περιοχή που ζουν περί το ένα εκατομμύριο 300 χιλιάδες.
Η αναφορά του «τμήματος αντιτρομοκρατίας» της τουρκικής αστυνομίας υποστηρίζει πως οι τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας έχουν πλήρως αναλάβει υπό τον έλεγχό τους οκτώ από τις 13 περιφέρειες της ΝΑ Τουρκίας, όπου οι «παράνομοι του Εργατικού Κόμματος Κουρδιστάν» (PKK) προσπαθούσαν να εγκαθιδρύσουν αυτονομία.
Άλλη έκθεση του τουρκικού υπουργείου Εσωτερικών αναφέρει πως οι κάτοικοι φεύγουν πρόσφυγες για να γλιτώσουν από τις επιπτώσεις της 24ωρης απαγόρευσης της κυκλοφορίας και το φόβο μη βρεθούν ανάμεσα σε διασταυρούμενα πυρά στις οδομαχίες που σημειώνονται ανάμεσα στους «τρομοκράτες» και τις δυνάμεις ασφαλείας.
Στην ίδια ανακοίνωση αναφέρεται ότι η κεντρική αστυνομική διοίκηση έχει στείλει προειδοποιήσεις στα αστυνομικά τμήματα και των 81 τουρκικών περιφερειών, υποστηρίζοντας ότι το ΡΚΚ έχει σκοπό να μεταφέρει τις συγκρούσεις και σε άλλες μεγάλες τουρκικές πόλεις. Σε εννέα τουρκικές περιφέρειες, στις επαρχίες του Μαρντίν, Σιρνάκ, Χακάρι, Γιουκσεκόβα, Μους, Μπάτμαν και Ελαζίγξκ, εφαρμόζεται η απαγόρευση της κυκλοφορίας.
Συγκρούσεις σημειώνονται επίσης στη Σινώπη, Κουκούρτσα, Νουσαϊμπίν, Σεμπντιλί, Σουρ, Νταρτζετσίτ. Λίσε, Ερούμ, Βάρτο, Μπουλανίκ και Κούλπ. Όπου σύμφωνα με τις αρχές συμμετέχουν και μαχητές του YDG-H.
Οι συγκρούσεις είναι καθημερινές. Γίνονται οδομαχίες σε συνοικίες των πόλεων, όπου το PKK έχει στήσει οδοφράγματα και έχει ανοίξει χαντάκια για να εμποδίσει τη διέλευση του τουρκικού στρατού.Οι συγκρούσεις είναι καθημερινές. Γίνονται οδομαχίες σε συνοικίες των πόλεων, όπου το PKK έχει στήσει οδοφράγματα και έχει ανοίξει χαντάκια για να εμποδίσει τη διέλευση του τουρκικού στρατού.
Μέχρι στιγμής τα επίσημα στοιχεία αναφέρουν ότι οι τουρκικές δυνάμεις έχουν σκοτώσει 168 μέλη του PKK, ενώ αδιευκρίνιστος παραμένει ο αριθμός των στρατιωτών και των αμάχων που έχουν χάσει τη ζωή τους ενώ ανυπολόγιστες είναι οι υλικές καταστροφές στις ατομικές περιουσίες και την υποδομή των πόλεων.
Ο δήμαρχος του Ντιγιάρμπακιρ ανακοίνωσε ότι περισσότερα από χίλια σπίτια έχουν καταστραφεί μόνο στην κουρδική αυτή πόλη από τις συνεχιζόμενες στρατιωτικές επιχειρήσεις. Σύμφωνα με ανακοίνωση του τουρκικού Γενικού Επιτελείου «οι επιχειρήσεις θα συνεχιστούν με αποφασιστικότητα μέχρι να αποκατασταθεί πλήρως η δημόσια τάξη».
Οι ΗΠΑ ανησυχούν και ζητούν «εκ νέου προσήλωση στην πολιτική διαδικασία εκ μέρους της τουρκικής κυβέρνησης για την επίτευξη διαρκούς ειρήνης για όλους τους Τούρκους πολίτες». «Ενώ κατανοούμε τις ανάγκες της Τουρκίας για τη λήψη μέτρων ασφαλείας, θα πρέπει να ληφθούν όλα τα μέτρα για την προστασία των πολιτών», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου.
«Ευρωπαϊκός καιροσκοπισμός»
Σε συνέντευξή του στον ραδιοσταθμό Deutschlandfunk (DLF) ο γερμανός ερευνητής ζητημάτων ειρήνης Γόχεν Χίπλερ αναφέρθηκε στα κίνητρα της τουρκικής τακτικής: «Όλα ξεκίνησαν όταν το φιλοκουρδικό κόμμα έλαβε εντυπωσιακό ποσοστό στις εκλογές, ανατρέποντας τα σχέδια του Ταγίπ Ερντογάν να μετατρέψει το πολίτευμα σε προεδρική δημοκρατία υπό την ηγεσία του. Έτσι ο τούρκος πρόεδρος σκέφτηκε, ότι θα τον συνέφερε μια κλιμάκωση με τους Κούρδους για να εμφανιστεί εκ των υστέρων ως πόλος σταθερότητας στις νέες εκλογές.
«Ο τούρκος πρόεδρος σκέφτηκε, ότι θα τον συνέφερε μια κλιμάκωση με τους Κούρδους για να εμφανιστεί εκ των υστέρων ως πόλος σταθερότητας στις νέες εκλογές»Δεύτερον, η Άγκυρα ανησυχεί για μια κουρδική αυτόνομη ζώνη στη Συρία με στενές σχέσεις με τους αντάρτες του PKK. Με άλλα λόγια πιστεύω ότι πρόκειται για εσωπολιτικό καιροσκοπισμό, όπου θυσιάζεται η εσωτερική σταθερότητα για να βελτιωθούν οι προοπτικές για ένα καλύτερο εκλογικό αποτέλεσμα και την ίδια στιγμή υπάρχει αντίκτυπος και στην εξωτερική πολιτική».
Όλα αυτά συμβαίνουν στην Τουρκία χωρίς ουσιαστικές αντιδράσεις της ΕΕ. Μέχρι στιγμής μόνο η εντεταλμένη για την εξωτερική πολιτική της ΕΕ Φεντερίκα Μογκερίνι εξέφρασε μέσω εκπροσώπου ανησυχία για την συνεχιζόμενη ένοπλη διένεξη και ζήτησε άμεση κατάπαυση πυρός. «Προφανώς γιατί στην παρούσα φάση πιστεύουμε ως Ευρωπαίοι ότι μας ωφελεί η κατάσταση αυτή στην προσφυγική μας πολιτική», εκτιμά ο γερμανός ειδικός.
Για ένα διάστημα στις αρχές της δεκαετίας του 2000, κρατούσαμε την Τουρκία σε απόσταση ακόμα κι όταν δεν εφάρμοζε κατασταλτική πολιτική, αλλά προσπαθούσε να βελτιώσει τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα.
Για εσωπολιτικούς λόγους οι Ευρωπαίοι δεν επιθυμούσαν τότε την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ. Στο μεταξύ όμως συνεργαζόμαστε με την Τουρκία δίνοντάς της χρήματα για να σταματήσει τους πρόσφυγες. Την ίδια στιγμή σιωπούμε ως προς την πολιτική της στη Συρία, σιωπούμε ως προς την πολιτική απέναντι στους Κούρδους. Έχουμε να κάνουμε δηλαδή με έναν ευρωπαϊκό καιροσκοπισμό, ο οποίος είναι εμφανέστερος όσο ποτέ άλλοτε».
Συνάντηση Ντερμιρτάς-Λαβρόφ στη Μόσχα
Υπάρχει όμως και μια πολιτική διάσταση για το μένος της Άγκυρας. Το κουρδικό κόμμα Δημοκρατίας των Λαών, κάνει άνοιγμα προς τη Μόσχα και ο συμπρόεδρος του Κόμματος Σελαχατίν Ντεμιρτάς συναντήθηκε στη ρωσική πρωτεύουσα με τον υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ.
Η δεδομένη στιγμή που γίνεται η κίνηση αυτή θεωρήθηκε περίπου «προδοσία» για την τουρκική ηγεσία, η οποία χαρακτηρίζει το κόμμα του Ντεμιρτάς «όργανο του ΡΚΚ». Η συνάντηση Λαβρόφ-Ντεμιρτάζ σημειώνεται την ώρα που οι σχέσεις Μόσχας-Άγκυρας βρίσκονται σε ένταση μετά την κατάρριψη ρωσικού βομβαρδιστικού από τουρκικά πυρά στα σύνορα Τουρκίας-Συρίας.
Ο Λαβρόφ διαβεβαίωσε τον Ντεμιρτάς πως η Ρωσία είναι έτοιμη να συνεργασθεί με τους Κούρδους μαχητές για την καταπολέμηση του Ισλαμικού Χαλιφάτου στο Ιράκ και τη Συρία. Είπε ακόμη πως η «Ρωσία λαμβάνει υπόψη της τις δεσμεύσεις που έχει ανακοινώσει το Δημοκρατικό Κόμμα του Λαού, αναφορικά με την κατάσταση στη Συρία».
«Έχουμε επικρίνει την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού», φέρεται να είπε ο Ντεμιρτάς στο Λαβρόφ, σύμφωνα με τα ρωσικά Μέσα.
«Όνειδος και προδοσία» χαρακτήρισε ο πρωθυπουργός της Τουρκίας και επικεφαλής του ισλαμοσυντηρητικού Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) την κριτική του ηγέτη του φιλοκουρδικού, αριστερού Κόμματος Δημοκρατίας των Λαών«Όνειδος και προδοσία» χαρακτήρισε ο πρωθυπουργός της Τουρκίας και επικεφαλής του ισλαμοσυντηρητικού Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) την κριτική του ηγέτη του φιλοκουρδικού, αριστερού Κόμματος Δημοκρατίας των Λαών (HDP), Σελαχατίν Ντεμιρτάς, για την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους από την τουρκική πολεμική αεροπορία.
«Από τις πρώτες ημέρες, είχαμε διακηρύξει σαν κόμμα της αντιπολίτευσης στην Τουρκία δηλώσαμε ότι διαφωνούμε με τη χειροτέρευση των σχέσεων με τη Ρωσία», δήλωσε την Τετάρτη από τη ρωσική πρωτεύουσα ο κ. Ντεμιρτάς.
Επισημαίνεται πως η Δύση στηρίζει τους Κούρδους μαχητές στη Συρία και το Ιράκ, και η σχέση αυτή αποτελεί ένα ιδιαίτερο ευαίσθητο ζήτημα για την Τουρκία, που στέλνει βομβαρδιστικά εναντίον «βάσεων» του ΡΚΚ, στη συριακή οροσειρά Κανδήλι.
Elif Shafak: «Έχουμε ξεχάσει πως είναι να γελάς»
Η διαπρεπής Τουρκάλα συγγραφέας Ελίφ Σαφάκ, σε συνέντευξή της στο SPIEGEL 7 υποστηρίζει πως στην Τουρκία «εγκυμονείται ακόμη η δημοκρατία», ενώ ισχύουν αυταρχικά μέτρα και καταπίεση των πολιτών.
«Οι λέξεις είναι πολύ βαριές στην Τουρκία κι ο κάθε συγγραφέας, ποιητής ή δημοσιογράφος το γνωρίζει πάρα πολύ καλά, επειδή μία λέξη, μια φράση ή ένα tweet μπορεί να σε οδηγήσει στα δικαστήρια να δαιμονοποιηθεί το Μέσο όπου δημοσιεύθηκε και να καταλήξει ο συντάκτης στις φυλακές. Ουδείς μπορεί να πει ότι “αυτό δεν ισχύει για μένα”. Η αλήθεια είναι πως ουδείς μπορεί να γλιτώσει από την καταπίεση. Έτσι υποχρεωνόμαστε να καταφύγουμε στην αυτολογοκρισία. Κι αυτό ισχύει όταν γράφω πολιτικά άρθρα. Σκέφτομαι πολύ τις επιπτώσεις από τα γραφόμενά μου… Γενικά, ζούμε σε μια χώρα όπου έχουμε ξεχάσει πως είναι να γελάς…».
Εφτά σχόλια για εφτά εξελίξεις στην τουρκική εξωτερική πολιτική
Ο επικεφαλής των Διεθνών της Χουριέτ Αχμέτ Χακάν, πήρε συνέντευξη από τον Σολί Οζέλ σε μια ασυνήθιστη εκ βαθέων συζήτηση δύο σπουδαίων Τούρκων δημοσιογράφων.
Στη συνέντευξη εξετάσθηκαν οι πρόσφατες εξελίξεις στην περιοχή, από την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από το στρατόπεδο Μπασίκα, κοντά στη Μοσούλη ως την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού:
1. Οι ΗΠΑ επιθυμούν να αποσπάσουν τον ιρακινό πρωθυπουργό Haider al-Abadi από τις αγκάλες του Ιράν. Για το λόγο αυτό δεν επιθυμούν να κλονιστεί περισσότερο η ανύπαρκτη σχεδόν εξουσία του. Αυτό με λίγα λόγια ήταν το περιεχόμενο της πρόσφατης τηλεφωνικής επικοινωνίας Ομπάμα με Ερντογάν.
2. Η διεθνής θέση της Τουρκίας έχει εξασθενίσει μετά την κατάρριψη του ρωσικού βομβαρδιστικού. Τώρα θα πρέπει να καταφύγουμε στην «μαλακή διπλωματία».
3. Για την αποκατάσταση στις σχέσεις με το Ισραήλ: «Δύο απομονωμένες χώρες επιθυμούν να ενώσουν πάλι τις δυνάμεις τους».
4. Η περίπτωση του Κούρδου ηγέτη στο Ιράκ να συμμετάσχει στον πόλεμο εναντίον του ΡΚΚ, εξετάσθηκε στην πρόσφατη επίσκεψή του στην Άγκυρα, αλλά αποκλείσθηκε, επειδή οι Κούρδοι σύμμαχοί του στην περιοχή εναντιώνονται στο ενδεχόμενο.
5. Για το μέλλον της Συρίας: Έχει παραπεμφθεί στην «αμφιλεγόμενη εποικοδομητική διπλωματία», που αφήνει στην άκρη όλα τα επίμαχα ζητήματα για αργότερα. Η κρίση στη Συρία, έχει πάρει διεθνείς διαστάσεις που κάνει δύσκολη την επίλυσή της παρά την απόφαση του ΟΗΕ.
6. Οι σχέσεις της Τουρκίας με την ΕΕ οφείλονται στον πανικό της Ευρώπης από την προσφυγική κρίση και την ανάγκη να έχει την βοήθεια της Άγκυρας. Παραβλέποντας τις σκηνές εμφυλίου πολέμου στα νοτιοανατολικά και τις παραβιάσεις σε θέματα ελευθεροτυπίας και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
7. Η Τουρκία συμμετέχει στην στρατιωτική «Ισλαμική Συμμαχία» που έχει επικεφαλής τη Σαουδική Αραβία. Αλλά το Ιράν, το Ιράκ και η Συρία δεν συμμετέχουν. Όσο για τις ΗΠΑ στο ζήτημα αυτό συγκαταλέγεται στις «λάθος πράξεις που έχουν αποφασίσει και καλύτερα να μην βασιζόμαστε σ΄αυτές».
Ο Soli Özel εiναι επικεφαλής του διεθνούς τμήματος της ημερήσιας τουρκικής εφημερίδας «Habertürk» και λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Καντίρ με ειδίκευση στην Οικονομία, την πολιτική Επιστήμη και τις Διεθνείς Σχέσεις.
Πληροφορίες από: AFP AP Reuters Deutschlandfunk SPIEGEL ONLINE hurriyetdailynews
Διαβάστε ακόμη:
